سید محمد روحانی
سید محمد حسینی روحانی قمی (۱۳۳۸–۱۴۱۸ هـ.ق) روحانی شیعه ، فقیه ، اصولی ، مجتهد و از مراجع تقلید شیعه بود.
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | سید محمد حسینی روحانی |
| لقب | آیت‌الله‌العظمی |
| نسب | سادات حسینی |
| تاریخ تولد | ۲۲ شعبان ۱۳۳۸ هـ.ق ، ۲۱ اردیبهشت ۱۲۹۹ هـ.ش ، ۱۹۲۰ میلادی |
| زادگاه | قم  ایران |
| محل تحصیل | کربلا، قم، نجف |
| محل زندگی | نجف، کربلا، قم |
| تاریخ مرگ | ۱۹ ربیع الاول ۱۴۱۸ ، ۳ مرداد ۱۳۷۶ |
| شهر مرگ | قم |
| مدفن | قم، حسینیه وی (خیابان صفائیه) |
| اطلاعات آموزشی | |
خاندانویرایش
پدر وی؛ سید محمود روحانی فرزند سید صادق روحانی قمی بود، او برادر بزرگ سید محمد صادق روحانی (مرجع‌تقلید کنونی) نیز است.
تحصیلویرایش
در سال ۱۳۵۵ هجری قمری به کربلا رفت و در آنجا شاگرد محمدهادی میلانی بود. پس از آن در سال ۱۳۵۷ هجری قمری به نجف رفت و در حوزهٔ‌علمیهٔ نجف از حضور مراجع و اساتید معروفی مانند محمد حسین غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی)، محمد علی کاظمینی، محمدرضا آل یاسین، محمد کاظم شیرازی، سید ابوالقاسم خوئی استفاده برد.[۱]
شاگردانویرایش
- سید محمد باقر صدر
- محمدمهدی شمس الدین
شیخ محمد سند بحرانی
- عبدالصاحب حکیم
- سید محمد حسین فضل‌الله
- سید محمد جواد فضل‌الله
- محمدرضا جعفری
- محمدصادق جعفری
- سید محی الدین غریفی
- شیخ بشیر نجفی
- سید ابراهیم حجازی
- شیخ عباس عباس نژاد بیرجندی
- جمال الدین موسوی
- سید علی مکی
- محسن وحید خراسانی
- سید جواد علوی طباطبایی بروجردی
- ابوالحسن قائمی
- محمد حسن رئوفی
- سید مهدی روحانی (دامادش)
از شاگردان اویند.
رویارویی با خمینیویرایش
وی در جمهوری اسلامی ایران سالها از دست حکومت فراری بود. سالها در شمال ایران، تهران، مشهد در خانه‌های مختلف بطور مخفی زندگی می‌کرد. (برادر وی آیت‌الله سید محمدصادق روحانی نیز در حکومت جمهوری اسلامی با اینکه خود از بنیانگذاران نظام اسلامی در ایران بود سالیان سال در خانه خود محبوس بودند. ۱۴ سال حبس خانگی) [نیازمند منبع]و شایعاتی نیز دربارهٔ مشکوک بودن فوت وی مطرح شد.[نیازمند منبع] مدفن وی نیز در حسینیه وی می‌باشد.
مرجعیتویرایش
سید محمد روحانی شاخص‌ترین مخالف خمینی و تحرکات او در بین سالهای ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۶ در حوزهٔ علمیهٔ نجف بوده‌است. روحانیون مبارز نجف معتقدند وی در مخالفت، تضعیف و ایذاء سید روح‌الله موسوی خمینی به دلیل سیاسی و انقلابی بودنش چیزی فروگذار نکرد. محسن کدیور در زمینهٔ اختلافات او با خمینی چنین می‌نویسد:
یکی از اوراق سیاه پروندهٔ جمهوری اسلامی در حوزهٔ مرجعیت اعمال فشار و ممانعت از مرجعیت سید محمد روحانی است. مطابق ضوابط سنتی حوزه‌های شیعی آن مرحوم در دههٔ هفتاد شمسی در مظان اعلمیت بوده‌است. اینکه یک مجتهد نهایتاً متجزی به زور قدرت سیاسی اعلام مرجعیت کند و مانع از مرجعیت رسمی مجتهد مطلقی که در مظان مرجعیت است بشود از بدعتهای جمهوری اسلامی است. با ممانعت نظام از عمل به وصیتش، جنازهٔ وی به اعتراض در منزل مسکونیش دفن شد.[۲]
پانویسویرایش
پیوند به بیرونویرایش
محسن کدیور، انقلاب و نظام در بوته‌ی نقد اخلاقی: آیت‌الله سیدمحمد روحانی، مباهته و مرجعیت؛ ۱۳۹۳؛ ۲۲۵ صفحه، مجموعهٔ مواجههٔ جمهوری اسلامی با علمای منتقد، دفتر سوم.