ویکی‌پدیا

مهدی رجبیان

آهنگ ساز و نوازنده
(تغییرمسیر از رجبیان، مهدی)

مهدی رجبیان (زادهٔ آبان ۱۳۶۸ - ساری) آهنگساز، تنظیم کننده، تهیه کننده، نوازندهٔ سه‌تار ایرانی و از اعضای آکادمی گرمی است که به عنوان زندانی سیاسی چندین سال را در زندان اوین سپری کرده است.[۳] رجبیان اولین آهنگسازی است که جایزه اقلیت سازمان ملل را دریافت کرده است.[۴] او به عنوان اولین آهنگساز ایرانی سازنده موسیقی تیزر رسمی ۲۰۲۴ مرسدس-بنز است.[۵]

مهدی رجبیان
اطلاعات پس‌زمینه
زادهآبان ۱۳۶۸
ژانرموسیقی سنتی، موسیقی ملل و موسیقی کلاسیک[۱]
پیشهآهنگ‌ساز
ساز(ها)تار و سه‌تار
ناشر(ان)سونی میوزیک
بنیانگذارکمپانی برگ موزیک
آلبوم پرآوازهاهل خاورمیانه و کودتای خدایان[۲]
جایزه(ها)طغیانگران هنر در سال ۲۰۱۷

او توسط بنیاد روزنامه‌نگاری تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷ جزو ۱۰ هنرمند طغیانگر جهان معرفی شد.

زندگی

ویرایش

وی سلسله مراتب موسیقی ایرانی را در طی چند سال نزد استادان موسیقی سنتی آموخت و در ضبط و نوازندگی چند آلبوم از جمله آلبوم پژوهشی تاریخ ایران به روایت سه‌تار به عنوان نوازنده و آهنگساز و تهیه‌کننده شرکت داشت. او همچنین در زمینهٔ صدابرداری نیز فعالیت داشته و به عنوان ناظر ضبط موسیقی در صدابرداری چندین آلبوم موسیقی ایفای نقش کرده‌است. رجبیان که دانشجوی رشتهٔ مرتبط با فعالیت حرفه‌ای خود یعنی موسیقی نیز بود پس از دستگیری در سال ۱۳۹۲ از ادامه تحصیل در این رشته بازماند.

فعالیتها و دستگیری

ویرایش

مهدی رجبیان به عنوان مدیر کمپانی «برگ موزیک» در گسترش و تهیه موسیقی مشارکت و نظارت کیفی داشت.[۶] او در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۹۲ به همراه برادرش که همکار او در ادارهٔ این کمپانی و فیلمساز مستقل می‌باشد در دفتر کارشان دستگیر و به بند دو الف زندان اوین منتقل[۷] و هر کدام متحمل بیش از دو ماه زندان انفرادی شدند[۸] که این دستگیری مسبب توقف در پروژه شخصی وی شد.[۹] مهدی رجبیان در هنگام دستگیری در حال ضبط آلبوم پژوهشی تاریخ ایران به روایت سه‌تار بود که با توقیف استودیو شخصی وی تمامی هاردهای محتوی صداهای ضبط شده توقیف و این پروژه به حالت مسکوت درآمد.[۱۰][۱۱]

واکنش به دستگیری

ویرایش

پروندهٔ دستگیری مهدی رجبیان واکنشهایی را در پی داشت که می‌توان به سخنرانی سعید بومدوها رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقای سازمان عفو بین‌الملل در اینباره اشاره نمود[۱۲][۱۳] که پس از اعتراض ایشان، سازمان عفو بین‌الملل به همراه تمامی شعب خود در سرتاسر جهان با راه اندازی کمپینی خواستار آزادی این هنرمند شدند که پس از آن بیش از بیست هزار هنرمند از سرتاسر جهان به این کارزار پیوستند.[۱۴][۱۵] البته پیش از آن هم نهاد بین‌المللی «فری میوز» که نهادی در زمینهٔ پیگیری وضعیت هنرمندان حوزهٔ موسیقی در سراسر جهان است[نیازمند منبع] با راه اندازی کمپینی از تمام هنرمندان جهان خواست تا با همراهی مهدی رجبیان به حکم زندان این هنرمند اعتراض کنند.[۱۶] در این کارزار انجمن جهانی قلم، شورای هنرمندان اروپا، شورای ترانه سرایان و آهنگسازان اروپا و بیست نهاد دیگر با بنیاد فری میوز همراه شده بودند.[۱۷][۱۸][۱۹] البته پیش از این هم گزارش سالانه احمد شهید، نمایندهٔ سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران و نامهٔ بیش از چهارصد تن از اهالی موسیقی و رسانه به علی جنتی، وزیر ارشاد هم صورت گرفته بود.[۲۰]با ورود رجبیان به اعتصاب غذا، کمپین کارتونیست‌های جهان با کشیدن کاریکاتورهای اعتراضی، حمایت خود را در سراسر جهان به مهدی رجبیان اعلام کردند، تعدادی از طراحان و کارتونیست‌ها از کشورهای مختلف دنیا، آثاری را با موضوع زندانی شدن مهدی رجبیان آهنگساز منتشر کرده‌اند. کارتونیست‌های از کشورهای مختلف دنیا، از جمله ایتالیا، مکزیک، نروژ، فرانسه، اسپانیا، روسیه، یمن، بریتانیا، اسراییل، فلسطین و … به این کمپین پیوستند. که برخی از این طرح‌ها به دست کاریکاتوریست‌ها و هنرمندان نامی و مطرح دنیا کشیده شده‌اند. یکی از این کاریکاتورها که با استقبال گسترده مخاطبان اینترنتی مواجه شده، کاری از «ویکتور بوگوراد» ۷۰ ساله از روسیه است که می‌توان او را از پیشکسوت‌های هنر کاریکاتور دانست.[۲۱][۲۲] مجدد کمپین حمایتی جهانی دیگر برای مهدی رجبیان با نام «هنر، جرم نیست» توجه بسیاری از نهادها و سازمان‌های حقوق بشری را به خود جلب کرد. سازمان فری میوز به همراه انجمن هنرمندان اروپا، انجمن جهانی قلم و شورای آهنگسازان اروپاه در نامه‌ای به حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران خواستار آزادی مهدی رجبیان شدند. روزنامه فرانسوی فیگارو از پیوستن جانی دپ بازیگر هالیوود، پیتر گابریل، آهنگساز بریتانیایی و ای وی وی به کمپین «جای هنر زندان نیست» برای مبارزه با سانسور و حمایت مهدی رجبیان خبر داد. از سوی دیگر، جعفر پناهی، فیلمساز نیز روز دوشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ در صفحه اینستاگرام خود، با اشاره به تماس تلفنی با خانواده رجبیان، از بحرانی بودن سلامت مهدی رجبیان در اعتصاب غذا خبر داد.[۲۳][۲۴][۲۵]

حکم قضایی

ویرایش

پروندهٔ مهدی رجبیان در تابستان ۱۳۹۴ در شعبهٔ ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه تحت بررسی قرار گرفت و سرانجام به اتهام فعالیت غیرمجاز هنری و توهین به مقدسات و تبلیغ علیه نظام حکم شش سال زندان و جریمه نقدی را برایش در پی داشت. این حکم در دادگاه تجدید نظر در شعبه ۵۴ دادگاه انقلاب به سه سال زندان تعزیری و سه سال حبس تعلیقی تغییر یافت.[۲۶][۲۷][۲۸]

اعتراض مهدی رجبیان

ویرایش

در روز جهانی آزادی موسیقی فیری میوز (نهاد بین‌المللی حامی آزادی بیان در حوزه موسیقی) و همچنین وبسایت روز جهانی آزادی موسیقی، از حرکت اعتراضی مهدی رجبیان حمایت کردند. او در اعتراض، روی صفحه اینستاگرامش اعلام کرد که تنها دارایی اش را که ساز سه تارش است به فروش می‌گذارد تا بتواند جریمه نقدی را که بخشی از حکم صادر شده برای اوست بپردازد. فیری میوز و وبسایت روز جهانی آزادی موسیقی صفحاتی را به حمایت از حرکت اعتراضی این هنرمند ایرانی اختصاص دادند. بنیاد فری میوز از فروش ساز مهدی رجبیان حمایت کرد.[۲۹][۳۰][۳۱]

احضار به زندان و اعتصاب غذا

ویرایش

مهدی رجبیان صبح روز یکشنبه مورخ ۱۶ خرداد ماه ۱۳۹۵ با وجود اعتراضات سراسری و گستردهٔ فعالان و سازمان‌های فرهنگی، مدنی و حقوق بشری به احکام صادره، برای سپری کردن دورهٔ محکومیت خود راهی زندان اوین شد.[۳۲] وی برای سپری کردن محکومیتش به بند ۷ زندان اوین منتقل شد و پس از یازده ماه طی نمودن دوران حبسش در اعتراض به وضعیت پرونده و عدم دسترسی به پزشک معالج متخصص در زندان اوین و انتقال تنبیه وارش به بند ۸ زندان اوین اقدام به اعتصاب غذا نمود. در دوره اول ۱۴ روز اعتصاب غذا داشت که با وخامت حال جسمی به علت عدم دسترسی به دارو و میانجیگری فرستادهٔ مخصوص دادستانی تهران جعفری دولت‌آبادی نافرجام ماند. پس از چندی در زمان اعتصاب غذای دومش با انتشار نامه ای سرگشاده خطاب به مقامات قضایی ایران و همراهی هنرمندان جهان توانست با ۳۱ روز اعتصاب غذا مقامات قضایی ایران را قانع کند که با بررسی مجدد پرونده و مرخصی درمانی جهت مداوای بیماریش که ناشی از اعتصاب غذا بود موافقت کنند.[۳۳][۳۴][۳۵][۳۶][۳۷][۳۸][۳۹][۴۰][۴۱][۴۲]

بازداشت مجدد

ویرایش

مهدی رجبیان به دلیل آلبوم اهل خاورمیانه مجدد بازداشت شد. خبرگزاری فاکس نیوز بعد از چند ساعت اعلام کرد مهدی رجبیان با قید وثیقه موقتاً تا روز دادگاه آزاد شده‌است.[۴۳] خبرگزاری رویترز دلیل بازداشت او را رقص زن در پروژه اهل خاورمیانه و آواز زن در آلبوم جدید او که آماده انتشار بود ذکر و اعلام کرد مهدی رجبیان تا روز دادگاه در بازداشت خانگی است.[۴۴][۴۵] سازمان آزادی موسیقی به قاضی پرونده مهدی رجبیان هشدار داده‌است، اگر پرونده جدید باعث زندان مجدد رجبیان شود از اتحادیه اروپا برای اولین بار خواستار تحریم وزیر فرهنگ هنر ایران می‌شود.[۴۶][۴۷]

جوایز و بزرگداشت

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. ↑ صدای آمریکا (۶ آبان ۱۴۰۰). «آیا سانسور حکومت ایران و محدودیت اینترنت شانس مهدی رجبیان برای نامزدی گرمی را کاهش می‌دهد؟». بخش فارسی صدای آمریکا.
  2. ↑ رادیو فردا (۲۱ شهریور ۱۴۰۰). «مهدی رجبیان، زندانی پیشین، از تدوین آلبوم جدید خود خبر می‌دهد». بخش فارسی رادیو فردا.
  3. ↑ ایران اینترنشنال (۹ تیر ۱۴۰۱). «مهدی رجبیان، آهنگساز ایرانی، عضو آکادمی موسیقی گرمی شد». خبر گزاری ایران اینترنشنال.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ایران اینترنشنال (۹ آبان ۱۴۰۲). «جایزه بین‌المللی هنرمندان اقلیت سازمان ملل به مهدی رجبیان، آهنگساز ایرانی، اهدا شد». خبر گزاری ایران اینترنشنال.
  5. ↑ ایران اینترنشنال (۳۰ مرداد ۱۴۰۳). «تیزر جدید مرسدس بنز با موسیقی مهدی رجبیان، آهنگساز ایرانی». خبر گزاری ایران اینترنشنال.
  6. ↑ بی‌بی‌سی فارسی https://www.bbc.com/persian/iran-40376253
  7. ↑ کمپین بین‌المللی حقوق بشر https://persian.iranhumanrights.org/1394/09/mehdi-rajabian-2/
  8. ↑ سایت کلمه http://www.kaleme.com/1394/12/11/klm-238625/?theme=fast بایگانی‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  9. ↑ رادیو زمانه http://www.radiozamaneh.com/113766#.UqmjXyvLZol
  10. ↑ روز آزادی موسیقی: مهدی رجبیان سازش را حراج کرد http://www.radiozamaneh.com/264475
  11. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۱۶.
  12. ↑ سخنرانی سعید بومدوها به انگلیسی در سایت رسمی عفو بین‌الملل https://www.amnesty.org/en/press-releases/2016/03/iran-tortured-filmmaker-and-musicians-face-imminent-arrest-amid-crackdown-on-artists/
  13. ↑ عفو بین‌الملل خواستار 'پایان آزار و اذیت' سه هنرمند ایرانی شد http://www.bbc.com/persian/iran/2016/03/160301_l12_nm_amnesty_artists_iran
  14. ↑ کمپین عفو بین‌الملل برای آزادی مهدی رجبیان https://www.amnesty.org.uk/actions/iranian-filmmaker-sentenced-hossein-mehdi-rajabian-yousef-emadi/ بایگانی‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  15. ↑ عفو بین‌الملل به حکم زندان سه هنرمند ایرانی اعتراض کرد http://www.bbc.com/persian/iran/2016/02/160225_nm_amnesty_artists
  16. ↑ کمپین بین‌المللی فری میوز برای مهدی رجبیان http://freemuse.org/archives/11651 بایگانی‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  17. ↑ شورای فرهنگ اروپا عضو کمپین فری میوز http://cultureactioneurope.org/news/arj-carries-an-international-campaign-for-human-rights-in-iran/
  18. ↑ انجمن جهانی قلم عضو کمپین فری میوز http://www.pen-international.org/01/2016/call-on-iranian-authorities-to-drop-charges-on-two-musicians-and-a-filmmaker/ بایگانی‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  19. ↑ نهادهای جهانی خواستار تبرئه سه موسیقی‌دان و فیلم‌ساز ایرانی شدند http://www.radiofarda.com/content/f9-freemuse-calls-iranian-authorities-drop-charges-two-musicians-a-filmmaker/27493011.html
  20. ↑ کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران http://persian.iranhumanrights.org/1392/09/letter-artists/
  21. ↑ کمپین کارتونیست‌های جهان برای حمایت مهدی رجبیان https://www.radiozamaneh.com/332005/
  22. ↑ کمپین بین‌المللی کارتونیست‌ها در اعتراض به حکم زندان مهدی رجبیان https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-human-rights-mehdi-rajabian?amp
  23. ↑ کمپین حمایت از رجبیان، با نام «هنر، جرم نیست» https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-human-rights-justice-236
  24. ↑ کمپین حمایت از مهدی رجبیان، با نام «هنر، جرم نیست» https://ir.voanews.com/episode/iran-rajabian-53745
  25. ↑ حمایت سازمان‌های بین‌المللی» https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-human-rights-justice-236
  26. ↑ صدور حکم ۱۸ سال زندان برای سه هنرمند ایرانی - صدای آمریکا http://ir.voanews.com/content/iran-human-right/3097179.html
  27. ↑ اعتراض گروه بزرگی از هنرمندان به حکم زندان عمادی و برادران رجبیان http://www.bbc.com/persian/iran/2016/01/160125_u04_political_prisoners_art
  28. ↑ «دو آهنگساز و یک فیلمساز برای تحمل حکم خود به زندان احضار شدند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۵-۲۹.
  29. ↑ «Rock in a hard place: why are Iran and Afghanistan jailing metal bands?» (به انگلیسی). Classic Rock. ۲۰۱۶-۰۵-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۵-۲۵.
  30. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۱۶.
  31. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۱۶.
  32. ↑ http://bbc.in/1TQajjJ
  33. ↑ سازمان حقوق بشر ایران (۱۳۹۵). «سازمان حقوق بشر ایران و گزارش پیرامون حسین رجبیان». humanrightsiniran.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۸.
  34. ↑ voa (۲۰۱۶). «اعتصاب غذای دو هنرمند زندانی در اوین». صدای آمریکا.
  35. ↑ رادیو فردا (۱۳۹۵). «حسین رجبیان در اعتراض به شرایط زندان دست به اعتصاب غذا زد». رادیو فردا.
  36. ↑ وخامت حال مهدی و حسین رجبیان در اثر اعتصاب غذا (2016). "وخامت حال مهدی و حسین رجبیان در اثر اعتصاب غذا". دویچه وله (به آلمانی).
  37. ↑ حقوق بشر ایران در ۱۳۹۵؛ سال اعتصاب غذا (۱۳۹۵). «حقوق بشر ایران در ۱۳۹۵؛ سال اعتصاب غذا». bbc persian.
  38. ↑ سایت کلمه (۱۳۹۵). «گزارش سایت کلمه». کلمه. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۸.
  39. ↑ bbc prsian (۱۳۹۵). «انتقاد چهار هنرمند زندانی ایرانی از 'سکوت' دیگر هنرمندان». بی‌بی‌سی فارسی.
  40. ↑ bbc persian (۱۳۹۵). «برادران رجبیان و یوسف عمادی 'به زندان احضار شدند». bbc prsian.
  41. ↑ bbc persian (۱۳۹۵). «عفو بین‌الملل به حکم زندان سه هنرمند ایرانی اعتراض کرد». bbc persian.
  42. ↑ bbc (۱۳۹۵). «عفو بین‌الملل خواستار 'پایان آزار و اذیت' سه هنرمند ایرانی شد». bbc persian.
  43. ↑ فاکس نیوز (۱۳۹۹). «فاکس نیوز خبر بازداشت مهدی رجبیان». foxnews.com.
  44. ↑ رویترز (۱۳۹۹). «بازداشت خانگی مهدی رجبیان، آهنگساز ایرانی به دلیل انتشار رقص و آواز زنان». iranintl.com.
  45. ↑ رویترز (۱۳۹۵). «رویترز خبر بازداشت مهدی رجبیان». reuters.com.[پیوند مرده]
  46. ↑ صدای آمریکا (۱۳۹۹). «جزئیاتی از احضار مهدی رجبیان و خواستار تحریم وزیر فرهنگ هنر ایران». ir.voanews.com.
  47. ↑ یوتیوب (۱۳۹۹). «جزئیاتی از احضار مهدی رجبیان و خواستار تحریم وزیر فرهنگ هنر ایران». youtube.com.
  48. ↑ صدای آمریکا (۲۰۱۸-۰۱-۲۱). «هنرمند طغیانگر جهان به انتخاب بنیاد پژوهشی روزنامه نگاران جهان». بخش فارسی صدای آمریکا.
  49. ↑ «10 Acts of Artistic Rebellion - Global Investigative Journalism NetworkGlobal Investigative Journalism Network». gijn.org (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  50. ↑ "10 acts of artistic rebellion - IFEX" (به انگلیسی). Retrieved 2018-02-25.
  51. ↑ لندن، کیهان (۲۰۱۸-۰۱-۲۸). «ایران یکی از ۱۰ کشور ناقض حقوق هنرمندان در سال ۲۰۱۷». دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
  52. ↑ قمرالملوک وزیری در سازمان ملل ثبت شد
  53. ↑ گزارش سازمان ملل محدودیت بر هنرمندان
  54. ↑ رادیو زمانه (۲۰۱۹-۰۲-۲۵). «آثار مهدی رجبیان و کیهان کلهر در لیست دو ماهانه ۱۰ آلبوم موسیقی برتر جهان مجله سانگلاینز». رادیو زمانه.
  55. ↑ بخش فارسی صدای آمریکا (۲۰۱۹-۰۲-۲۵). «آلبومهای «مهدی رجبیان» و «کیهان کلهر» به فهرست برترینهای نشریه موسیقی «سانگ لاینز» رسید». صدای آمریکا.
  56. ↑ «Mehdi Rajabian - Cultures of Resistance Films» (به انگلیسی). ۲۰۲۲-۰۶-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۷-۲۶.
  57. ↑ "روزنامه نیهون کیزای". www.asia.nikkei.com (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-03.

منابع

ویرایش
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مهدی_رجبیان&oldid=40373104»