نسل‌کشی آشوری‌ها

نسل‌کشی و قتل‌عام ۲۷۵ تا ۴۰۰ هزار آشوری توسط ترکان عثمانی
(تغییرمسیر از نسل‌کشی آشوریان)

نسل‌کشی آشوری‌ها (به سُریانی: ܩܛܠܥܡܐ ܕܐܬܘܪܝܶܐ)، به نابودی عمدی و از پیش برنامه‌ریزی شده آشوریان سرزمین‌های تحت کنترل امپراتوری عثمانی در میانه و قبل از جنگ جهانی اول به‌دست ترکان جوان و سلطان عبدالحمید دوم صورت گرفت، گفته می‌شود. این نسل‌کشی با نسل‌کشی ارمنی‌ها و یونانیان هم‌زمان بوده‌است.[۴][۵][۶][۷][۸] نسل‌کشی مردم غیرنظامی آشوری در شمال میان‌رودان به ویژه حکاری، طور عبدین، استان سعرد، ارومیه و جنوب شرقی ترکیه امروزی، از سوی نیروهای عثمانی، گاهی با همکاری قبایل عرب[۲] و شبه نظامیان بومی عرب در عراق میان سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۲۵ صورت گرفت.[۴]

نسل‌کشی آشوری‌ها
نقشه نسل‌کشی آشوری‌ها.
نقاطی که نسل‌کشی در آن‌ها روی داد

نقاطی که پناهجویان آشوری به آنجا رفتند
دیگر شهرهای بزرگ

  منطقهٔ آشوری ها/سریانی ها/کلدانی ها
موقعیت امپراتوری عثمانی
تاریخ۱۸۹۰, ۱۹۱۴–۱۹۱۸, ۱۹۲۲–۱۹۲۵
هدفآشوری‌ها
گونه حمله
نفی بلد، کشتار جمعی
کشته‌ها۲۷۵٬۰۰۰–۴۰۰٬۰۰۰[۱]
نسل‌کشی یونانیان
پیش‌زمینه
انقلاب ترکان جوان · یونانی‌های عثمانی · یونانی‌های پونتی · امپراتوری عثمانی
نسل‌کشی
Labour Battalions · راهپیمایی مرگ · Massacre of Phocaea
Evacuation of Ayvalik · İzmit massacres · Samsun deportations · Amasya trials · آتش‌سوزی سمورنا
کمک‌های خارجی
کمیته کمک‌رسانی یونانی‌های آسیای صغیر · بنیاد کمک‌رسانی خاور نزدیک
حزب‌های مسئول
ترکان جوان یا حزب اتحاد و ترقی · سه پاشا: طلعت پاشا، انور پاشا، جمال پاشا · بهاالدین شاکر · تشکیلات مخصوصه · نورالدین پاشا · توپال عثمان · مصطفی کمال آتاتورک
جستارهای وابسته
جنگ یونان و ترکیه (۱۹۲۲–۱۹۱۹) · یونانی‌ها در ترکیه · جابه‌جایی جمعیت · مهاجران یونانی · نسل‌کشی ارمنی‌ها · نسل‌کشی آشوری‌ها · محاکمه‌های نظامی ۲۰–۱۹۱۹ ترکیه · پیگرد جنایتکاران

تعداد کشتگان بر اساس آمار پروفسور دیوید گانت، ۲۷۵٬۰۰۰ نفر بوده‌است. در گزارش ارائه شده در پیمان لوزان آمار کشتگان در بخشهای آشوری نشین ۳۰۰٬۰۰۰ نفر برآورد شده که برابر با نیمی از ملت آشوری بوده‌است.[۹] در جنگ جهانی اول و پیش از آن، دیگر گروهای نژادی مانند ارمنیان و یونانیان قتل‌عام شدند. در نسل‌کشی صورت گرفته به‌دست دولت عثمانی حدود سه میلیون مسیحی کشته شده‌اند.[۴][۱۰]

زمینه ویرایش

 
جمعیت آشوریان در دولت عثمانی و در ارومیه قبل از جنگ جهانی اول ارائه شده توسط هیئت آشوری در کنفرانس صلح ۱۹۱۹ پاریس.
  بیش از ۵۰٪
  ۳۰٪ - ۴۰٪
  ۲۰٪ - ۳۰٪
  ۱۰٪ - ۲۰٪
  ۵٪ - ۱۰٪

جمعیت آشوری‌ها در اوایل سده بیستم در امپراتوری عثمانی و به همراه آشوریان ساکن ایران، عراق و سوریه بین ۶۰۰٬۰۰۰ تا ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر برآورد شده‌است. جمعیت قابل توجه آشوری‌ها در مناطق ارومیه، وان، حکاری، طور عبدین، استان سعرد و شرق استان‌های دیاربکر، ارزروم و بتلیس سکونت داشتند.[۴][۹]

آشوری‌ها به مانند سایر مسیحیان ساکن ترکیه به عنوان شهروندان درجه دو خوانده می‌شدند. خشونت علیه آشوری‌ها تغییر اجباری دین و خلع ید از اراضی ملکی، سوء قصدها، کشتارها، تجاوزها و تعدی‌ها و آدم‌ربایی‌ها اعمال اصلی رژیم و وحشت و ستمی بود که آشوری‌ها در زیر یوغ آن به‌سر می‌بردند.

قتل‌عام‌ها ویرایش

اخراج آشوری‌ها اغلب اوقات با غارت، تجاوز و کشتار همراه بود. بسیاری از اخراج شدگان کشته شدند، یا از گرسنگی و بی سرپناهی در راه جانشان را از دست دادند. اولین قتل‌عام توسط بدرخان پاشا بین سال‌های ۱۸۴۰م تا ۱۸۴۷م که بیش از ۱۰٬۰۰۰ نفر از آشوریان حکاری و بوهتان قتل‌عام شدند.[۵]

در سال ۱۸۹۵م در جنوب استان دیاربکر نیروهای عثمانی در شرق مِحمِد رشید حدود ۲۵٬۰۰۰ نفر از اهالی آشوری شهر را کشتند. فرمانده نیروهای عثمانی در خاطرات خود نوشته بود که نیروهایش حدود ۳۰۰٬۰۰۰ نفر از مسیحیان ساکن دیاربکر و روستاهای اطراف شهر را یا قتل‌عام یا مجبور به مهاجرت کرده‌اند.[۵][۱۱]

قتل‌عام‌های دولت عثمانی در شهرهای دیاربکر، خارپرت، ماردین و اورفه دربارهٔ مسیحیان ساکن آن شهرها را کنسول آلمان در ژوئیه و سپتامبر سال ۱۹۱۵ گزارش کرده‌است.[۴]

جودت پاشا گزارشی را در فوریه سال ۱۹۱۵ ارائه کرده‌است که: (ما آذربایجان و وان را از آشوری‌ها و ارمنی‌ها پاک نمودیم)،[۱۲] در اواخر سال ۱۹۱۵ جودت پاشا فرماندار نظامی وان پس از ورود به شهر سیرت توسط ۸۰۰۰ نیروی نظامی خود دستور قتل‌عام حدود ۴۰۰۰ نفر از غیرنظامیان بی دفاع آشوری و ارمنی آن شهر[۱۳][۱۴] و ۲۰٬۰۰۰ نفر در حداقل ۳۰ روستا را صادر کرده بود.[۱۵]اسقف اعظم آشوری‌ها ادی شیر، توسط کُردها به قتل رسید.[۱۶]

قتل‌عام آشوری‌های عراق ویرایش

 
قتل‌عام آشوری‌ها

در سال ۱۹۱۸ گروهی از مهاجرین آشوری نجات یافته از قتل‌عام تُرک‌ها به شهر بعقوبه و گروهی دیگر که تعدادشان همراه ارمنیان به ۶۰–۵۰ هزار نفر می‌رسید به بغداد رسیده و در اردوگاه‌هایی که ارتش بریتانیا ساخته بود اسکان یافته و در شرایط چادرنشینی به سر می‌بردند. مهاجرین از لحاظ تغذیه تأمین شده بودند ولی شرایط زیستی آن‌ها غیرقابل تحمل بود. یکی از شهود گواهی می‌داد که: «در اوایل تعداد فوت شدگان به‌طور متوسط روزانه به ۷۰ الی ۸۰ نفر می‌رسید.»[۱۷]

پس از انعقاد قرارداد مودروس ترکیهٔ عثمانی شروع به خارج‌سازی نیروهای خود از آذربایجان کرد. آشوریان به انگلستان امید بسته و آمادهٔ بازگشت به مناطق سابق خود بودند. مقامات ایرانی مایل نبودند که آشوری‌ها به ارومیه برگردند، آن هم به صورت مسلح. فرماندهی سران آشوری فرمان جمع‌آوری اسلحه‌ها را صادر کرد و جوخه‌ای از انگلیسی‌ها آمدند و اسلحه‌های جمع‌آوری شده را تحویل گرفتند. انگلیسی‌ها تعدادی از مهاجرین آشوری را به بین‌النهرین روانه کردند. در سال ۱۹۳۲، پس از اتمام موعد حمایت بریتانیا از عراق، ۷۰ هزار آشوری تقاضا کردند که قطعه زمین‌هایی در محل اسکان خود به آن‌ها واگذار شود. اما بغداد با این تقاضاها مخالفت کرد. انگلیسی‌ها نیز که دیگر نیازی به خدمات آشوری‌ها نداشتند آن‌ها را تنها گذاشته و شبه نظامیان محلی عرب، آشوریان آن منطقه را قتل‌عام کردند.

در ۱۸-ژوئیه ۱۹۳۳ مارشیمون بنیامین در عراق عنصر نامطلوب معرفی شد و به قبرس رفت و در آن جا فریاد اعتراض علیه بی‌تفاوتی انگلیسی‌ها سر داد. انگلیسی‌ها نیز برای مقابله با این کار مجدد دست به تفرقه افکنی بین آشوری‌ها، کُردها و اعراب زدند و سعی کردند مسئله آشوریان را با ریشه کن کردن نهایی آن‌ها حل کنند.

در ماه اگوست ۱۹۳۳، هنگامی که ۱۰۰۰ نفر از آشوریان سعی می‌کردند خانواده‌های خود را به سوریه تحت‌الحمایه فرانسه منتقل کنند، در ساحل رود دجله با برخورد مسلحانه نیروهای دولت عراق مواجه شدند.

آشوری‌ها نیز مقابله مسلحانه نشان داده و موفق به ورود به خاک سوریه شدند. ارتش عراق انتقام این شکست را از ساکنان روستاهای آشوری‌نشین گرفت و سران عرب با تحریک انگلیسی‌ها کشتار جمعی آشوری‌ها را شروع کردند. نتیجهٔ این فتنه قربانی شدن سه هزار آشوری بود.[۱۸]

مناطق و آمار کشته شدگان ویرایش

 
عکسی قدیمی از گلپاشان، روستای آشوری در استان آذربایجان غربی، که به دست سربازان عثمانی ویران گشت.

براساس آمار ارائه شده توسط شورای ملی آشوری‌ها بین ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸م حدود ۲۷۵٬۰۰۰ نفر کشته شدند. تعدادی از مناطقی که آشوری‌ها به قتل رسیدند شامل: «۲۵٬۰۰۰ نفر در میدیات، ۲۱٬۰۰۰ نفر در بوهتان، ۷٬۰۰۰ نفر در نصیبین، ۷٬۰۰۰ در شانلی‌اورفه، ۷٬۰۰۰ نفر در قودشانس، ۶٬۰۰۰ نفر در ماردین، ۵٬۰۰۰ نفر در دیاربکر، ۴٬۰۰۰ نفر در آدانا، ۴٬۰۰۰ نفر در براهیمی و ۳٬۵۰۰ نفر در خارپرت.»[۵][۱۹][۲۰][۲۱]

قتل‌عام آشوری‌ها و مطبوعات وقت خارجی ویرایش

نشریهٔ آمریکایی به نام مجله آتلانتیک نوشت:

«در عرض شش ماه تُرک‌های جوان کاری را انجام دادند که تُرک‌های پیشین در طی شش قرن موفق به انجام آن نشده بودند. هزاران آشوری از پهنهٔ زمین نابود شده‌اند.»

خبرنگار آسوشیتد پرس طی گزارشی تحت عنوان (قتل‌عام مسیحیان بومی) می‌نویسد: «سربازان دولت عثمانی با همکاری کُردها ساکنان آشوری ارومیه را مورد آزار و اذیت قرار داده و آنان را به قتل می‌رسانند.»

نیویورک تایمز در گزارشی به نام (Turkish Horrors in Persia, The New York Times, 1915) می‌نویسد: «حدود ۸۰۰ نفر در ارومیه کشته شدند و ۲۰۰۰ نفر دیگر به علت بیماری جان باختند. ۲۰۰ آشوری در داخل یک کلیسا زنده زنده سوزانده شدند. روس‌ها بیش از ۷۰۰ جسد را در روستای هفتوان (سلماس) که آنان برهنه و مثله شده بودند کشف کردند. نیویورک تایمز در گزارشی دیگر در ۱۱ اکتبر می‌نویسد که ۱۲۰۰۰ نفر از مسیحیان ایران قتل‌عام یا به علت بیماری کشته شدند. صدها نفر از دختران مسیحی مورد تجاوز قرار گرفتند و به زور به دین اسلام گرویدند و سه چهارم روستاهای مسیحیان نابود شدند.»[۲۲]

شاهدان عینی ویرایش

 
مهاجرت آشوری‌ها به روستایی در نزدیکی رود خابور در سوریه سال ۱۹۳۹م

عبدالحسین شیبانی وحیدالملک در کتاب خود به نام خاطرات مهاجرت (ص ۸۷) مشاهدات عینی خود در این باره را یاد کرده و از کوچاندن اجباری مردم مسیحی از سوی دولت عثمانی و بدرفتاری و تلف شدن زنان و کودکان در بیابان شمال سوریه گزارش می‌دهد.

مبلغان مذهبی آلمانی در ارومیه گزارش می‌دهند که:

«نیمه شب مهاجرت وحشتناک آغاز شد. ۲۵۰۰۰ نفر از زنان و مردان میان سال، کودکان، آشوری و ارمنی با رها کردن دارائی‌ها، خانه و گله و رم خود شتاب زده مواد غذایی مورد نیاز خود را آماده کردند و بسیاری از آنان با پای پیاده در زمستان طاقت فرسا به طرف مرز روسیه به حرکت درآمدند. بسیاری از کودکان و افراد مسن در طول مسیر فوت کردند.»[۲۳]

«از آخرین اخباری که گزارش شده‌است ۴۰۰۰ آشوری و ۱۰۰ ارمنی قتل‌عام شدند یا به علت بیماری فوت کردند. روستاهای منطقه غارت شدند و خانه‌های آنان آتش زدند در روستای هفتوان ۷۵۰ جسد بدون سر از چاه‌ها بیرون کشیده شدند. بسیاری از مسیحیان به شرط گرویدن به اسلام از زندان افتادن یا کشته شدن رهایی پیدا کردند.»[۲۴]

به رسمیت شناختن نسل‌کشی ویرایش

 
بنای یادبود نسل‌کشی آشوری‌ها در پاریس

در ۱۱ مارس ۲۰۱۰، نسل‌کشی آشوری‌ها و ارمنیان و یونانیان به‌طور رسمی توسط مجلس سوئد به رسمیت شناخته شده‌است.[۲۵][۲۶][۲۷] نسل‌کشی آشوری‌ها توسط نیو ساوت ولز دولت محلی در استرالیا و توسط مجلس شورای امور خارجه استرالیا[۲۸] و همچنین ایالت نیویورک به رسمیت شناخته شده‌است.[۲۹][۳۰]

در دسامبر ۲۰۰۷م مجمع بین‌المللی نسل‌کشی، تشکیل شده توسط محققان و مورخان تاریخ با اکثریت قاطع نسل‌کشی آشوری‌ها و یونانیان را به رسمیت شناخته‌اند.[۳۱]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. http://www.armenianweekly.com/2014/01/08/remembering-the-assyrian-genocide-an-interview-with-sabri-atman Remembering the Assyrian Genocide: An Interview with Sabri Atman
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ The Tragedy of the Assyrians (به انگلیسی), Gorgias Press LLC, 2006, p. ۱۵۱،۱۵۲
  3. Hovanissian, Richard G. (2011). The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies. Transaction Publishers. ISBN 978-1-4128-3592-3.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ Travis, Hannibal. Genocide in the Middle East: The Ottoman Empire, Iraq, and Sudan. Durham, NC: Carolina Academic Press, 2010, 2007, pp. 237–77, 293–294.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ Khosoreva, Anahit. "The Assyrian Genocide in the Ottoman Empire and Adjacent Territories" in The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies. Ed. ریچارد هووانسیان. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers, 2007, pp. 267–274. ISBN 1-4128-0619-4.
  6. "United Nations Sub-Commission on Prevention of Discrimination and Protection of Minorities, July 2, 1985" (به انگلیسی). United Nations Economic and Social Council. Retrieved 6 July 2010.
  7. Taner Akçam (2007). "A Shameful Act:The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility" (به انگلیسی). Henry Holt and Co. Retrieved 6 July 2010.
  8. Henry H. Riggs. "Days of tragedy in Armenia: personal experiences in Harpoot, 1915-1917" (به انگلیسی). Retrieved 6 July 2010.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ David Gaunt, "The Assyrian Genocide of 1915", Assyrian Genocide Research Center, 2009
  10. Schaller, Dominik J. and Zimmerer, Jürgen (2008) "Late Ottoman Genocides: The Dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies." Journal of Genocide Research, 10:1, pp. 7–14.
  11. See David Gaunt, "Death's End, 1915: The General Massacres of Christians in Diarbekir" in Armenian Tigranakert/Diarbekir and Edessa/Urfa. Ed. Richard G. Hovannisian. UCLA Armenian History and Culture Series: Historic Armenian Cities and Provinces, 6. Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, 2006, pp. 309–359.
  12. Taner Akcam. A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility. New York: Metropolitan Books, 2006, p. 201. ISBN 0-8050-7932-7.
  13. Gaunt, David. Massacres, Resistance, Protectors: Muslim-Christian Relations in Eastern Anatolia during World War I. Piscataway, N.J. : Gorgias Press, 2006, p. 436.
  14. Yves Ternon. Mardin 1915. Paris: Center for Armenian History, 2000. Accessed 2010-02-02.
  15. Genocides Against the Assyrian Nation. Retrieved 2010-02-02.
  16. Ara Sarafian. [۱]
  17. Austin, H. H.(Brig. -Gen.). The Baquba Refugee Camp – An account of the work on behalf of the persecuted Assyrian Christians. London, 1920.
  18. نسل‌کشی آشوری‌ها در ترکیه عثمانی و مناطق ترک نشین همجوار آن
  19. Travis, Hannibal. "'Native Christians Massacred': The Ottoman Genocide of the Assyrians During World War I بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۲ توسط Archive.today." Genocide Studies and Prevention, Vol. 1, No. 3, December 2006, pp. 327–371. Retrieved 2010-02-02.
  20. Gaunt. Massacres, Resistance, Protectors, pp. 76–77, 164, 181–96, 226–30, 264–67.
  21. (آلمانی) Gorgis, Amill “Der Völkermord an den Syro-Aramäern,” in Verfolgung, Vertreibung und Vernichtung der Christen im Osmanischen Reich 20. Ed. Tessa Hoffman. London and Berlin: LIT Verlag, 2004.
  22. "Turkish Horrors in Persia". New York Times. 1915-10-11. p. 4. Retrieved 2008-08-19.
  23. Yohannan, Abraham. The Death of a Nation: Or, The Ever Persecuted Nestorians Or Assyrian Christians. London: G.P. Putnam's Sons, 1916, pp. 119–120. ISBN 0-524-06235-8.
  24. Yohannan. The Death of a Nation, pp. 126–127.
  25. "Motion 2008/09:U332 Genocide of Armenians, Assyrians/Syriacs/Chaldeans and Pontiac Greeks in 1915". Stockholm: The Riksdag. 11 March 2010. Archived from the original on 9 July 2011. Retrieved 12 March 2010.
  26. "Sweden to recognize Armenian genocide". The Local. 11 March 2010. Archived from the original on 13 March 2010. Retrieved 12 March 2010.
  27. "Sweden Recognizes Assyrian, Greek and Armenian Genocide." Assyrian International News Agency. March 12, 2010.
  28. "Consultation Paper for Proposed Memorial Dedicated to the Victims of the Assyrian Genocide بایگانی‌شده در ۱۲ مارس ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine." Fairfield City Council.
  29. State of New York, Gov. David Paterson, Proclamation بایگانی‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine, 24 April 2008. Retrieved 2010-02-02.
  30. «Governor Pataki Commemorates Armenian Genocide». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۵., Proclamation, 05 May, 2004. Retrieved 2010-02-02.
  31. Jones, Adam (2007-12-15). "International Genocide Scholars Association Officially Recognizes Assyrian, Greek Genocides". AINA. Retrieved 2008-08-19.

کتاب ویرایش