دوئوم‌ویرها یا دوئوویرها (به لاتین: Duumviri) (به‌معنای «دو مرد») دو کلانتر در روم باستان بودند که برای مدت یک‌سال و به هدف نظارت بر مناصب و مسئولیت‌های حساس سیاسی و اجرایی برگزیده می‌شدند. دوئوم‌ویرها انواع و عناوین گوناگونی داشتند، یکی از آن‌ها Duumviri Perduellionis[یادداشت ۱] بود که دو قاضی مسئول رسیدگی به اتهامات خیانت شدید (Perduellio) بودند و قدیمی‌ترین نوع دوئوم‌ویرها به‌شمار می‌آیند و سابقهٔ تأسیسشان به دوران پادشاهی روم و سلطنت تولوس هوستیلیوس در سدهٔ هفتم قبل از میلاد بازمی‌گشت، یعنی زمانی‌که پس از جنگ تن‌به‌تن شش‌نفره میان هوراتی‌ها و کوریاتی‌ها یکی از هوراتی‌ها زنده ماند اما خواهرش را کشت و پادشاه دو قاضی موقت به‌عنوان دوئوم‌ویر نصب کرد تا هوراتیوس را به‌جرم خیانت شدید محکوم و مجازات کنند؛[۱][۲] نوع دیگر دوئوم‌ویر را Duumviri navales[یادداشت ۲] می‌گفتند که افسرانی مأمور تدارک و تجهیز ناوگان بودند و ابتدا به‌دست کنسولان یا دیکتاتوران و پس از ۳۱۱ ق.م. به‌دست مردم گزینش می‌شدند؛ نوع دیگرش را Duumviri iure dicundo[یادداشت ۳] می‌گفتند که معمولاً به دو فرماندار اصلی مستعمرات رومی گفته می‌شد؛[۳] نوع دیگرش Duumviri viis extra urbem purgandis[یادداشت ۴] بودند که افسرانی تحت‌امر ادیل‌ها بودند و وظیفه‌شان نظارت بر جاده‌های خارج از محدوده دیوارهای شهر روم بود و عضوی از گروه ویگینتی‌سکس‌ویری[یادداشت ۵] بودند.

جستارهای وابسته

ویرایش

یادداشت‌ها

ویرایش
  1. دوئوم‌ویرهای خیانت شدید
  2. دوئوم‌ویرهای ناوگان
  3. دوئوم‌ویرهایی برای برقراری عدل
  4. دوئوم‌ویرهایی برای پاکسازی جاده‌های خارج شهر
  5. Vigintisexviri به‌معنای «۲۶ مرد»

پانویس

ویرایش
  1. تیتوس لیویوس. از پیدایش روم. ج. یکم. صص. گفتار ۲۶.
  2. Stefano Pagliani, Gerolamo Boccardo (۱۸۵۹). Dizionario universale archeologico-artistico-tecnologico. Torino: Favale. ص. vol٫۱, ۵۵۶.
  3. "Duoviri". britannica (به انگلیسی). Retrieved 20 November 2023.

منابع

ویرایش