عروس بی‌نوا

عروس بی‌نوا (به روسی: Бедная невеста) نمایشنامه‌ای کمدی در پنج پرده، نوشته الکساندر استروفسکی نمایشنامه‌نویس اهل روسیه است.

خلاصه نمایشنامه

عروس بی‌نوا سرگذشت رقت‌بار دختر کارمندی تهی دست را روایت می‌کند؛ که بعد از مرگ پدر، نان‌آور خانه، برای ادامه زندگی چاره‌ای جز ازدواج ندارد. مادر دلسوزش واسطه‌ها را مأمور می‌کند تا شوهر مناسبی برای دخترش پیدا کنند. او گرچه به جوانی هم‌سن و سال خود دل می‌بازد، اما در نهایت از سر اجبار نصیب مردی میانسال و خسیس می‌شود که کاریکاتور طبقه نوکیسه روسیه قرن نوزدهم است.

شخصیت‌ها

آنا پترونا نیزابودکینا؛ بیوه‌ی کارمندی فقیر

ماریا آندریونا؛ دختر آنا پترونا

ولادیمیر واسیلیویچ مریچ؛ دوست خانوادگی نیزابودکینا

ایوان ایوانویچ میلاشین؛ دوست خانوادگی نیزابودکینا

پلاتون مارکویچ دوبراتورسکی؛ مباشر پیر

ماکسیم دارافیویچ بِنِوُلِنسکی؛ کارمند دولت

آرینا ایگورونا خارکوا؛ بیوه، خرده‌بورژوا

میخاییل ایوانویچ خارکف؛ دانشجوی سابق، پسر آرینا ایگورونا

کارپونا؛ واسطة ازدواج (برای یک تاجر)

پانکراتیِونا؛ واسطة ازدواج (برای یک اشراف‌زاده)

داریا، خدمتکار نیزابودکینا

پسر نوجوان دوبراتورسکی

دونیا؛ زن جوان

پاشا؛ زن جوان

پیشخدمت

اشخاص مختلفی که در پرده پنجم برای تماشای عروسی می‌آیند.

نقد و تحلیل

به تحلیل عباس‌علی عزتی، نمایشنامه عروس بی‌نوا از آثار برجسته مکتب رئالیسم در ادبیات روسیه است. این نمایشنامه جنبه‌ای از زندگی روسی را برای مشتاقان تاریخ و ادبیات این کشور روشن می‌سازد که نویسنده‌های بزرگ دیگر مثل لف تالستوی، فیودور داستایفسکی، ایوان تورگنیف و دیگران عملاً به آن دسترسی نداشتند. هیچ‌یک از این استادان ادبیات روسی، به طبقهٔ بازرگان روسیه دسترسی نداشتند؛ که پول‌ دارانی زمخت، خشن، حریص و هدفمند بودند. بدون آن‌که آرمان‌گرایی همسایگان تحصیل‌کرده‌شان در شهرها را داشته باشند یا از مهربانی و صمیمیت روستایی‌ها و دهقانان بهره‌ای برده باشند. این طبقهٔ اجتماعی تا آن زمان مقاصد خود را با نیرویی خشن و عزمی که به‌ ندرت در مروجان آریستوکراسی یافت می‌شد، دنبال می‌کردند. نمایشنامه عروس بی‌نوا با ریزبینی خلق و خوی این طبقه را روی داریه می‌ریزد و به نقد و تمسخر آن می‌پردازد.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.