نسل‌کشی ارمنی‌ها (به ارمنی: Հայոց Ցեղասպանություն؛ به ترکی استانبولی: Ermeni Soykırımı) که گاهی با نام‌های دیگری چون هولوکاست ارامنه، و نیز توسط خود ارمنی‌ها با عنوان جنایت بزرگ (به ارمنی:Մեծ Եղեռն) شناخته می‌شود، به نابودی عمدی و از پیش برنامه‌ریزی شده (نسل‌کشی) جمعیت ارمنی ساکن سرزمین‌های زیر کنترل امپراتوری عثمانی در دوران جنگ جهانی اول (۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ میلادی) توسط دولتمردان عثمانی و رهبران قیام ترکان جوان اطلاق می‌شود. عملیات در قالب کشتارهای دسته‌جمعی و نیز تبعیدهای اجباری در شرایطی که موجبات مرگ تبعیدشدگان را فراهم آورد، انجام می‌پذیرفت. امروزه تعداد کل قربانیان نسل‌کشی ارمنیان به‌طور عام بین یک تا یک و نیم میلیون نفر برآورد شده‌است. در طی این دوران دیگر گروه‌های قومی منطقه، از جمله آشوریان، یونانیان و کردها نیز به طریقی مشابه مورد حملهٔ ترکان عثمانی قرار گرفتند؛ به گونه‌ای که بسیاری از محققان این رویدادها را نیز بخشی از همان سیاست نابودسازی قومی دولتمردان تُرک دانسته‌اند. امروزه این رویداد به‌طور گسترده به عنوان یکی از اولین نسل‌کشی‌های سده بیستم شناخته می‌شود.
نسل‌کشی ارمنی‌ها (به ارمنی: Հայոց Ցեղասպանություն؛ به ترکی استانبولی: Ermeni Soykırımı) که گاهی با نام‌های دیگری چون هولوکاست ارامنه، کشتار ارامنه و نیز توسط خود ارمنی‌ها با عنوان جنایت بزرگ (به ارمنی:Մեծ Եղեռն) شناخته می‌شود، به نابودی عمدی و از پیش برنامه‌ریزی شده (نسل‌کشی) جمعیت ارمنی ساکن سرزمین‌های زیر کنترل امپراتوری عثمانی در دوران جنگ جهانی اول (۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ میلادی) توسط دولتمردان عثمانی و رهبران قیام ترکان جوان اطلاق می‌شود. عملیات در قالب کشتارهای دسته‌جمعی و نیز تبعیدهای اجباری در شرایطی که موجبات مرگ تبعیدشدگان را فراهم آورد، انجام می‌پذیرفت. امروزه تعداد کل قربانیان نسل‌کشی ارمنیان به‌طور عام بین یک تا یک و نیم میلیون نفر برآورد شده‌است. در طی این دوران دیگر گروه‌های قومی منطقه، از جمله آشوریان، یونانیان و کردها نیز به طریقی مشابه مورد حملهٔ ترکان عثمانی قرار گرفتند؛ به گونه‌ای که بسیاری از محققان این رویدادها را نیز بخشی از همان سیاست نابودسازی قومی دولتمردان تُرک دانسته‌اند. امروزه این رویداد به‌طور گسترده به عنوان یکی از اولین نسل‌کشی‌های سده بیستم شناخته می‌شود.
علاوه بر دستگیری و اعدام ارمنی‌ها، جمعیت بسیار زیادی از مردان، زنان و کودکان ارمنی از خانه و کاشانه خود تبعید، بدون هیچ دسترسی به آب و غذا به قصد مرگ وادار به راهپیمایی در مسیرهای طولانی و بیابانی شدند. تجاوز و آزار و اذیت جنسی قربانیان توسط نیروهای متخاصم در طول تبعید به دفعات گزارش شده‌است.
کمپین من عذر می‌خواهم (به ترکی Özür Diliyoruz به انگلیسی I Apologize)، کمپینی است که در ۱۵ دسامبر ۲۰۰۸ میلادی، گروهی از استادان دانشگاه‌ها، روزنامه‌نگاران، و روشنفکران ترکیه، با ایجاد تارنمای اینترنتی و انتشار دادخواست مشترکی برای کشتارهای سال ۱۹۱۵، از ارمنیان عذرخواهی کردند.[۲] بانیان این اقدام، دانش پژوهان تُرک، احمد اینسل، باسکین اُران، چنگیز اختر، و روزنامه‌نگار تُرک، علی بایرا ماُغلو بودند. در ۲۴ ساعت اول این کمپین ۵۰۰۰ نفر امضاء کردند و تا ژانویه ۲۰۰۹ میلادی به ۳۲۰۰۰ نفر رسید که باعث خشم مقامات بلند پایه ترکیه شد.
یادمان نسل‌کشی ارمنی‌ها (ارمنی: Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր Hayots tseghaspanut'yan zoheri hushahamalir) نام بنای یادبودی است که به یادبود کشته‌شدگان ارمنی به‌دست ترکان عثمانی (ترکان جوان) که در سال ۱۹۱۵ روی داد ساخته شده است. این بنا بر فراز دره هرازدان در شهر ایروان پایتخت ارمنستان قرار دارد و در سال ۱۹۶۵ به فراخور پنجاهمین سالگرد نسل‌کشی ارمنی‌ها بر پا شد. معماری آن توسط کالاشیان و مکرچیان انجام شده است. نام این بنا در زبان ارمنی زیزِرْناکابرْت به معنی قلعه پرستوها (زیزرناک = پرستو و برت = قلعه) است. ۱۲ ستون همگرا نماینده ۱۲ استانی است که ارمنی‌ها در آنجا کشتار شدند. در میان این ستون‌ها آتش جاویدان قرار دارد که نماینده روح و روان خاموشی ناپذیر ارمنی‌ها است. نام این بنا از آنجا گذاشته شده است که پرستو پرنده‌ای است که همیشه به آشیانه خود بازمی‌گردد حتی اگر آشیانه‌اش نابود شده باشد. ستون ۴۴ متری سوزن شکل کنار آن نماد زایش دوباره مردم ارمنی است. در طول بوستان پیرامون این بنا، دیواری ۱۰۰ متری قرار دارد که نام شهرها و روستاهایی که نسل‌کشی در آنها صورت گرفته بر روی آن نوشته شده.
تظاهرات ۱۹۶۵ ایروان (ارمنی: Երևանի ցույցեր (1965) انگلیسی: 1965 Yerevan demonstrations) در ۲۴ آوریل ۱۹۶۵، مصادف با پنجاهمین سالگرد نسل‌کشی ارمنی‌ها، در مقابل چشمان ناباور دولتمردان مسکو، مردم ایروان و بسیاری از شهرهای ارمنستان طی برپایی تظاهراتی اعتراض‌آمیز با کل ارمنیان جهان همصدا شدند و خواستار به رسمیت شناختن این فاجعهٔ انسانی از طرف حکومت اتحاد جماهیر شوروی و جوامع بین‌المللی و همچنین اجازهٔ برپایی بنای یادبود برای قربانیان شدند. دولت مرکزی شوروی به ناچار تسلیم خواستهٔ مردم ارمنستان شد و اجازهٔ برپایی بنای یادبود را داد.
فیلم صامت حراج جان‌ها را بر پایهٔ خاطرات واقعی ماردیگانیان ساخت شد. در سال ۱۹۱۸، در استودیوی مترو گلدین مایر
حراج جان‌ها (انگلیسی: Ravished Armenia یا انگلیسی: Auction of Souls) یک فیلم صامت در سبک زندگی‌نامه‌ای به کارگردانی اسکار آپفل است که در سال ۱۹۱۹ منتشر شد. این دربارهٔ زندگی آرورا ماردیگانیان یک کودک یتیم‌شده در جریان نسل‌کشی ارمنی‌ها می‌باشد. اسکار آپفل، این را در استودیوی مترو گلدوین مایر، بر پایهٔ خاطرات واقعی آرورا ماردیگانیان ساخت که در واقع نخستین فیلم ساخته شده در زمینهٔ نسل‌کشی است. بیش از ده هزار ارمنی مقیم کالیفرنیای جنوبی، شامل دویست کودک نفی بلد شده، در این فیلم شرکت کردند. متن فیلم سه نسخه داشت. نسخهٔ اولیه شامل ۶۷۵ فریم و آخرین نسخهٔ بازنگری شده دارای ۵۳۷ فریم بود. فیلم حراج جان‌ها نخستین بار در ۱۶ فوریهٔ ۱۹۱۹، در «هتل پلازا»، در نیویورک با حمایت الیور هریمن و جرج واندر بیت، از اعضای کمیتهٔ آمریکایی امداد به ارمنیان و سوری‌ها، به نمایش درآمد.
.jpg)
