دوبوتامین (انگلیسی: Dobutamine) دارویی است که در درمان شوک قلبی (در نتیجه پرفیوژن ناکافی بافت) و نارسایی شدید قلبی استفاده می‌شود. همچنین ممکن است در انواع خاصی از تست‌های استرس قلبی استفاده شود. این دارو تنها به صورت IV، به صورت تزریق داخل ورید یا داخل استخوانی به صورت انفوزیون مداوم داده می‌شود. مقدار دارو باید با اثر مطلوب تنظیم شود. شروع اثرات معمولاً در عرض ۲ دقیقه دیده می‌شود. نیمه عمر آن دو دقیقه است. این دارو کوتاه مدت تجویز می‌شود و تا ۷۲ ساعت در بیمارستان ادامه نمی‌یابد.

دوبوتامین
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریDobutrex, Inotrex, others
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa682861
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
روش مصرف داروتزریق وریدی، intraosseous[۲]
گروه داروییβ1-agonist
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
  • (Prescription only)
داده‌های فارماکوکینتیک
اثر دارودر عرض ۲ دقیقه[۲]
نیمه‌عمر حذف۲ دقیقه
شناسه‌ها
  • (RS)-4-(2-{[4-(4-hydroxyphenyl)butan-2-yl]amino}ethyl)benzene-1,2-diol
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC18H23NO۳
جرم مولی۳۰۱٫۳۸۶ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
دست‌سانی مخلوط راسمیک
  • Oc1ccc(cc1O)CCNC(C)CCc2ccc(O)cc2
  • InChI=1S/C18H23NO3/c1-13(2-3-14-4-7-16(20)8-5-14)19-11-10-15-6-9-17(21)18(22)12-15/h4-9,12-13,19-22H,2-3,10-11H2,1H3 ✔Y
  • Key:JRWZLRBJNMZMFE-UHFFFAOYSA-N ✔Y
  (صحت‌سنجی)

عوارض جانبی رایج عبارتند از ضربان قلب سریع، ضربان قلب نامنظم و التهاب در محل تزریق.[۲] استفاده در افراد مبتلا به تنگی زیرآئورت هیپرتروفیک ایدیوپاتیک توصیه نمی‌شود. این دارو در درجه نخست با تحریک مستقیم گیرنده‌های β۱ عمل می‌کند، که قدرت انقباضات قلب را افزایش می‌دهد و منجر به اثر یونوتروفیک مثبت می‌شود. معمولاً تأثیر کمی بر ضربان قلب افراد دارد.

دوبوتامین در سال ۱۹۷۸ برای استفاده پزشکی در ایالات متحده آمریکا تأیید شد. این دارو به عنوان یک داروی عمومی در دسترس است.[۳] این دارو در ابتدا از ایزوپروترنول ساخته می‌شد.[۴]

مصارف پزشکی

دوبوتامین برای درمان نارسایی قلبی حاد اما بالقوه برگشت‌پذیر، مانند مواردی که در حین جراحی قلب یا در موارد شوک سپتیک یا قلبی رخ می‌دهد، بر اساس اثر اینوتروپیک مثبت آن استفاده می‌شود.[۵]

دوبوتامین را می‌توان در موارد نارسایی احتقانی قلب برای افزایش برون ده قلبی استفاده کرد. زمانی نشان داده می‌شود که درمان تزریقی برای حمایت اینوتروپیک در درمان کوتاه‌مدت بیماران مبتلا به جبران خسارت قلبی به دلیل انقباض افسرده، که می‌تواند نتیجه بیماری قلبی ارگانیک یا روش‌های جراحی قلب باشد، نشان داده می‌شود. دوزهای بالاتر با سابقه بیماری ایسکمیک قلبی اخیر مفید نیست، زیرا ضربان قلب را افزایش می‌دهد و در نتیجه نیاز به اکسیژن میوکارد را افزایش می‌دهد.[۶]

این دارو همچنین معمولاً در محیط بیمارستان به عنوان یک عامل تست استرس دارویی برای شناسایی بیماری عروق کرونر استفاده می‌شود.

اثرات نامطلوب عوارض جانبی اولیه شامل مواردی است که معمولاً برای سمپاتومیمتیک‌های فعال β۱ دیده می‌شود، مانند فشار خون بالا، آنژین، آریتمی و تاکی‌کاردی. در فیبریلاسیون دهلیزی با احتیاط استفاده می‌شود زیرا تأثیر آن بر افزایش هدایت دهلیزی (AV) است.

خطرناک‌ترین عارضه جانبی دوبوتامین افزایش خطر آریتمی از جمله آریتمی‌های کشنده است.

به‌طور کلی، دوبوتامین تمایل به ایجاد تاکی کاردی و اثرات عروق محیطی کمتری نسبت به عواملی مانند اپی‌نفرین و ایزوپروترنول دارد.[۷]

فارماکولوژی

ویرایش

دوبوتامین یک عامل مستقیم اثر است که فعالیت اولیه آن ناشی از تحریک گیرنده‌های β۱ آدرنرژیک قلب، افزایش انقباض و برون‌ده قلبی است. از آنجایی که برای مهار آزادسازی نوراپی‌نفرین (یکی دیگر از آگونیست α۱) روی گیرنده‌های دوپامین عمل نمی‌کند، دوبوتامین نسبت به دوپامین کمتر مستعد ایجاد فشار خون بالا است.[۸]

دوبوتامین عمدتاً یک آگونیست β۱ آدرنرژیک، با فعالیت β۲ ضعیف و فعالیت انتخابی α۱ است، اگرچه از نظر بالینی در موارد شوک قلبی به دلیل اثر β۱ آنوتروپیک آن در افزایش انقباض قلب و برون‌ده قلبی استفاده می‌شود. دوبوتامین به عنوان یک مخلوط راسمیک شامل هر دو ایزومر (+) و (-) تجویز می‌شود. ایزومر (+) یک آگونیست β۱ و آنتاگونیست α۱ است، در حالی که ایزومر (-) آگونیست α۱ است. تجویز راسمات منجر به آگونیسم کلی β۱ می‌شود که مسئول فعالیت آن است. (+)-دوبوتامین همچنین دارای فعالیت آگونیست β۲ خفیف است که آن را به عنوان یک گشادکننده عروق مفید می‌کند.[۹]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Dobutamine (Dobutrex) Use During Pregnancy". Drugs.com. 18 March 2020. Retrieved 17 May 2020.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ "Dobutamine Hydrochloride Monograph for Professionals". Drugs.com. AHFS. Retrieved 11 January 2019.
  3. British national formulary: BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. pp. 220–221. ISBN 9780857113382.
  4. Wilson, William C.; Grande, Christopher M.; Hoyt, David B. (2007). Trauma: Critical Care. CRC Press. p. 302. ISBN 9781420016840.
  5. Rang HP, Dale MM, Ritter JM, Flower RJ. Rang and Dale's Pharmacology.
  6. Tariq, Sohaib (December 2015). "Use of Inotropic Agents in Treatment of Systolic Heart Failure". Int J Mol Sci. 16 (12): 29060–29068. doi:10.3390/ijms161226147. PMC 4691094. PMID 26690127.
  7. Shen, Howard (2008). Illustrated Pharmacology Memory Cards: PharMnemonics. Minireview. p. 6. ISBN 978-1-59541-101-3.
  8. Parker K, Brunton L, Goodman LS, Blumenthal D, Buxton I (2008). Goodman & Gilman's manual of pharmacology and therapeutics. McGraw-Hill Medical. pp. 159. ISBN 978-0-07-144343-2.
  9. Tibayan FA, Chesnutt AN, Folkesson HG, Eandi J, Matthay MA (1997). "Dobutamine increases alveolar liquid clearance in ventilated rats by beta-2 receptor stimulation". Am. J. Respir. Crit. Care Med. 156 (2 Pt 1): 438–44. doi:10.1164/ajrccm.156.2.9609141. PMID 9279221.

پیوند به بیرون

ویرایش