رود سیروان
مختصات: ۳۳°۱۳′۱۵″شمالی ۴۴°۳۰′۲۳″شرقی / ۳۳٫۲۲۰۸°شمالی ۴۴٫۵۰۶۴°شرقی
سیروان مهم‌ترین و معروفترین رودخانه ناحیه هورامان در کرمانشاه و سرچشمه در کردستان است و مسیر نسبتاً طولانی و پرپیچ‌وخمی دارد. این رودخانه در بخش غربی و شمال غربی هورامان قرار گرفته‌است و منطقه هورامان را به دو بخش تقسیم نموده‌است.
| رود سیروان | |
|---|---|
| سرچشمه | کوه های زاگرس ایران |
| ریزشگاه | رود دجله |
| طول | ۴۴۵ کیلومتر |
| حوضه آبریز | خلیج فارس |
بخش اعظم این رود خانه در شهرستان پاوه قرار دارد،این رودخانه از بخش رزاب و مریوان در کردستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از شمال غربی اورامانات کرمانشاه، دوآب و شمال هرتا، رودخانه‌های ژاد رود، قشلاق رود، لیله، لوشه، زمکان در شهرستان دالاهو کرمانشاه ، دشت حر به آن پیوسته و سپس وارد کشور عراق می‌شود.
سیروان [به معنی روان پاک] را آب سیروان نیز می‌نامند. آب سیروان از به هم پیوستن دو رودخانه قشلاق و گاوه‌رود پدید می‌آید. سیروان پس از طی مسیری در میان دره کوه‌های کوچک‌خرمال، کوه شاهو و سالان وارد کردستان عراق شده و به دریاچه سد دربندیخان می‌ریزد.
در زبان فارسی، این رود پس از سد دربندیخان نام رود دیاله به خود می‌گیرد.[۱]
بسیاری از مردم به اشتباه می‌گویند که سیروان همان شیروان بوده‌است اما در واقع شهرستان شیروان در خراسان شمالی است و هیچ ربطی به سیروان رود و شهرستان شیروان ندارد.
سدهای سلیمان‌شاه سنقر،گاوشان،وحدت(قشلاق)،آزاد،آزادی در دالاهو و داریان پاوه بر روی سرشاخه‌های این رودخانه در ایران احداث شده‌اند.
مسیر رود سیروان در عراقویرایش
رود دیاله از بهم آمیختن رودهای سیروان، زالم، و تنجه رو پدید می آید و جای پیوستن این رودها دوآوان نام دارد. دیاله در همهٔ مسیر خود در سرزمین عراق به نام یکی از رودهای تشکیل دهندهٔ آن، سیروان نامیده می‌شود و نزدیک سلمان پاک در جنوب بغداد به دجله می‌ریزد و دجله را به سوی غرب می‌راند و آن را به فرات نزدیک می‌سازد.[۲]
رویدادهای تاریخی در محدوده سیروانویرایش
در سده دوم هجری دین یارسان (اهل حق) به دست شخصی به نام بهلول ماهی پایه گرفت. در سده چهارم شاه‌خوشین در کنار رود سیمره به این دین انسجام بخشید و در قرن هشتم سلطان سهاک آن را به کمال و اوج رساند.[۳]
نگارخانهویرایش
پانویسویرایش
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسهٔ گیتانشاسی، ۱۳۸۳.
- ↑ فره وشی. ایرانویچ. ص ۱۰۸
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۰۶.
منابعویرایش
فره وشی، بهرام. ایرانویچ. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، سال ۱۳۶۸
- Longrigg, S.H. "Diyālā." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009.