فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا

فرماندهی نظامی آمریکا در خاورمیانه، آسیای مرکزی و بخش‌هایی از جنوب آسیا

فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا یا به اختصار، سنتکام (به انگلیسی: United States Central Command - CENTCOM)، یکی از یازده فرماندهی یکپارچه رزمی وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا است. این سازمان، در سال ۱۹۸۳، با بر عهده گرفتن مسئولیت‌های قبلی گروه ضربت مشترک استقرار سریع تأسیس شد و حوزه مسئولیت آن، شامل خاورمیانه (شامل مصر در آفریقاآسیای مرکزی و بخش‌هایی از جنوب آسیا است. این فرماندهی، حضور اصلی آمریکایی‌ها در بسیاری از عملیات های نظامی، از جمله عملیات طوفان صحرا در جنگ خلیج فارس در ۱۹۹۱، جنگ در افغانستان و نیز جنگ عراق از ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ بوده است. از ۲۰۱۵، نیروهای سنتکام، عمدتاً در افغانستان، تحت عملیات نگهبان آزادی، که خود بخشی از مأموریت حمایت قاطع ناتو (از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱) بود و از ۲۰۱۴، در عراق و سوریه، به عنوان بخشی از عملیات عزم راسخ، برای پشتیبانی، مشاوره و کمک، مستقر شدند.

فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا (سنتکام)
نشان سنتکام
بنیان‌گذاری۱ ژانویه ۱۹۸۳
(۴۱ سال، ۱۱ ماه پیش)
کشور ایالات متحده آمریکا
گونهفرماندهی یکپارچه رزمی
نقشفرماندهی نظامی جغرافیایی
بخشی ازوزارت دفاع ایالات متحده آمریکا
ستاد فرماندهیپایگاه نیروی هوایی مک‌دیل
فلوریدا، ایالات متحده آمریکا
شعار(ها)تعالی پایدار[۱]
نبردهاجنگ خلیج فارس
جنگ عراق
جنگ در افغانستان (۲۰۲۱–۲۰۰۱)
عملیات عزم راسخ
وبگاه
فرماندهان
فرماندهژنرال مایکل ای. کوریلا، ایالات متحده آمریکا[۲]
معاون فرماندهسپهبد گریگوری ام. گیوت، نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا[۳]
رهبر ارشد ثبت‌نامرئیس ناوگان، دریک ای والترز، نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا[۴]
نشان
نشان آستین شانه
نماد نقشه ناتو[۵][۶]
پرچم واحد

سنتکام، یکی از شش ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکاست و مرکز کنونی آن در پایگاه نیروی هوایی مک‌دیل در ایالت فلوریدای آمریکا قرار دارد.

این ستاد در ۱ ژانویه ۱۹۸۳ میلادی تأسیس شد. عملیات مین‌گذاری ایران در خلیج فارس و واکنش آمریکا در چند عملیات نظامی علیه ایران، منجر به اولین درگیری فرماندهی مرکزی ایالات متحده شد.[۷]

جنگ خلیج فارس، جنگ عراق، جنگ در افغانستان (۲۰۲۱–۲۰۰۱)، عملیات عزم راسخ از جمله جنگ‌هایی هستند که تحت فرماندهی این ستاد رهبری شدند.

نادر اسکویی از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ مشاور سیاسی ارشد سنتکام بود و در مورد ایران به آن مشاوره می‌داد.[۸]

تاریخچه

ویرایش

این فرماندهی در ۱ ژانویه ۱۹۸۳ تأسیس شد. سنتکام چنان‌که از نامش پیداست، منطقهٔ «مرکزی» جهان واقع بین فرماندهی‌های آفریقا، اروپا و هند-آرام را پوشش می‌دهد. با اهمیت پیدا کردن تحکیم منافع آمریکا در منطقه در پی بحران گروگانگیری در ایران و حمله شوروی به افغانستان، رئیس‌جمهور جیمی کارتر کارگروه مشترک آرایش نیروی سریع را در مارس ۱۹۸۰ تأسیس کرد. در یک دوره زمانی دو ساله گامهایی برای دگرگونی این کارگروه به یک ستاد فرماندهی دائمی برداشته شد. اولین گام مستقل ساختن کارگروه از فرماندهی آمادگی ایالات متحده با فعال سازی سنتکام در ژانویه ۱۹۸۳ بود. فائق آمدن بر تصورات مرددانه که این فرماندهی هنوز کارگروهی طراحی شده برای پشتیبانی استراتژی جنگ سرد بیش نیست و از فرماندهی جز نامی ندارد زمان برد.

جنگ ایران و عراق به وضوح تنش‌های رو به رشد در منطقه را برجسته کرد و گسترش عملیاتی مانند استخراج معادن نفتی ایران در خلیج فارس منجر به انجام اولین عملیات جنگی سنتکام شد. در تاریخ ۱۷ مه ۱۹۸۷، بیست و سومین کشتی جنگی یواس‌اس استارک، عملیاتی را در خلیج فارس در جنگ ایران و عراق هدایت کرد، این کشتی به وسیله موشک‌های اکسوست که توسط یک هواپیمای عراقی شلیک شد، ۳۷ تلفات برجای گذاشت. بلافاصله بعد از آن بدنبال بخشی از آنچه بعداً به عنوان «جنگ کشتی‌های نفتکش» شناخته شد، دولت فدرال ایالات متحده با تعویض پرچم و برافراشتن پرچم کویت بر فراز۱۱ کشتی نفتکش کویتی. در عملیات اراده جدی، این کشتی‌های نفتکش را بنام نیروهای خاورمیانه‌ای سنتکام آمریکا از طریق خلیج فارس به کویت و از طریق تنگه هرمز اسکورت کرد.

 
کشتی جنگیاستارک براثر اصابت دو موشک اکسوست از محور خارج شده کج شد.

شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ برابر ۸ آوریل ۲۰۱۹ میلادی، در پاسخ به اقدام دولت آمریکا به گنجاندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا، سنتکام را جزو گروه‌های تروریستی از نظر ایران اعلام کرد.[۹]

آمریکا به تازگی ناو آبراهام لینکلن را برای کنترل تحرکات ایران به خلیج فارس و دریای عمان فرستاده‌است.

ممانعت از درگیری با ایران

ویرایش

رئیس سازمان فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا(سنتکام) مک کنزی در اظهارت جنجالی گفت: «دنبال جنگ با ایران نیستیم اما از آن گریزان هم نخواهیم بود.» به گفته وی نقش سنت‌کام این است که مانع پاسخ نظامی ایران به سیاست «کارزار فشار حداکثری» دولت آمریکا علیه ایران شود. یک قدرت جهانی از این موهبت برخوردار نیست که فقط یک نقطه تمرکز راهبردی داشته باشد. ایران، یکی از اولویت‌های ما است، اما مهم‌ترین اولویتمان نیست.»[۱۰]

اهداف و مسئولیت‌ها

ویرایش
 
کشورها و مناطق تحت پوشش.

اهداف تأسیس سنت‌کام چنین بیان شده‌است: «فرماندهی مرکزی ایالات متحده با همکاری شرکای ملی و بین‌المللی، توسعه و همکاری بین‌المللی را ارتقاء می‌دهد، به بحران‌ها پاسخ می‌گوید و به منظور استقرار امنیت و پایداری منطقه‌ای با تجاوزات داخلی و فرامرزی مقابله می‌کند.»[۱۱]

کشورهای افغانستان، بحرین، جیبوتی، مصر، اتیوپی، اریتره، ایران، عراق، اردن، قزاقستان، کنیا، کویت، قرقیزستان، لبنان، عمان، پاکستان، قطر، عربستان سعودی، سیشل، سومالی، سودان، سوریه، تاجیکستان، ترکمنستان، امارات متحده عربی، ازبکستان و یمن تحت پوشش و مسئولیت ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا قرار دارند.[۱۲] همچنین در آخرین روزهای ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، اسرائیل به حوزه فعالیت سنتکام افزوده شد.[۱]

فرماندهان

ویرایش

فرماندهان برجسته‌ای در ارتش ایالات متحده آمریکا، مسئولیت فرماندهی ستاد مرکزی را برعهده داشته‌اند. از آن‌جمله می‌توان به ارتشبد جوزف ووتل، ارتشبد کنت مک کنزی، دریادار ویلیام فالن، ارتشبد جان ابی زید، ارتشبد تامی فرنکس و ارتشبد نورمن شوارتسکف اشاره کرد.

در تاریخ ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۸ میلادی، مجلس سنای آمریکا با اکثریت ۹۶ رای موافق در برابر ۲ رای مخالف پیشنهاد وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا برای انتصاب ژنرال دیوید پترائوس به فرماندهی ستاد فرماندهی کل نیروهای آمریکا را تصویب کرد.[۱۳][۱۴]

No. فرمانده دوره نیروی محل خدمت
پرتره نام رسیدن به سمت ترک سمت طول دوره
۱Kingston, Robertارتشبد
Robert Kingston
(۲۰۰۷–۱۹۲۸)
۱ ژانویه ۱۹۸۳۲۷ نوامبر ۱۹۸۵۲ سال، ۳۳۰ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۲Crist, George B.ارتشبد
George B. Crist
(زادهٔ ۱۹۳۱)
۲۷ نوامبر ۱۹۸۵۲۳ نوامبر ۱۹۸۸۲ سال، ۳۶۲ روز 
سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا
۳Schwarzkoph, H. Norman Hr.ارتشبد
نورمن شوارتسکف (پسر)
(۲۰۱۲–۱۹۳۴)
۲۳ نوامبر ۱۹۸۸۹ اوت ۱۹۹۱۲ سال، ۲۵۹ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۴Hoar, Joseph P.ارتشبد
Joseph P. Hoar
(زادهٔ ۱۹۳۴)
۹ اوت ۱۹۹۱۵ اوت ۱۹۹۴۲ سال، ۳۶۱ روز 
سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا
۵Peay, J. H. Binford IIIارتشبد
J. H. Binford Peay III
(زادهٔ ۱۹۴۰)
۵ اوت ۱۹۹۴۱۳ اوت ۱۹۹۷۳ سال، ۸ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۶Zinni, Anthonyارتشبد
انتونی زینی
(زادهٔ ۱۹۴۳)
۱۳ اوت ۱۹۹۷۶ ژوئیه ۲۰۰۰۲ سال، ۳۲۸ روز 
سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا
۷Franks, Tommyارتشبد
تامی فرنکس
(زادهٔ ۱۹۴۵)
۶ ژوئیه ۲۰۰۰۷ ژوئیه ۲۰۰۳۳ سال، ۱ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۸Abizaid, Johnارتشبد
جان ابی زید
(زادهٔ ۱۹۵۱)
۷ ژوئیه ۲۰۰۳۱۶ مارس ۲۰۰۷۳ سال، ۲۵۲ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۹Fallon, William J.دریابد
William J. Fallon
(زادهٔ ۱۹۴۴)
۱۶ مارس ۲۰۰۷۲۸ مارس ۲۰۰۸۱ سال، ۱۲ روز 
نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا
-Dempsey, Martinسپهبد
مارتین دمپسی
(زادهٔ ۱۹۵۲)
سرپرست
۲۸ مارس ۲۰۰۸۳۱ اکتبر ۲۰۰۸۲۱۷ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۱۰Petraeus, Davidارتشبد
دیوید پترائوس
(زادهٔ ۱۹۵۲)
۳۱ اکتبر ۲۰۰۸۳۰ ژوئن ۲۰۱۰۱ سال، ۲۴۲ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
-Allen, John R.سپهبد
جان آر. آلن
(زادهٔ ۱۹۵۳)
سرپرست
۳۰ ژوئن ۲۰۱۰۱۱ اوت ۲۰۱۰۴۲ روز 
سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا
۱۱Mattis, Jimارتشبد
جیمز متیس
(زادهٔ ۱۹۵۰)
۱۱ اوت ۲۰۱۰۲۲ مارس ۲۰۱۳۲ سال، ۲۲۳ روز 
سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا
۱۲Austin, Lloydارتشبد
لوید آستین
(زادهٔ ۱۹۵۳)
۲۲ مارس ۲۰۱۳۳۰ مارس ۲۰۱۶۳ سال، ۸ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۱۳Votel, Josephارتشبد
جوزف ووتل
(زادهٔ ۱۹۵۸)
۳۰ مارس ۲۰۱۶۲۸ مارس ۲۰۱۹۲ سال، ۳۶۳ روز 
نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
۱۴McKenzie, Kenneth F. Jr.ارتشبد
کنت اف. مکنزی جونیور
(زادهٔ ۱۹۵۷)
۲۸ مارس ۲۰۱۹متصدی۵ سال، ۲۶۳ روز 
سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا

پانویس

ویرایش
  1. "COMMAND NARRATIVE". www.centcom.mil.
  2. "Commander, General Michael E. Kurilla". U.S. Central Command. Retrieved 2023-04-30.
  3. "Deputy Commander, Lt. Gen. Gregory M. Guillot". U.S. Central Command. Retrieved 2023-04-30.
  4. "Senior Enlisted Leader, Fleet Master Chief Derrick "Wally" Walters". U.S. Central Command. Retrieved 2023-04-30.
  5. FM 1-02 Operational Terms and Graphics (PDF). US Army. 21 September 2004. pp. 5–37.
  6. ADP 1-02 Terms and Military Symbols (PDF). US Army. 14 August 2018. pp. 4–8.
  7. تاریخ فرماندهی مرکزی ایالات متحده بایگانی‌شده در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (فرماندهی مرکزی ایالات متحده)
  8. «نادر اسکویی».
  9. «در بیانیه ای از سوی شورای عالی امنیت ملی؛ جمهوری اسلامی ایران «سنتکام» و تمامی نیروهای وابسته به آن را «گروه تروریستی» اعلام کرد». فارس. ۱۹ فروردین ۱۳۹۸.
  10. «پاسخ احتمالی ایران به کارزار فشار حداکثری». ۱۳۹۸-۰۸-۰۲.[پیوند مرده]
  11. مأموریت ما بایگانی‌شده در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (فرماندهی مرکزی ایالات متحده)
  12. کشورهای ناحیه تحت مسئولیت بایگانی‌شده در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (فرماندهی مرکزی ایالات متحده)
  13. پتریوس فرمانده نیروهای آمریکایی در خاورمیانه شد (بی‌بی‌سی فارسی)
  14. Petraeus Wins Confirmation for New Post, New York Times

منابع

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش