سولفیت ها(به انگلیسی: Sulfites or sulphites) ترکیباتی هستند که حاوی یون سولفیت (یا یون سولفات (IV)، از نام صحیح سیستماتیک آن) با فرمول شیمیایی SO2−
3
بوده و اسید مزدوج بی‌سولفیت می باشند. اگرچه اسید آن (سولفورو اسید) ناپایدار است، [۱] لیکن نمک‌های آن به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.

یک مدل فضاپرکن از آنیون سولفیت.

سولفیت ها موادی هستند که به‌طور طبیعی در برخی غذاها و بدن انسان یافت می شوند. آنها همچنین به عنوان مواد افزودنی غذایی در صنایع غذایی کاربرد دارند.[۲]

ساختار

ویرایش
 
ساختار آنیون سولفیت
 
سولفیت در کمپلکس‌های شیمیایی نقش لیگاند را ایفا می کنند. ساختار Co(ethylenediamine)2(SO3)N3 .[۳]

ساختار آنیون سولفیت را می توان با سه ساختار رزونانس معادل توصیف کرد. در هر ساختار رزونانس، اتم گوگرد با یک پیوند دوگانه به یک اتم اکسیژن با بار قراردادی صفر (خنثی) متصل می شود و با دو اتم اکسیژن دیگر، که هر یک بار قراردادی 1− دارند با پیوند یگانه متصل شده است، این دو اتم اکسیژن در کنار هم بار 2− را به وجود می آورند که بار کل یون می باشد. همچنین اتم گوگرد یک جفت الکترون غیرپیوندی دارد، بنابراین ساختار پیش بینی شده طبق نظریه دافعه زوج الکترون لایه ظرفیتی به شکل هرمی با قاعده مثلثی خواهد بود، همانند مولکول آمونیاک (NH 3). در ساختار رزونانس هیبریدی این آنیون، مرتبه پیوند های S−O، یک و یک سوم می باشد.

 
ساختار رزونانسی یون سولفیت

کاربردهای تجاری

ویرایش

از سولفیت ها به عنوان نگهدارنده یا تقویت کننده مواد غذایی استفاده می شود. آنها ممکن است به اشکال مختلفی از جمله:[۴]

اعداد E

ویرایش

عدد E برای سولفیتها به عنوان افزودنی مواد غذایی عبارتند از:

E220 دی اکسید گوگرد
E221 سولفیت سدیم
E222 بیسولفیت سدیم (سولفیت هیدروژن سدیم)
E223 متابیزولفیت سدیم
E224 متابولیت سولفات پتاسیم
E225 سولفیت پتاسیم
E226 سولفیت کلسیم
E227 سولفیت هیدروژن کلسیم ( نگهدارنده )
E228 سولفیت هیدروژن پتاسیم

نکات سلامتی

ویرایش

سولفیت‌ها در ردهٔ ۹ مادهٔ حساسیت زای خوراکی قرار دارد.[۵] مادهٔ خوراکی دارای سولفیت چند دقیقه پس از خوردن می‌تواند برای فرد مشکلاتی در تنفس ایجاد کند[۶] افرادی که آسم دارند[۷][۸] یا کسانی که به سالیسیلات (یا آسپرین) حساسیت دارند[۹][۱۰] در معرض خطر بیشتری قرار دارند. آنافیلاکسی یا آسیب‌های مرگ‌آور کمتر دیده شده‌است.[۱۱] دیگر نشانه‌های حساسیت عبارتند از عطسه، کهیر، میگرن و ورم گلو.[۱۰][۱۲][۱۳]

حساسیت به سولفیت

ویرایش

سازمان غذا و داروی آمریکا  سولفیت ها را « به طور کلی سالم و ایمن » در نظر گرفته اند اما اغلب دارای سطح عدم تولرانس متوسط تا شدید را نسبت به سولفیت ها از خود نشان می دهند.

موسسه  ی تحقیقاتی علوم کشاورزی و غذای  دانشگاه فلوریدا   عنوان کرده اند که حساسیت سولفیت می تواند   در هر  برهه از دوره ی حیات انسان روی دهد.

عدم تولرانس به سولفیت ها  اغلب باعث  برخی علائم و اختلال های پوستی،  قلبی عروقی ، ریوی و گوارشی می شود. با توجه به گزارش های ارائه شده  از عوارض جانبی آنها ، FDA مقرراتی را در رابطه با مصرف سولفیت ها وضع کرده  است .

لیبل  های غذایی باید وجود  سولفیت ها را هشدار داده و اگر محصولی حاوی سولفیت است باید  سطح قابل تشخیص آن بر روی محصول درج شود و به صورت 10 جزء به ازای هر میلی  و یا بیشتر درج شود.

علائم

ویرایش

علائم حساسیت به سولفیت  معمولا 15 تا 30 دقیقه  بعد از مصرف سولفیت  موجود در شراب بروز می کند. اغلب واکنش های روی داده به سولفیت ها خفیف می باشد .

سردرد  بعد از نوشیدن مشروب های حاوی سولفیت از جمله  معمول ترین علائم  می باشد . از سایر نشانه ها  می توان به خارش ، تحریک پوستی  ،کهیر ، تهوع ، درد های معدی ، اسهال ، سرفه  و دشواری در تنفس اشاره کرد.

برخی افراد دارای حساسیت به سولفیت  درد مفصل را نیز تجربه می کنند.  اما برای تشخیص ارتباط قطعی بین درد مفصل  با سولفیت ،  طبق عقیده ی تغذیه شناس Nicolette Pace  ، تحقیق های بیشتری  لازم است .[۱۴]

منابع

ویرایش
  1. Housecroft, Catherine E.; Sharpe, Alan G. (2008). "Chapter 16: The group 16 elements". Inorganic Chemistry, 3rd Edition. Pearson. p. 520. ISBN 978-0-13-175553-6.
  2. "Sulphites: One of the ten priority food allergens". Health Canada. Archived from the original on 7 July 2016. Retrieved 6 April 2015.
  3. I. Bernal, J. Cetrullo, W. G. Jackson (1993). "The phenomenon of conglomerate crystallization in coordination compounds. XXIII: The crystallization behavior of [cis-Co(en)2(N3)(SO3)]·2H2O (I) and of [cis-Co(en)2(NO2)(SO3)]·H2O (II)". Struct.Chem. 4: 235. doi:10.1007/BF00673698.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  4. "Allergies: Sulfite Sensitivity". WebMD. 1 February 2007. Retrieved 2007-09-10.
  5. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۵.
  6. «California Department of Public Health: Food and Drug Branch. Sulfites» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۵.
  7. Cleveland Clinic. Sulfite Sensitivity
  8. «Gaynor D. Govias, BSc, BEd. American Academy of Allergy Asthma and Immunology. Sulfite Sensitivity». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۵.
  9. «American Academy of Allergy Asthma and Immunology. Sulfites». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۵.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ World Health Organization. Preservative: Sulfur Dioxide and Sulfites
  11. "SULFITE ALLERGY". The Australasian Society of Clinical Immunology and Allergy (ASCIA). Archived from the original on 4 March 2012. Retrieved 6 August 2015.
  12. APRIL 2008 DELHI PSYCHIATRY JOURNAL Vol. 11 No.1 The Role of Diet in Migraine Headaches Harish Arora, Rajdeep Kaur Department of Psychiatry, G.G.S. Medical College, Faridkot, Punjab Dietics & Psychiatry Delhi Psychiatry Journal 2008; 11:(1) ©Delhi Psychiatric Society
  13. "What you need to know about sulphites". Eat Right Ontario. Archived from the original on 4 April 2015. Retrieved 6 April 2015.
  14. Ahmadizadeh، Ali (۲۰۲۰-۰۷-۰۶). «آیا حساسیت به سولفیت باعث درد مفاصل می شود ؟». LACTIC. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۲.