دیمرکاپرول (به انگلیسی: Dimercaprol) یک دارو است که برای درمان مسمومیت حاد با آرسنیک، جیوه و طلا استفاده می‌شود. این دارو به رده کیلات تعلق دارد.[۱]

دیمرکاپرول
Skeletal formula of dimercaprol
Ball and stick model of dimercaprol ((2R)-2-sulfanyl)
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۵۹-۵۲-۹ ✔Y, ۱۶۴۹۵-۰۸-۲ (2R)-2-sulfanyl ✔Y, ۱۶۴۹۵-۱۶-۲ (2S)-2-sulfanyl ✔Y
پاب‌کم ۳۰۸۰, ۶۹۷۱۲۶۲ (2R)-2-sulfanyl, ۳۲۴۶۰۶۳ (2S)-2-sulfanyl
کم‌اسپایدر ۲۹۷۱ ✔Y, ۵۳۴۲۱۱۴ (2R)-2-sulfanyl ✔Y, ۲۴۹۶۸۰۳ (2S)-2-sulfanyl ✔Y
UNII 0CPP32S55X ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی 200-433-7
شمارهٔ یواِن 2810
دراگ‌بانک DB06782
KEGG D00167 ✔Y
MeSH Dimercaprol
ChEMBL CHEMBL۱۵۹۷ ✔Y
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس UB2625000
کد اِی‌تی‌سی V03AB09
1732058
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • OCC(S)CS

  • InChI=1S/C3H8OS2/c4-1-3(6)2-5/h3-6H,1-2H2 ✔Y
    Key: WQABCVAJNWAXTE-UHFFFAOYSA-N ✔Y

خصوصیات
فرمول مولکولی C
3
H
8
S
2
O
جرم مولی 124.225 g mol-1
چگالی 1.239 g cm-3
دمای جوش ۱۲۰ درجه سلسیوس؛ ۲۴۸ درجه فارنهایت؛ ۳۹۳ کلوین
log P 0.627
اسیدی (pKa) 8.999
خاصیت بازی (pKb) 4.998
ضریب شکست (nD) 1.573
خطرات
GHS pictograms The skull-and-crossbones pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی DANGER
GHS hazard statements H301, H315, H319, H335
GHS precautionary statements P261, P301+310, P305+351+338
طبقه‌بندی ئی‌یو Harmful Xn
کدهای ایمنی R۲۲, R36/37/38
شماره‌های نگهداری S26, S۳۶
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondSpecial hazards (white): no code
نقطه اشتعال
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

رده درمانی: شلات‌کننده‌ها

اشکال دارویی: آمپول

موارد مصرف ویرایش

کاربرد اصلی آن به عنوان پادزهر مسمومیت با فلزات سنگین مانند آرسنیک، طلا، جیوه، مس و آنتیموان استفاده می‌شود. این‌داروهمراهEDTA در درمان مسمومیت حاد با سرب نیز استفاده‌می‌گردد.

مکانیسم اثر ویرایش

با باند شدن به یون‌های آرسنیک، طلا، جیوه، سرب و مس، ترکیبات کمپلکس نسبتاً پایدار، غیرسمی و محلول در آب (Mercaptides) تشکیل می‌دهد که توسط کلیه دفع می‌شوند. به‌دلیل‌ تمایل‌ آرسنیک به‌ دیمرکاپرول، با مصرف‌ این‌ دارو از وقفه‌ در کار آنزیم‌های‌ دارای گروه‌ سولفیدریل، جلوگیری می‌کند.

فارماکوکینتیک ویرایش

بالاترین غلظت پلاسمایی دیمرکاپرول نیم تا یک ساعت بعد از تزریق عضلانی آن حاصل می‌شود.[۲] نیمه عمر آن کوتاه است و حداکثر طی ۴ ساعت متابولیزه و دفع می‌گردد.

عوارض جانبی ویرایش

دستگاه عصبی مرکزی: سردرد، کرختی، اضطراب، ترمور، تشنج، شوک.

پوستی: کهیر، قرمزی، خارش، درد در محل تزریق، تب.

قلبی عروقی: افزایش فشارخون، تاکیکاردی.

گوارشی: تهوع، استفراغ، افزایش بزاق.

چشم، گوش، حلق و بینی: آبریزش از بینی، درد یا گرفتگی گلو، اشک‌ریزش.

ادراری تناسلی: احساس سوزش در آلت تناسلی، نفروتوکسیسیتی.

سیستمیک: آنافیلاکسی، اسیدوز متابولیک.

جستارهای وابسته ویرایش

کیلات

منابع ویرایش

  1. PubChem. "Dimercaprol". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (به انگلیسی). Retrieved 2023-03-27.
  2. فارماکولوژی برای رشته‌های هوشبری و اتاق عمل. به کوشش دکتر هادی اخوت پور.
  • فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷