درمان کاهنده بار فلزات سنگین
درمان کاهنده بار فلزات سنگین یا درمان با شلات‌کننده[الف] یا شلات تراپی(به انگلیسی: Chelation therapy) یک روش پزشکی است که شامل تجویز مواد شیمیایی برای از بین بردن فلزات سنگین از بدن است.[۱] این روش درمانی دارای سابقه طولانی استفاده در سم‌شناسی بالینی است[۲] و برای برخی از درمان‌های پزشکی بسیار خاص همچنان استفاده می‌شود، اگرچه به دلیل خطرات ذاتی مختلف تحت نظارت پزشکی بسیار دقیق انجام می‌شود.[۳]
| درمان کاهنده بار فلزات سنگین | |
|---|---|
_complex.png) دو مولکول دفراسیروکس(کی‌لیت‌کننده ای که به صورت خوراکی تجویز می شود).، با اتم آهن پیوند برقرار کرده اند. دفراسیروکس برای درمان Transfusion hemosiderosis در افراد مبتلا به تالاسمی کاربرد دارد. |
درمان با شلات‌کننده باید با دقت انجام شود زیرا دارای عوارض جانبی احتمالی از جمله مرگ است.[۴][۵] در پاسخ به افزایش استفاده از درمان با شلات‌کننده به عنوان داروی جایگزین و در شرایطی که نباید از این درمان در طب معمول استفاده شود، سازمان‌های مختلف بهداشتی تأیید کرده‌اند که شواهد پزشکی از تأثیر درمان با شلات‌کننده برای هدفی غیر از درمان مسمومیت با فلزات سنگین وجود ندارد. محصولات شلات‌کننده بدون نسخه برای فروش در ایالات متحده مجاز نیستند.[۶]
| کی‌لیت(شلات) کننده | مورد استفاده در |
|---|---|
| دیمرکاپرول (British anti-Lewisite؛ BAL) |
|
| دی مرکاپتو سوکسینیک اسید (DMSA) |
|
| دی‌مرکاپتو-پروپان سولفونات (DMPS) |
|
| پنی سیلامین | عمدتاً در:
گاهی اوقات درمان کمکی در:
|
| اسید اتیلن دی آمین تترا استیک (کلسیم دی سدیم ورنات) (CaNa۲-EDTA) | |
| دفروکسامین، دفراسیروکس و دفریپرون |
|
عوارض جانبی ویرایش
در صورت استفاده صحیح در پاسخ به تشخیص مسمومیت با فلزات، عوارض جانبی کی‌لیت تراپی شامل افت آب بدن، افت کلسیم خون، آسیب به کلیه‌ها، افزایش آنزیم‌ها در آزمایش‌های عملکرد کبد، واکنش‌های آلرژیک و کاهش سطح مواد مغزی معدنی است.[۷] در صورتی که به‌طور نامناسب تجویز شوند، خطرات بیشتری ناشی از هیپوکلسمی (افت سطح کلسیم)، اختلال عصبی تکاملی و همچنین احتمال مرگ وجود دارد.
یادداشت ویرایش
- ↑ در متون تخصصی پزشکی و فارماکولوژی معادل لغت «Chelation» شلات یا شلات کننده ترجمه شده است. ولی در متون علمی شیمی معدنی بیشتر از لغت کی‌لیت یا کی‌لیت‌کننده به عنوان معادل این لغت استفاده شده است
منابع ویرایش
- ↑ Aaseth, Jan; Crisponi, Guido; Anderson, Ole (2016). Chelation Therapy in the Treatment of Metal Intoxication. Academic Press. p. 388. ISBN 9780128030721.
- ↑ "Chelation: Therapy or "Therapy"?". poison.org. National Capital Poison Center. 6 May 2013 [2010]. Retrieved 9 October 2013.
- ↑ Atwood, K.C., IV; Woeckner, E.; Baratz, R.S.; Sampson, W.I. (2008). "Why the NIH Trial to Assess Chelation Therapy (TACT) should be abandoned". Medscape Journal of Medicine. 10 (5): 115. PMC 2438277. PMID 18596934.
- ↑ "Chelation Therapy". American Cancer Society. 1 November 2008. Archived from the original on 5 July 2010. Retrieved 14 September 2013.
- ↑ "Deaths Associated with Hypocalcemia from Chelation Therapy - Texas, Pennsylvania, and Oregon, 2003-2005". www.cdc.gov. Retrieved 2016-10-13.
- ↑ "FDA issues warnings to marketers of unapproved 'chelation' products" (Press release). 14 October 2010. Archived from the original on January 11, 2017.
- ↑ American College of Medical Toxicology; American Academy of Clinical Toxicology (February 2013), "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American College of Medical Toxicology and American Academy of Clinical Toxicology, retrieved 5 December 2013, which cites