رود سیروان
سیروان مهم‌ترین و معروفترین رودخانۀ ناحیۀ اورامانات (هورامان) در استان کرمانشاه است که سرچشمه آن در دو استان کرمانشاه و کردستان می باشد، مسیر نسبتاً طولانی و پرپیچ‌وخمی دارد. این رودخانه در بخش غربی و شمال غربی اورامانات هورامان قرار گرفته‌است و منطقه هورامان را به دو بخش تقسیم نموده‌است.
| رود سیروان | |
|---|---|
 رود سیروان | |
| ویژگی‌های ظاهری | |
| دهانه | رود دجله |
| طول | ۴۴۵ کیلومتر |
| ویژگی‌های حوضه | |
| شبکهٔ رود | خلیج فارس |
بخش اعظم این رودخانه در شهرستان پاوه قرار دارد.سیروان از به هم پیوستن دو رود گاورود از منطقه کلیایی در استان کرمانشاهان و قشلاق از منطقه سنندج تشکیل میشود و از این نقطه به بعد سیروان نامیده میشود و در طول مسیر رودخانه های دیگری به آن ملحق میشود تا جایی که هنگام خروج از مرز به رودخانه بزرگی تبدیل میشود و در حقیقت این رود پر آب ترین رودخانه استان کرمانشاه است. سیروان در مسیر خود رودخانه های ژاوه‌رود (در اورامان تخت)، لیله (در منطفه پاوه) لوشه، زمکان در شهرستان دالاهو کرمانشاه، دشت حر به آن پیوسته و سپس وارد کشور عراق میشود.
سیروان را آب سیروان نیز می‌نامند. آب سیروان از به هم پیوستن دو رودخانه قشلاق و گاوه‌رود پدید می‌آید. سیروان پس از طی مسیری در میان درۀ کوه‌های کوچک‌خرمال، شاهو و سالان وارد کردستان عراق شده و به دریاچه سد دربندیخان می‌ریزد.
در عراق، این رود پس از خروج از ناحیه کرد نشین خانقین و جلولا نام رود دیاله به خود می‌گیرد هرچند دولت عراق این رود را از سد دربندیخان به نام دیاله می شناسد [۱]
سدهای سلیمان‌شاه سنقر، گاوشان در مرز کامیاران و سنقر، وحدت (قشلاق)، آزاد، سد آزادی در دالاهو و داریان پاوه بر روی سرشاخه‌های این رودخانه در ایران احداث شده‌اند و در عراق سد دربندیخان در منطقه در بندیخان و سد حمرین در منطقه جلولا بر روی آن بسته شده است.
مسیر رود سیروان در عراق ویرایش
سیروان پس از خروج از مرز در عراق رودهای زالم، و رود تنجیرو را دریافت می کند و جای پیوستن این رودها دوآوان نام دارد، همچنین رودخانه های الوند، قوره تو و چم امام حسن از مرز قصرشیرین وارد سیروان میشودند.
سیروان در سرزمین عراق به نام رسمی دیاله نامیده میشود ولی در منطقه کرد نشین از سد دربندیخان تا سد حمرین کردها آن را سیروان می خوانند. رودخانه پرآب سیروان اراضی استان دیاله و اراضی شرق استان بغداد را مشروب و آباد می کند و در نزدیک سلمان پاک در جنوب بغداد به دجله می‌ریزد و دجله را به سوی غرب می‌راند و آن را به فرات نزدیک می‌سازد.[۲]
نگارخانه ویرایش
پانویس ویرایش
منابع ویرایش
فره‌وشی، بهرام. ایرانویچ. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، سال ۱۳۶۸.
- Longrigg, S.H. "Diyālā." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009.