جیمی کارتر

جیمز ارل کارتر (به انگلیسی: James Earl Carter) (زادهٔ ۱ اکتبر ۱۹۲۴) معروف به جیمی کارتر در سال ۱۹۷۶ به عنوان نامزد حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا شرکت کرد و جرالد رودولف فورد، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا را از ادامه راه در دومین حضور در کاخ سفید بازداشت و به عنوان سی و نهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا انتخاب شد.

جیمی کارتر
پرتره جیمی کارتر
۳۹مین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
مشغول به کار ۱۹۷۷ – ۱۹۸۱
معاون رئیس‌جمهور	والتر ماندیل
پس از	جرالد فورد
پیش از	رونالد ریگان
۷۶مین فرماندار جورجیا
مشغول به کار ۱۹۷۱ – ۱۹۷۴
سناتور از ایالت جورجیا
مشغول به کار ۱۹۶۳ – ۱۹۶۶
اطلاعات شخصی
زاده	جیمز ارل کارتر جی.آر. ۱ اکتبر ۱۹۲۴ ‏(۹۵ سال) ۹ مهر ۱۳۰۳ شمسی پلینز، جورجیا،
ملیت	ایالات متحده آمریکا
حزب سیاسی	دموکرات
همسر(ان)	روزالین اسمیت
فرزندان	جف، چیپ، جک، امی
محل تحصیل	مؤسسه فناوری جورجیا آکادمی نیروی دریایی آمریکا
شغل	سیاستمدار
تخصص	کشاورز، افسر نیروی دریایی
مذهب	باپتیست
جوایز مردمی	جایزه صلح نوبل (۲۰۰۲)
امضا
خدمات نظامی
لقب(ها)	جیمی
خدمت/شاخه	نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا
سال‌های خدمت	۱۹۴۶–۱۹۵۳
درجه	ستوان دریایی
نشان‌های نظامی	مدال کمپین آمریکایی مدال پیروزی جنگ جهانی دوم مدال خدمات چین مدال خدمه دفاع ملی

کارتر از همان ابتدای دوران زمامداری‌اش مجبور شد برای اجرای برنامه‌هایش با کنگره ایالات متحده آمریکا وارد یک مبارزه نفس گیر شود. نارضایتی‌های عمومی از تورم بی‌سابقه اقتصادی، صف‌های طولانی در مقابل پمپ بنزین‌ها و بحران سیاسی واشینگتن بر سر گروگان‌های آمریکایی در ایران نیز از جمله دیگر مشکلات فراروی کارتر بودند. به نظر بسیاری از تحلیلگران سیاسی دنیا کارتر نقش مهمی در پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران داشت.

میانجیگری در اولین تلاش برای برقراری صلح میان فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها که به پیمان کمپ دیوید میان مصر و اسرائیل منتهی شد، از جمله دستاوردهای سیاست خارجی کارتر به حساب می‌آید. انعقاد قرارداد با چین و امضای توافقنامه‌های مربوط به کانال پاناما نیز از جمله دیگر موفقیت‌های وی در این عرصه به حساب می‌آیند.

کارتر فعالیت‌های گسترده‌ای را در کنترل تسلیحات اتمی در کارنامه کاری اش به ثبت رسانده‌است. دفاع از حقوق بشر یکی دیگر از دغدغه‌های کارتر به حساب می‌آمد. نمونه بارز این رویکرد وی در حمایت از سیاست بریتانیا برای خاتمه دادن به قتل‌عام در زیمبابوه بود.

وی در مبارزات انتخاباتی اش در سال ۱۹۸۰ به شدت سیاست‌های رونالد ریگان، رقیب اصلی اش از حزب جمهوری‌خواه را مورد انتقاد قرار داد و تأکید کرد که در صورت انتخاب شدن وی به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا خطر جنگ بار دیگر بر روی این کشور سایه خواهد افکند و حقوق بشر نیز مورد تعدی قرار می‌گیرد.

کارتر جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۲ را از آن خود کرد. وی هم‌چنین عضو سازمان ریش‌سفیدان است که برای برقراری صلح در جهان تلاش می‌کنند و دزموند توتو نیز در آن عضویت دارد. نلسون ماندلا نیز عضو سازمان ریش سفیدان بود.

زندگی‌نامه

کارتر جوان با سگ خود بوزو

محمدرضا پهلوی و جیمی کارتر در تهران

کارتر در یکم اکتبر ۱۹۲۴ میلادی در شهر پلینز (Plains) ایالت جورجیا به دنیا آمد. پدرش جمیز اِرل کارتر و مادرش لیلیان گوردی بودند. دغدغه اصلی سال‌های رشد او در خانواده کشت بادام زمینی، گفتگوهای سیاسی و اعتقاد به کلیسای پروتستان باپتیست بود. کارتر در ۱۹۴۶ از آکادمی علوم دریایی آناپولیس مریلند دانش‌آموخته شد و همان سال با رزالین اسمیت ازدواج کرد و دارای سه پسر به نام‌های جان ویلیام (جک)، جیمز اِرل سوم (چیپ)، دانل جفری (جف) و یک دختر به نام اِمی‌لین شد. وی پس از هفت سال خدمت (۵۳ –۱۹۴۶) به عنوان افسر نیروی دریایی به پلینز برگشت. در سال‌های ۶۶–۱۹۶۳ سناتور ایالت جورجیا و در سال‌های ۷۴ –۱۹۷۱ فرماندار ایالت جورجیا بود. در میان فرمانداران جوان جنوب، او با تأکید بر محیط زیست، کارآمدی دولت و رفع موانع نژادی توجه بسیاری را به خود جلب کرد.

کارتر دانش‌آموخته رشته فیزیک از آکادمی نیروی دریایی آمریکا است. او ۲۳ کتاب به رشتهٔ تحریر درآورده و هم‌اکنون استاد فرهنگ و ادبیات انگلیسی دانشگاه اموری است.

دوران ریاست جمهوری

جیمی کارتر در سال‌های ۸۱ –۱۹۷۷ رئیس‌جمهور آمریکا بود. او در مسائل داخلی دستاوردهایی داشت، از جمله ایجاد هشت میلیون شغل، کاهش کسری بودجه، اتخاذ سیاست ملی انرژی و انجام اصلاحات در ادارات دولتی را می‌توان نام برد. کارتر در امور خارجی به دنباله‌روی از سیاست پیشینیان، مناسبات سیاسی کامل با جمهوری چین برقرار کرد و مذاکرات مربوط به پیمان محدودیت سلاح‌های هسته‌ای سالت‌دو را با اتحاد جماهیر شوروی به پایان رساند. در خاورمیانه با قرارداد کمپ دیوید در سال ۱۹۷۸ بین مصر و اسرائیل ارتباط برقرار کرد و توافقنامه‌های مربوط به کانال پاناما را به تصویب رساند. ۱

اقتصاد

کارتر در دو دوره ریاست جمهوری دارای سابقه اقتصادی تقریباً مساوی بود. در دوسال اول ریاست کارتر ادامهء بهبود رکود اقتصادی و بیکاری که در پایین تر از سطح قرار داشت در دستور کار بود. در دوران ریاست کارتر مشکلات اقتصادی از قبیل ٬ کمبود بنزین و بیکاری و کمبود انرژی روبرو بود.

سفرهای بین‌المللی

سفرهای جیمی کارتر (ریس جمهور آمریکا)

کارتر دوازده سفر بین‌المللی به ۲۵ کشور در دوران ریاست جمهوری انجام داده‌است. کارتر اولین ریس جمهور آمریکا بود که در سال ۱۹۷۷ (میلادی) به کشورهای جنوب صحرای آفریقا و نیجریه سفر کرد. مسافرتش شامل سفر به اروپا و آسیا، آمریکای لاتین بود. او چندین سفر به خاورمیانه برای مذاکرات صلح انجام داد.

انقلاب ایران

نوشتار(های) وابسته: جزیره ثبات، نظریه دومینو § تاثیر شوروی بر انقلاب ۱۳۵۷ و انقلاب ۱۳۵۷ ایران

با آغاز حرکت انقلابی مردم ایران، کارتر در ۱۰ دی ماه ۱۳۵۶ به تهران سفر کرد تا حمایت کامل واشینگتن را به محمدرضا پهلوی ابلاغ کند. کارتر در ضیافتی که از طرف شاه به مناسبت ورودش ترتیب داده شده بود خطاب به محمدرضاشاه چنین گفت: «به دلیل رهبری بزرگ شاه، ایران جزیره ثبات در یکی از آشوب‌زده‌ترین نقاط جهان شده‌است. اعلی‌حضرت، این به دلیل تکریم بسیار نسبت به شما، رهبری شما و احترام و ستایش و عشقی است که ملت ایران به شما دارد. هیچ کشور دیگری در جهان برای برنامه‌ریزی مشترک از ایران به آمریکا نزدیک‌تر نیست. هیچ کشور دیگری برای بررسی مشکلات منطقه‌ای که مورد علاقهٔ هر دو طرف ما نیز هست ارتباط نزدیک‌تری از ایران با ما ندارد و هیچ رهبر دیگری نزد من احترامی عمیق‌تر و رابطه‌ای دوستانه‌تر ندارد».

این نقطه تاریک در کنار جنگ سرد جدید با شوروی که موجب تهاجم شوروی به افغانستان در دسامبر ۱۹۷۹ شد در کارنامه جیمی‌کارتر در شرح جایزه صلح نوبل او به عنوان انتقاد یادآوری شد و در شبکه‌های خبری نیز انتشار یافت.

بحران دوران ریاست جمهوری

انور سادات و جیمی کارتر در قرارداد کمپ دیوید

از ۱۷ دی ماه ۱۳۵۶ با چاپ مقاله «ایران و استعمار سرخ و سیاه» حرکت انقلابی مردم ایران ابعاد تازه‌ای یافت و با تظاهرات و اعتصابات گسترده در طول سال ۱۳۵۷ ادامه یافت. کارتر به‌طور مرتب از طریق سولیوان سفیر آمریکا در ایران و اردشیر زاهدی مسائل مربوط به ایران را پیگیری می‌کرد. برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر در خاطراتش می‌نویسد در روز سوم نوامبر ۱۹۷۸ (۱۲ آبان ماه ۱۳۵۷) به دستور رئیس‌جمهور از ساعت نه و پنج دقیقه تا نه و یازده دقیقه مستقیماً با شاه گفتگو کردم. به شاه گفتم: آمریکا بدون هیچ ملاحظه‌ای در بحران کنونی کاملاً از شما پشتیبانی می‌کند.

برژینسکی در ادامه می‌نویسد هدف من از تماس با شاه روشن کردن این مطلب بود که رئیس‌جمهور آمریکا از او پشتیبانی کرده و در صدد بودم او را تشویق با انجام اقدام قاطع کنم، پیش از آنکه اوضاع از کنترل خارج شود. اما ماه‌ها بود که اوضاع از کنترل شاه خارج شده بود دو روز بعد از این تماس ۱۴ آبان ماه ۱۳۵۷ جعفر شریف‌امامی نخست‌وزیر سرانجام در مقابل مشکلات فراوان تاب نیاورد و پس از ۷۰ روز صدارت استعفاء داد تا ارتشبد غلامرضا ازهاری کابینه نظامی خود را به شاه معرفی کند. در ۲۱ نوامبر ۱۹۷۸ (۳۰ آبان ماه ۱۳۵۷) کارتر در دیدار با زاهدی از او خواست تا پشتیبانی شدید ایالات متحده آمریکا از شاه و نیاز به نشان دادن قاطعیت از سوی او را به شاه اعلام کند. کارتر که می‌دید ایران در حال خروج از اردوگاه غرب است روز پنجشنبه ۱۴ ژانویه ۱۹۷۹ (۱۴ دیماه ۱۳۵۷) ژنرال رابرت هایزر معاون فرماندهی نیروهای مسلح آمریکا را در اروپا به تهران فرستاد تا از فروپاشی ارتش شاهنشاهی در پی خروج شاه از کشور جلوگیری کند و هم‌زمان نظامیان را از دست زدن به اقدامی نسنجیده یا خشونت‌آمیز بر ضد حکومت شاپور بختیار بازدارد. سرانجام هایزر در ۱۴ بهمن ماه ۱۳۵۷ تهران را ترک کرد.

کارتر طی ۱۴ ماه آخر دوره ریاست جمهوریش، درگیر موضوع گروگانگیری کارمندان سفارت آمریکا در ایران بود. ادامه گروگانگیری و تورم مستمر در داخل آمریکا منجر به شکست کارتر در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۸۰ شد.

در مصاحبه با شبکهء سی ان بی سی ، کارتر دلیل انتخاب نشدن نامزدی ریاست جمهوری را حمله نکردن نظامی به ایران می داند و من می توانستم ایران را از نقشه با سلاح محو کنم ولی در عملیات مردمان بی گناهی کشته می شدند."مصاحبه جیمی کارتر با شبکه ی سی ان بی سی " در یوتیوب

واکنش ها

ایالات متحده آمریکا - دونالد ترامپ :(نقل از اقتصادنیوز) در واکنش به اظهارات اخیر کارتر که گفته بود ترامپ رئیس جمهور مشروع آمریکا به شمار نمی‌آید گفت که کارتر مرد خوبی است اما رئیس جمهور وحشتناکی بود.

کتاب‌ها

• Why Not the Best? (1975 and 1996)
• A Government as Good as Its People (1977 and 1996)
• Keeping Faith: Memoirs of a President (1982 and 1995) ISBN 1-55728-330-3
• Negotiation: The Alternative to Hostility (1984 and 2003) ISBN 0-86554-137-X
• The Blood of Abraham: Insights into the Middle East (1985, 1993 and 2007) ISBN 1-55728-293-5
• Everything to Gain: Making the Most of the Rest of Your Life (1987 and 1995), with Rosalynn Carter, ISBN 1-55728-388-5
• An Outdoor Journal (1988 and 1994) ISBN 1-55728-354-0
• Turning Point: A Candidate, a State, and a Nation Come of Age (1992) ISBN 0-8129-2299-9
• Talking Peace: A Vision for the Next Generation (1993 and 1995) ISBN 0-14-037440-X
• Always a Reckoning (1995) ISBN 0-8129-2434-7, a collection of poetry, illustrated by his granddaughter
• The Little Baby Snoogle-Fleejer (1995), a children's book, illustrated by his daughter
• Living Faith (1996) ISBN 0-8129-3034-7
• Sources of Strength: Meditations on Scripture for a Living Faith (1997) ISBN 0-8129-3236-6
• The Virtues of Aging (1998) ISBN 0-345-42592-8
• An Hour before Daylight: Memories of a Rural Boyhood (2001) ISBN 0-7432-1199-5
• Christmas in Plains: Memories (2001) ISBN 0-7432-2715-8 also available on Audio CD (2001, 2006)
• The Nobel Peace Prize Lecture (2002) ISBN 0-7432-5068-0
• The Hornet's Nest (2003) ISBN 0-7432-5542-9, a historical novel about the American Revolution, and the first work of fiction written by a U.S. President
• Sharing Good Times (2004) ISBN 0-7432-7068-1
• Our Endangered Values: America's Moral Crisis (2005) ISBN 0-7432-8501-8; Audio CD won a Grammy Award for best spoken-word album.
• Faith and Freedom: The Christian Challenge for the World (2005) ISBN 0-7156-3610-3; UK edition of Our Endangered Values
• فلسطین صلح نه تبعیض (2006) شابک ‎۰-۷۴۳۲-۸۵۰۲-۶
• Leading a Worthy Life: Sunday Mornings in Plains: Bible Study with Jimmy Carter (2007) Only available on Audio CD
• Measuring Our Success: Sunday Mornings in Plains: Bible Study with Jimmy Carter (2007) Only available on Audio CD
• A Remarkable Mother (2008) ISBN 978-1-4165-6245-0
• Beyond the White House: Waging Peace, Fighting Disease, Building Hope (2008) ISBN 1-4165-5880-2

نگارخانه

• 

  دیدار با کریستین آنفینسن (برنده جایزه نوبل شیمی ۱۹۷۲)

• 

  در حال اعطای مدال افتخار به یک اسقف ارتدکس

• 

  جیمی کارتر دوچرخه سوار

• 

  در دیداری با کرک داگلاس (بازیگر هالیوود و پدر مایکل داگلاس)

جستارهای وابسته

• کتابخانه و موزه جیمی کارتر
• فلسطین صلح نه تبعیض

منابع

پیشین: کوفی عنان / سازمان ملل متحد

برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۲

پسین: شیرین عبادی