قوند آلیشان

قِوُند آلیشان (به ارمنی: Ղևոնդ Ալիշան) با نام غسل تعمیدی کِیروپ آلیشیانیان پتروس-مارگاری (به ارمنی: Քերովբե Ալիշանյան Պետրոս–Մարգարի) (زاده ۶ ژوئیه ۱۸۲۰ – درگذشته ۹ نوامبر ۱۹۰۱) شاعر، لغت‌شناس، تاریخ‌نگار، جغرافیدان و مترجم ارمنی که از سال ۱۸۳۸ عضو جماعت مخیتاریست، ونیز بود.

پدر قِوُند آلیشان Łevond Ališan
در آخرین روزهای عمر خویش (۱۹۰۱)
زاده	۱۸ ژوئیه [سبک قدیمی: ۶ ژوئیه] ۱۸۲۰ کنستانتینوپول، امپراتوری عثمانی
درگذشته	۹ نوامبر ۱۹۰۱ (۸۱ سال) ونیز، پادشاهی ایتالیا
پیشه	کشیش کلیسای کاتولیک ارمنی، شاعر و مورخ
ملیت	ارمنی

زندگی

در ۱۸ ژوئیه [سبک قدیمی: ۶ ژوئیه] ۱۸۲۰ در کنستانتینوپل به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در بین سال‌های ۱۸۳۰ تا ۱۸۳۲ در مدرسه محلی چالخیان گذراند و سپس تحصیلات خویش را بین سال‌های ۱۸۳۲ تا ۱۸۴۱ در مدرسه مخیتاریست ونیز ادامه داد. بعدها در بین سال‌های ۱۸۴۱ تا ۱۸۵۰ و ۱۸۶۶ تا ۱۸۷۲ به عنوان آموزگار و از ۱۸۴۸ به عنوان مدیر در کالج موراد-رافائلیان، بین سال‌های ۱۸۵۹ تا ۱۸۶۱ به عنوان آموزگار در hy:Սամուել-Մուրատ վարժարան و بین سال‌های ۱۸۴۹ تا ۱۸۵۱ به عنوان ویراستار در en:Bazmavep به فعالیت پرداخت. از سال ۱۸۷۲ تمام وقت خویش را وقف فعالیت‌های علمی نمود. در سال ۱۸۸۶ نشان لژیون دونور از سوی فرهنگستان فرانسه به وی اهدا گردید. قوند آلیشان از سال ۱۸۹۷ عضو افتخاری و دکتر آکادمی فلسفه ینا بود. وی همچنین عضو آکادمی علوم ایتالیا و روسیه بود. وی در نوامبر ۲۲ [سبک قدیمی: نوامبر ۹] ۱۹۰۱ درگذشت و در «جزیره لازار مقدس» ونیز به خاک سپرده شد.

کتابشناسی

• «Շիրակ» (شیراک) ۱۸۸۱
• «Սիսուան» (سیسوان) ۱۸۸۵
• «Այրարատ» (آیرارات) ۱۸۹۰
• «Սիսական» (سیساکان) ۱۸۹۳
• «Հայապատում» (تاریخ ارمنیان). ۱۹۰۱، ونیز
• «Շնորհալի եւ պարագայ իւր» (تاریخ ارمنیان). ۱۸۷۳، ونیز

جستارهای وابسته

• گاه‌شماری ارمنی
• ادبیات ارمنی
• فهرست نویسندگان ارمنی
• فهرست تاریخ‌نگاران ارمنی

تصاویر

• 
  تمبر یادبود قوند آلیشان (۱۹۹۵)
• 
  پرتره قوند آلیشان (۱۹۰۱)
• 
  «جزیره لازار مقدس»

منابع

• Ղևոնդ Ալիշան at Avproduction.am بایگانی‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
• Bardakjian, Kevork B. (2000). A Reference Guide to Modernb Armenian Literature, 1500-1920. Detroit: Wayne State University Press. pp. ؟؟؟-؟.
• Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 1. Yerevan. p. 174.
• Hacikyan, A. J.; Basmajian, Gabriel; Franchuk, Edward S.; Ouzounian, Nourhan (2005). The Heritage of Armenian Literature: From the Eighteenth Century to Modern Times. Detroit: Wayne State University Press. pp. 91, 229–31. ISBN 978-0-8143-3221-4.
• Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. առաջին. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ. p. 55.
• Khudaverdian, acad. K. (1990). Հայկական համառոտ հանրագիտարան. Vol. 1. Երևան. p. 91.
• Adalian, Rouben Paul (2002). Historical Dictionary Of Armenia. Lanham, Maryland: Scarecrow Press, Inc. p. 9-10. ISBN 978-0-8108-4337-0.
• Walker, Christopher J. (1990). _The Survival of a Nation. St. Martin's Press Press. p. 384. ISBN 978-0-312-04944-7. Archived from the original on 13 July 2012.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
• "The Evolution of the Armenian Flag". Archived from the original on 15 December 2005.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
• "Hayastan - Republic of Armenia, Hayastani Hanrapetutyun". Archived from the original on 25 April 2019.
• "From Gevond Alishan To Center For The Developmet of Civil Society" (PDF). Archived from the original (PDF) on 19 August 2019.
• Ալիշան Ղևոնդ at Armin.am
• Ալիշան Ղևոնդ at Encyclopedia.amبایگانی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine
• "Ghevond Alishan (1820-1901AD) - Armenian History Timeline". Archived from the original on 1 December 2009.
• https://bigenc.ru/world_history/text/1813320