راهی پیدا کن (به دیگر سو)

تک‌آهنگی از دورز

«راهی پیدا کن (به دیگر سو)» (به انگلیسی: Break On Through (To the Other Side)) ترانه‌ای است از گروه موسیقی دورز. این قطعه آهنگ آغازین اولین آلبوم آنها درها (۱۹۶۷) است. «راهی پیدا کن» اولین تک‌آهنگ منتشر شده از دورز هم بود که در ایالات متحده تا ردهٔ ۱۲۶ پُرفروش‌ترین تک‌آهنگ‌ها صعود کرد.[۳] علیرغم این ناکامی، این قطعه از همان سال‌های پایانی دههٔ ۶۰ میلادی یکی از محبوب‌ترین قطعه‌های دورز بوده‌است.[۴]

«راهی پیدا کن (به دیگر سو)»
تک‌آهنگ دورز
از آلبوم درها
بی-ساید«پایان شب»
تاریخ پخشژانویه ۱۹۶۷ (۱۹۶۷-01)
فرمتصفحهٔ ۷ اینچ ۴۵ دور[۱]
تاریخ ضبطاوت ۱۹۶۶ (۱۹۶۶-08)
ژانر
زمان۲:۲۶
ناشرالکترا رکوردز
ترانه‌نویس(ها)جیم موریسون
تهیه‌کننده(ها)پال ای. راث‌چایلد
گاه‌نگاری تک‌آهنگ‌های دورز
«راهی پیدا کن (به دیگر سو)»
(۱۹۶۷)
«آتشم را روشن کن»
(۱۹۶۷)
نمونهٔ صوتی
موزیک ویدئو
"Break On Through (To The Other Side)" در یوتیوب

عنوان ترانه خوداِنگاره‌ای‌ست از اعضای گروه، به‌ویژه جیم موریسون که می‌خواست از طریق «درها» شنونده را به دنیای دیگری ببرد.[۵]

بیست و چهار سال پس از انتشار اولیه و زمانی که «راهی پیدا کن» به‌عنوان یکی از ساندترَک‌های فیلم دورز استفاده شد وارد آفیشال چارتس بریتانیا شد که بالاترین جایگاهش رتبهٔ ۶۴ آن جدول بود.[۶]

ساختار ویرایش

«راهی پیدا کن» یک قطعهٔ ۴/۴ با تمپوی بالاست که بر اساس مُد آئولین (تقریبا همان نچرال مینور) نوشته شده‌است.[۷]

رابی کریگر (گیتاریست دورز) در نوازندگی عمیقاً از گیتاریست‌های بلوز بَند پال باترفیلد تأثیر گرفته بود در حدی که به گفتهٔ خودش «اگر باترفیلد برقی نمی‌شد، احتمالاً سراغ راک اند رول نمی‌رفت». او در ساخت ریف «راهی پیدا کن» از «باسنت را تکان بده» پال باترفیلد الهام گرفت که یکی از قطعه‌های مورد علاقه‌اش بود. نسخهٔ اصلی «باسنت را تکان بده» در سال ۱۹۶۱ توسط المور جیمز ضبط شده‌است.[۸]

ری منزرک (نوازندهٔ کیبورد) هم در مستند آلبوم‌های کلاسیک (۲۰۰۸) گفته‌است که خط بیس کیبورد و عناصری از تک‌نوازی اُرگ «راهی پیدا کن» را از «چی بگم» ری چارلز به عاریت گرفته‌است.[۸] او پیش‌تر در کتاب اتوبیوگرافی آتشم را روشن کن: زندگیم با دورز (۱۹۹۹) نوشته بود که در «راهی پیدا کن»، از آلبوم سال ۱۹۶۳ استن گتز و ژوآو ژیلبرتو به‌نام گتز/ژیلبرتو تأثیر گرفته‌است.[۹]

سانسورچی‌های الکترا رکوردز با جملهٔ تکرارشوندهٔ «She get high» که به نشئگی شخصیت زن ترانه اشاره دارد، مشکل داشتند؛ بنابراین کلمهٔ «high» از نسخهٔ اصلی آلبوم و همه نسخه‌های بعدی تا دههٔ ۹۰ میلادی درآورده شد و فقط عبارت «She get» باقی ماند. جملهٔ کامل در نسخه‌های اجرای زنده و نسخه‌های جدیدتر ریمَسترشده وجود دارد، اما چون نسخهٔ سانسور شده به‌گوش شنوندگان آشناتر است، در پخش ایستگاه‌های رادیویی کلاسیک راک و بیشتر آلبوم‌های برگزیدهٔ آثار گروه همچنان از همان استفاده می‌شود.[۱۰] به گفتهٔ جان دنزمور (درامر) زمانی که اعضای گروه متوجه شدند انتشار ترانه منوط به سانسور آن کلمه است، با اِکراه با حذفش موافقت کردند.[۸]

محتوا ویرایش

«راهی پیدا کن» به‌بهترین شکل مهارت شاعری خیال‌پردازانهٔ موریسون را خلاصه می‌کند، یک توصیه در مورد یک موضوع ضروری: گذرگاهی به سمت دیگر باز کن.[۱۱]

در آغاز شعر موریسون می‌گوید: می‌دانی که روز شب را نابود می‌کند/شب روز را تقسیم می‌کند/تلاش کردم فرار کنم/تلاش کردم پنهان شوم/راهی به‌سمت دیگر پیدا کن». در اینجا او آشکارا علیه دودویی‌هایی که به‌طور سیستماتیک واقعیت ما را دیکته می‌کنند شورش می‌کند. «روز» و «شب» تمثیلی است از یک سیستم دودویی که همهٔ کارهایی که در ۲۴ ساعت شبانه روز می‌کنیم بر مبنای توالی آن‌ها برنامه‌ریزی و انجام می‌شوند. موریسون نمی‌گوید که ما باید از این دودویی‌ها «فرار کنیم» یا «پنهان شویم» -در حالتی که همواره مجبور به تبعیت از آن‌ها هستیم- اما می‌گوید باید راهی برای نفوذ پیدا کنیم.[۱۲] این کار به ما امکان می‌دهد که از «درها» به سمت لایتناهی حرکت کنیم و آنچه در «طرف دیگر» قرار دارد، آفریدهٔ موریسون است: «جزیره‌ای در آغوشت یافتم/کشوری در چشم‌هایت/بازوانی که ما را زنجیر کرده‌بودند/چشمانی که دروغ می‌گفتند» و بعد به «دروازه‌ای تَنگ/عمیق و فراخ» اشاره می‌شود.[پانویس ۱] اعضای دورز تحت تأثیر عنوان کتاب درهای ادراک آلدوس هاکسلی نام گروه را انتخاب کرده‌بودند. هاکسلی در مقدمهٔ آن کتاب، جمله‌ای از کتاب ازدواج بهشت و دوزخ ویلیام بلیک را آورده که می‌گوید: «اگر درهای ادراک باز می‌شد، هرچیز همان‌طور که هست، بر انسان ظاهر می‌شد، لایتناهی».[۱۱] در این‌جا موریسون نماد بلیک از «درها» را با تصویر «دروازه» ترکیب می‌کند و آنچه را که واقعی است از آنچه می‌تواند واقعیت داشته‌باشد جدا می‌کند. اما باز هم به استوار بودن واقعیتش بر یک نظام ثابت یا دودویی معترض است: آنچه دریافت می‌کند، چیزی نیست که تصور کرده‌بود و این بدان معناست که «دیگر سو» هم دودویی‌هایی ذاتی دارد که موریسون باید در آن‌ها زندگی کند.[۱۲]

با توجه به متن ترانه به‌نظر می‌رسد موریسون در عمل به گفته‌های بلیک چرخشی تهاجمی داشته‌است. پذیرش منفعلانهٔ آن سطر از کتاب، موجب یک عمل آنارشیستی خود ویرانگرانه شده و «راهی پیدا کن» به‌جای آن‌که مترقی باشد یک اثر آنارشیستی است. در اتوبیوگرافی تبلیغاتی موریسون که به سال ۱۹۶۷ توسط الکترا رکوردز منتشر شده به این نگرش او اشاره شده‌است:[۱۳]

من مجذوب ایده‌هایی هستم که در مورد شورش علیه اقتدار باشند. من ایده‌ها دربارهٔ درهم‌شکستن یا سرنگون کردن نظم مستقر را دوست دارم. من به هر چیزی در مورد شورش، بی نظمی و هرج و مرج علاقه دارم - به خصوص فعالیتی که به‌ظاهر معنایی ندارد. به نظر می‌رسد مسیری به‌سوی آزادی است.

نظر منتقدان ویرایش

به باور لیندزی پلینر از آل‌میوزیک، استفادهٔ موریسون از کلمه‌هایی مثل «ویران‌گر» و «تقسیم‌کننده» برای توصیف «روز» و «شب» نشان‌گر سواد ادبی است که پیش‌تر به‌ندرت در موسیقی راک دیده شده‌بود.[۱۴]

«راهی پیدا کن» ساختار یک آهنگ عاشقانه را دارد. با این‌حال موریسون به طرز هوشمندانه‌ای با تسلط به واژه‌ها، جمله‌های عاشقانهٔ «جزیره‌ای در آغوش تو یافتم/کشوری در چشمان تو» را مقابل سطرهای شرورانهٔ «بازوهایی که به زنجیر می‌کشند/چشم‌هایی که دروغ می‌گویند» قرار می‌دهد.

به عقیدهٔ گرایم راس در ایندیپندنت، گروه دورز با اولین تک‌آهنگ از اولین آلبوم‌شان، در دَم «مانیفِست به‌چالش کشیدن تابوها» را صادر کردند.[۱۵]

به نوشتهٔ رولینگ استون، با وجود سرقت‌های هنری جزئی، دورز این ترانه را به اثری کاملاً متعلق به خودشان تبدیل کردند؛ قطعه‌ای از موسیقی سایکدلیک سان‌ست استریپ که در روزگار ما هم‌چنان سرزنده و پُرانرژی و به‌نظر می‌رسد.[۱۶]

به عقیدهٔ ارنست سوارز (عضو هیئت علمی دانشگاه کاتولیک و موسیقی‌نویس واشینگتن پست)، «راهی پیدا کن» مضمونی کلاسیک در شعر آمریکای قرن بیستم را بازتاب می‌دهد؛ میل به گذر از مرزهای جامعهٔ سطحی‌نگر و خفقان رسانه‌ای به‌سمت تجربه‌ای اصیل. شیوه‌ای از زندگی که واسطه‌ای نیست، مستقیماً تجربه می‌شود.[۱۷]

فهرست قطعه‌های تک‌آهنگ ویرایش

نسخهٔ ۷ اینچی ایالات متحدهٔ آمریکا - EK-45611[۱۸]

  • روی صفحه: «راهی پیدا کن (به دیگر سو)» - ۲:۲۴
  • پشت صفحه: «انتهای شب» - ۲:۴۹

نسخهٔ ۷ اینچی بریتانیا - EKSN 45-009[۱۹]

  • روی صفحه: «راهی پیدا کن (به دیگر سو)» - ۲:۲۴
  • پشت صفحه: «انتهای شب» - ۲:۴۹

افراد مشارکت‌کننده ویرایش

گواهی‌های فروش ویرایش

منطقه گواهی واحد گواهی‌شده/فروش
آلمان (بی‌وی‌ام‌آی)[۲۱] طلا ۲۵۰٬۰۰۰^

^ رقم توزیع تنها بر پایهٔ گواهی‌ها.

پانویس ویرایش

  1. اصطلاح دروازهٔ تَنگ برگرفته از کتاب در تنگ آندره ژید است که در آن در مورد پیچیدگی‌ها و هراس‌های دوران نوجوانی و مسیر رسیدن به بلوغ صحبت می‌کند.

منابع ویرایش

  1. "The Doors – Break On Through (To The Other Side)". discogs.com (به انگلیسی). Discogs. Retrieved 10 December 2021.
  2. Miller, Chuck (February 28, 2011). Warman's American Records. Krause Publications. p. 130. ISBN 978-1-4402-2821-6. Retrieved October 29, 2015.[پیوند مرده]
  3. Gallucci, Michael (6 آوریل 2013). "TOP 10 DOORS SONGS". ultimateclassicrock.com (به انگلیسی). UCR. Retrieved 10 December 2021.
  4. Kachejian, Brian. "Top 10 Doors Songs". classicrockhistory.com (به انگلیسی). Classic Rock History. Retrieved 10 December 2021.
  5. Arning, Silke (1 ژوئیه 2021). ""Break on through to the other side," The Doors". swr.de (به آلمانی). SWR Symphonieorchester. Retrieved 10 December 2021.
  6. "BREAK ON THROUGH (TO THE OTHER SIDE)". officialcharts.com (به انگلیسی). Official Charts. Retrieved 10 December 2021.
  7. Biamonte, Nicole, ed. (2010). Pop-culture pedagogy in the music classroom: teaching tools from American idol to YouTube (به انگلیسی). Lanham, Md.: Scarecrow Press. p. 93.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ RUNTAGH, JORDAN (4 ژانویه 2017). "Doors' Debut Album: 10 Things You Didn't Know". rollingstone.com (به انگلیسی). Rolling stone. Retrieved 10 December 2021.
  9. Manzarek, Ray (1999). Light my fire: my life with the Doors (به انگلیسی). New York: Berkley Boulevard Books.
  10. Alper, Eric. "Jim Morrison's Isolated Vocals for The Doors' "Break On Through (To the Other Side)"". thatericalper.com (به انگلیسی). Eric Alper. Archived from the original on 10 December 2021. Retrieved 10 December 2021.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Giardi, Dario (24 ژوئن 2018). "The Doors, Break On Through: the meaning of Jim Morrison's visions". auralcrave.com (به انگلیسی). Aural Crave. Retrieved 10 December 2021.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Steven Andrew Erkel (20 آوریل 2011). "THE POET BEHIND THE DOORS:JIM MORRISON'S POETRY AND THE 1960S COUNTERCULTURAL MOVEMENT" (PDF). library.georgetown.edu (به انگلیسی). Georgetown University Library. p. 30-31. Retrieved 10 December 2021.
  13. Freedman, Linda (2018). William Blake and the myth of America: from the abolitionists to the counterculture (به انگلیسی) (First ed.). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. p. 178.
  14. Planer, Lindsay. "The Doors Break on Through (To the Other Side)". allmusic.com (به انگلیسی). Allmusic. Retrieved 10 December 2021.
  15. Ross, Graeme (26 ژوئن 2021). "The 20 greatest songs by The Doors, from Love Her Madly to Light My Fire". independent.co.uk (به انگلیسی). The Independent. Retrieved 10 December 2021.
  16. ROB SHEFFIELD; BRITTANY SPANOS; CLAIRE SHAFFER; JONATHAN BERNSTEIN; ELIAS LEIGHT; JON FREEMAN; KORY GROW; ANDY GREENE; JOSEPH HUDAK; BRENNA EHRLICH; JON BLISTEIN; ANGIE MARTOCCIO; JON DOLAN; JASON NEWMAN; JERRY PORTWOOD (3 ژوئیه 2020). "The 100 Greatest Debut Singles of All Time". rollingstone.com (به انگلیسی). Rolling stone. Retrieved 10 December 2021.
  17. Argetsinger, Amy (17 ژوئن 2000). "Poetry That Rocks". washingtonpost.com (به انگلیسی). Washington Post. Retrieved 10 December 2021.
  18. "The Doors – Break On Through (To The Other Side)". discogs.com (به انگلیسی). Discogs. Retrieved 10 December 2021.
  19. "The Doors – Break On Through (To The Other Side)". discogs.com (به انگلیسی). Discogs. Retrieved 10 December 2021.
  20. Mr. Mojo Risin': The Story of L.A. Woman Q&A and Performance (video). Event occurs at 12:56. Retrieved December 10, 2021 – via YouTube.
  21. "Gold-/Platin-Datenbank (The Doors; 'Break On Through')" (به آلمانی). Bundesverband Musikindustrie.