سعید کریمیان
سعید کریمیان (۱۳۴۸ – ۹ اردیبهشت ۱۳۹۶)[۱] سرمایه‌دار ایرانی و مدیر گروه جِم بود. وی در شامگاه ۹ اردیبهشت ۱۳۹۶، ساعت ۲۰:۱۵ به وقت محلی هنگام خروج از محل کار، در خودروی شخصی خود در محلهٔ ساری‌یر استانبول مورد حملهٔ مسلحانه قرار گرفت و به قتل رسید.[۲][۳] برخی از رسانه‌ها از اصابت ۲۷ گلوله به خودروی وی اشاره دارند. در زمان ترور، شریک کویتی وی نیز که در خودرو بود، کشته شد.[۴][۵]
| سعید کریمیان | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۳۴۸ قائن، خراسان جنوبی، ایران |
| درگذشت | ۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ (۴۷–۴۸ سال) استانبول، ترکیه |
| علت مرگ | کشته شدن |
| محل تحصیل | دانشگاه بازل |
| پیشه | سرمایه‌دار |
| تلویزیون | گروه جم |
| همسر(ها) | رؤیا رضایی |
زندگی و فعالیت رسانه‌ای ویرایش
سعید کریمیان در ۱۳۴۸ در قائن به دنیا آمد. وی تحصیلاتش را تا دیپلم در قائن شهر گذراند. او در سال ۱۳۷۵ با پشتیبانی عموی خود به سوئیس رفت و در آن جا پناهنده شد. او در رشته معماری دانشگاه بازل در مقطع کارشناسی به تحصیلات خود ادامه داد. کریمیان حدود دو سال در این دانشگاه تحصیل کرد. او با ازدواج مجدد مادرش مخالف بود و از طرفی نتوانست هزینه‌های سنگین زندگی و شهریه دانشگاه را تأمین کند. او مجبور به ترک تحصیل شد و در سال ۱۳۷۷ پیش برادرش هادی که ساکن لس آنجلس بود، رفت.[۶]
هادی در رادیو صدای ایران که برای مخالفت با نظام جمهوری اسلامی در آمریکا تأسیس شد فعالیت داشت و سعید هم در این رادیو مشغول به کار شد. سابقه سیاسی خانواده کریمیان برای رادیو ایده‌آل بود و مطالب سعید مورد توجه گردانندگان این رادیو قرار گرفت. پس از یک سال و نه ما ماه فعالیت در رادیو صدای ایران و بهبود وضعیت اقتصادی، او با رؤیا رضایی ازدواج کرد.[۶]
کریمیان جم تی‌وی را ابتدا در لندن و سپس در ترکیه و مالزی، تأسیس کرد. مهدی خزعلی در سال ۱۳۹۱ در مطلبی با عنوان «آقازاده و شبکه‌های ماهواره‌ای!» در وبلاگش نوشت که برادرش، علیرضا خزعلی ادعا کرده‌است که «این دو شبکه مال من نیست، هما متعلق به ژاپه یوسفی و ایرانیان متعلق به سعید کریمیان بوده‌است.» مجوز شبکه ماهواره‌ای ایرانیان از سوی وزارت ارشاد ایران صادر شده و پس از مدتی لغو شد.[۷][۸]
او در نیمهٔ اسفند ۱۳۹۵ توسط دادگاه انقلاب در ایران به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام به شش سال زندان به صورت غیابی محکوم شده بود.[۹][۱۰]
جم تی‌وی ویرایش
در سال ۱۳۸۵ سعید کریمیان به همراه غلامرضا فراهانی و همچنین برادرش هادی کریمیان، در لندن شبکه‌ای را با نام GEM TV افتتاح کردند. در نخستین سال‌های تأسیس، این شبکه تنها به موسیقی می‌پرداخت اما از سال ۸۸ توسعه یافت و به دو قسمت جم موزیک و جم کلاسیک تغییر شکل پیدا کرد. جم موزیک به موزیک ویدئوهای خارجی و جم کلاسیک به سریال‌ها و فیلم‌های مختلف که اغلب از کشور ترکیه هستند می‌پرداخت.[۶] وی مدیریت هر دو شبکه را به عهده داشت اما با توسعهٔ شبکه، مدیریت شبکه‌های تازه تأسیس به افراد دیگری که همگی از خانواده کریمیان بودند داده شد. شبکه‌های این گروه با برنامه‌های سرگرم‌کننده فارسی از شهر لندن در انگلستان پخش می‌شود.[۶]
کشته شدن ویرایش
سایت تابناک به نقل از منابع خود در ترکیه نوشت که یک خودروی جیپ مسیر خودروی لوکس کریمیان را بریده و با متوقف کردن آن، دو فرد نقابدار مسلح به سوی وی و شریک کویتی‌اش شلیک کرده‌اند. آنان سپس خودروی جیپ را آتش زده و از محل گریخته‌اند. به نوشته این سایت بدین ترتیب تروریست‌ها محلی بوده و به عملکرد پلیس ترکیه آشنایی داشته‌اند.[۱۱] کنسول‌گری کویت در استانبول اعلام کرد که همراه کویتی کریمیان، تاجری با نام محمد متعب شلاحی بوده‌است. به گفتهٔ کنسول‌گری ۳ گلوله به شکم محمد متعب شلاحی برخورد کرده و او در بیمارستان جان باخته‌است. این در حالی است که ۲۷ گلوله به سعید کریمیان اصابت کرده و در محل حمله کشته شده‌است.[۵] شهردار منطقه‌ای در استانبول بیان کرد که بررسی‌های اولیه نشانگر این است که قتل مدیر شبکه جم احتمالاً به دلیل داشتن اختلافات مالی بوده‌است.[۱۲]
روز ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۶ روزنامهٔ ملیت ترکیه گزارش داد که قاتلان سعید کریمیان، در حالی که با گذرنامه جعلی قصد فرار داشتند، توسط پلیس در صربستان دستگیر شدند. آن‌ها قصد داشتند که از مونته‌نگرو به اروپا بروند و سپس به ایران بازگردند.[۱۳]
با توجه به «محکومیت غیابی اخیر» سعید کریمیان در یکی از دادگاه‌های انقلاب در ایران، احتمال می‌رود که این ترور سیاسی بوده باشد.[نیازمند منبع] امیر عباس فخرآور، ساکن آمریکا و یکی از مخالفان جمهوری اسلامی — که از بستگان کریمیان است — معتقد است که کریمیان توسط عوامل جمهوری اسلامی در ترکیه ترور شده‌است.[۱۴]
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ «اطلاعیه شماره یک شبکه جم». Saeed Karimian. ۱۲ اسفند ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ "İstanbul Sarıyer'de lüks aracın önünü kesip taradılar: 2 ölü". haber turk (به ترکی استانبولی). ۲۹ آوریل ۲۰۱۷. Archived from the original on 29 April 2017. Retrieved 29 April 2017.
- ↑ «کریمیان مقابل دوربین شبکهٔ جم». ایران آنلاین. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ «جزئیات سوءقصد به مدیر جم تی‌وی در ترکیه». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۱۷.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "تحقیقات پلیس ترکیه دربارهٔ قتل مدیر گروه تلویزیونی جِم و یک همراهش در استانبول". بی‌بی‌سی فارسی. 30 April 2017. Archived from the original on 14 August 2017. Retrieved 14 August 2017.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ «زندگینامه مدیر مقتول شبکه GEM؛ سعید کریمیان که بود؟». ۱ مه ۲۰۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۱۷.
- ↑ «حسینی:به شبکه تلویزیونی ایرانیان مجوز دادیم». مشرق. ۹ شهریور ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۴.
- ↑ «سعید کریمیان، مدیرعامل «جم تی وی» ترور شد، خبر ترور وی نخستین بار از طریق شبکه عربی زبان العالم که منتسب به جمهوری اسلامی ایران است منتشرشد». منوتو. منو تو نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۹ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ «قاتلان سعید کریمیان در صربستان دستگیر شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۷.
- ↑ «صدور احکام زندان غیابی برای چند فعال رسانه‌ای خارج از کشور». ایران‌وایر. ایران‌وایر. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۱۷.
- ↑ «جزئیات کامل قتل مدیر شبکه ماهواره‌ای جم در استانبول +ویدیو». تابناک. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۴.
- ↑ "ایران: ماجرای قتل سعید کریمیان را از «مجاری دیپلماتیک» پیگیری می‌کنیم". یورونیوز. 1 May 2017. Archived from the original on 14 August 2017. Retrieved 16 December 2017.
- ↑ "«قاتلان سعید کریمیان دستگیر شدند»". منوتو. Archived from the original on 29 September 2017. Retrieved 16 December 2017.
- ↑ «واکنش‌ها به قتل مدیر شبکه جم ادامه دارد؛ تماس وزارت خارجه ایران با دولت ترکیه». صدای آمریکا. ۱ مه ۲۰۱۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۰.