ویکی‌پدیا

فاویپیراویر

داروی ضد ویروسی

فاویپیراویر (به انگلیسی: Favipiravir) که همچنین با اسامی T-705، آویگان، یا فاویلاویر هم شناخته می‌شود یک داروی ضد ویروسی است که توسط شرکت «تویاما کمیکال» (وابسته به گروه فوجی فیلم) ژاپن با فعالیت علیه بسیاری از ویروس‌ها RNA تولید می‌شود. همچون برخی داروهای ضد ویروس آزمایشی نظیر T-1105 و T-1106، این دارو نیز مشتقی از پیرازین‌کربوکسامید است. در آزمایش‌هایی که بر روی حیوانات انجام شده‌است، این دارو علیه ارتومیکسوویریده، ویروس نیل غربی، تب زرد، تب برفکی، فلاوی‌ویروس، آرناویروس، آلفاویروس مؤثر است این دارو مراحل بالینی خود با نظارت دکتر عیدی عبدالخانی جراح بین المللی در لابراتوارهای کوبا گذارنده است.[۱] این دارو علیه انتروویروس‌ها[۲] و تب دره ریفت[۳] هم فعال است، اما تأثیر محدودی بر روی ویروس زیکا دارد و اثر آن کمتر از داروهایی نظیر MK-608 است.[۴] این دارو اثر محدودی بر هاری دارد[۵] و به‌طور آزمایشی بر روی برخی افراد مبتلا به این ویروس استفاده شده‌است.[۶]

فاویپیراویر
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریآویگان
نام‌های دیگرتی-۷۰۵، فاویپیرا، فاویلاویر
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
  • ℞ (Prescription only)
شناسه‌ها
  • 6-fluoro-3-hydroxypyrazine-2-carboxamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC5H4FN3O۲
جرم مولی۱۵۷٫۱۰۴ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • C1=C(N=C(C(=O)N1)C(=O)N)F
  • InChI=1S/C5H4FN3O2/c6-2-1-8-5(11)3(9-2)4(7)10/h1H,(H2,7,10)(H,۸٬۱۱)
  • Key:ZCGNOVWYSGBHAU-UHFFFAOYSA-N

فوجی مجوز شرکت دارویی ژجیانگ Hisun دارویی، آموزشی ویبولیتین را برای تولید این دارو در جمهوری خلق چین در سال ۲۰۱۹، اختراع ثبت اختراع این دارو در سرزمین اصلی چین منقضی کرد و سایر تولیدکنندگان شروع به تولید داروی عمومی (داروی نام علمی) کردند. در فوریهٔ ۲۰۲۰، فاویپیراویر در کشور چین برای درمان بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ مورد مطالعه واقع شد.[۷][۸] در ۱۷ مارس ۲۰۲۰ مقامات چینی مدعی شدند که این دارو در درمان بیماری یادشده در ووهان و شنژن مؤثر بوده‌است.[۹][۱۰]

مکانیسم عمل

ویرایش

مکانیسم عمل این دارو، مهار انتخابی آنزیم آران‌ای پلی‌مراز وابسته به آران‌ای در ویروس است.[۱۱] بر پایهٔ پژوهش‌های دیگر، ممکن است این دارو سبب جهش از نوع جایگزینی متقاطع در آران‌ای گردد و در نتیجه نوعی از ویروس به‌وجود می‌آید که قابلیت زنده‌ماندن ندارد.[۱۲] فاویپیراویر که به صورت خوراکی و تزریقی در دسترس است، یک پیش‌دارو است که در بدن به شکل فعال خود «فاویپیراویر-ریبوفورانوزیل-۵'-تری‌فسفات» (favipiravir-RTP) مبدل می‌شود.[۱۳][۱۴] آنزیم هیپوگزانتین-گوانین فسفوریبوزیل‌ترانسفراز در فعال کردن این پیش‌دارو نقش مهمی دارد.[۱۵] فاویپیراویر آران‌ای و دی‌ان‌ای پستانداران را مهار نمی‌کند و اثر سمی بر روی آنها ندارد.[۱] در سال ۲۰۱۴ میلادی، این دارو در ژاپن جهت ذخیره‌سازی و انبار در هنگام دنیاگیری آنفلوانزا تصویب شد؛[۱۶] اما این دارو در سلول‌های مجاری تنفسی انسان عملکردی از خود نشان نمی‌دهد و در نتیجه در مورد اثربخشی آن علیه آنفلوانزا تردید وجود دارد.[۱۷]

وضعیت تصویب

ویرایش

در سال ۲۰۱۴ میلادی، ژاپن این دارو را برای درمان ویروس‌هایی که در حال حاضر به درمان‌های ضدویروسی پاسخ نمی‌دهد، تصویب نمود.[۱۸] شرکت دارویی تویاما امیدوار بود که این دارو بتواند به عنوان یک داروی جدید ضد آنفلوانزا، جایگزین داروی تامی‌فلو گردد. اما مطالعات حیوانی نشان داد این دارو اثرات تراتوژنی برای جنین دارد و تصویب دارو توسط «وزارت بهداشت، کار و رفاه» به‌میزان طولانی به تأخیر افتاد و تولید آن محدود به شرایط اورژانسی گردید.[۱۹]

در مارس ۲۰۱۵، سازمان غذا و داروی آمریکا، فاز ۳ کارآزمایی بالینی بررسی بی‌خطری و اثربخشی فاویپیراویر در درمان آنفلوانزا تکمیل شد.[۲۰]

در ۱۵ مارس ۲۰۲۰ میلادی، فاویپیراویر در چین برای درمان آنفلوانزا تأیید شد[۲۱] و اجازهٔ استفاده از آن را در پژوهش‌های دارویی برای درمان سینه‌پهلوی ناشی از بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ صادر شد.[۲۱]

در ۲۲ مارس ۲۰۲۰، کشور ایتالیا مصرف این دارو را جهت انجام آزمایش علیه کووید-۱۹ تأیید کرد و سه کارآزمایی بالینی در نواحی پُر بیمار این کشور آغاز نمود.[۲۲] با این حال، آژانس دارویی ایتالیا به جامعه خاطرنشان کرد که شواهد علمی فعلی در زمینهٔ اثربخشی این دارو ناچیز و در مراحل مقدماتی است.[۲۳]

پژوهش‌ها

ویرایش

ویروس ابولا

ویرایش

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که فاویپیراویر در مدل‌های حیوانی (موش‌ها) علیه ابولا مؤثر است؛ اما اثربخشی دارو علیه این ویروس در انسان به اثبات نرسیده‌است.[۲۴][۲۵][۲۶] در جریان همه‌گیری ویروس ابولا در آفریقای غربی در سال ۲۰۱۴، گزارش گردید که یک پرستار از گروه پزشکان بدون مرز که برای کمک‌رسانی در لیبریا داوطلب و به بیماری ویروسی ابولا مبتلا شده بود، با دریافت فاویپیراویر بهبود یافت.[۲۷] در سال ۲۰۱۴ میلادی، یک کارآزمایی بالینی در بارهٔ اثربخشی این دارو علیه ابولا در انسان، در یکی از شهرهای گینه صورت پذیرفت.[۲۸] نتایج اولیه حاکی از کاهش مرگ‌ومیر در کسانی بود که میزان خفیف تا متوسطی از ویروس را در خون داشتند، اما در کسانی که به‌شدت آلوده به ویروس بوده و بیشتر در معرض مرگ بودند، تأثیری نداشت.[۲۹] طراحی این مطالعه نیز دارای اشکالاتی بود و تنها نتایج به‌دست آمده از گروه‌های کنترل قدیمی مورد بررسی قرار گرفتند.[۳۰] نتایج این مطالعه در «کنفرانس روتاویروس‌ها و عفونت‌های فرصت‌طلب» (CROI) ارائه شد[۳۱] و در سال ۲۰۱۶ در مجله PLOS منتشر شد.[۳۲]

کروناویروس

ویرایش

در ۱۷ مارس ۲۰۲۰ مقامات چینی اظهار نمودند که به‌نظر می‌رسد این دارو علیه کووید-۱۹ در ووهان و شنژن مؤثر بوده‌است.[۹][۱۰][۳۳]

در مطالعه‌ای بر روی ۸۰ بیمار که مصرف دارو را با مصرف لوپیناویر/ریتوناویر مقایسه نموده بود، فاویپیراویر به میزان چشمگیری زمان پاکسازی ویروس از بدن را کاهش داد و آنرا از ۱۱ روز در گروه کنترل، به ۴ روز رساند و ۹۱٫۴۳٪ بیماران، نشانه‌های سی‌تی‌اسکن‌شان بهبود یافت و عوارض جانبی دارو نیز اندک بود. اشکال مهم این مطالعه آن است که یک کارآزمایی بالینی دو سو کور و کنترل‌شده با پلاسیبو نبود.[۳۴][۳۵]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Furuta Y, Takahashi K, Shiraki K, Sakamoto K, Smee DF, Barnard DL, Gowen BB, Julander JG, Morrey JD (June 2009). "T-705 (favipiravir) and related compounds: Novel broad-spectrum inhibitors of RNA viral infections". Antiviral Research. 82 (3): 95–102. doi:10.1016/j.antiviral.2009.02.198. PMID 19428599.
  2. ↑ Furuta Y, Gowen BB, Takahashi K, Shiraki K, Smee DF, Barnard DL (November 2013). "Favipiravir (T-705), a novel viral RNA polymerase inhibitor". Antiviral Research. 100 (2): 446–54. doi:10.1016/j.antiviral.2013.09.015. PMC 3880838. PMID 24084488.
  3. ↑ Caroline AL, Powell DS, Bethel LM, Oury TD, Reed DS, Hartman AL (April 2014). "Broad spectrum antiviral activity of favipiravir (T-705): protection from highly lethal inhalational Rift Valley Fever". PLOS Neglected Tropical Diseases. 8 (4): e2790. doi:10.1371/journal.pntd.0002790. PMC 3983105. PMID 24722586.
  4. ↑ Mumtaz N, van Kampen JJ, Reusken CB, Boucher CA, Koopmans MP (2016). "Zika Virus: Where Is the Treatment?". Current Treatment Options in Infectious Diseases. 8 (3): 208–11. doi:10.1007/s40506-016-0083-7. PMC 4969322. PMID 27547128.
  5. ↑ Yamada K, Noguchi K, Komeno T, Furuta Y, Nishizono A (April 2016). "Efficacy of Favipiravir (T-705) in Rabies Postexposure Prophylaxis". The Journal of Infectious Diseases. 213 (8): 1253–61. doi:10.1093/infdis/jiv586. PMC 4799667. PMID 26655300.
  6. ↑ Murphy J, Sifri CD, Pruitt R, Hornberger M, Bonds D, Blanton J, Ellison J, Cagnina RE, Enfield KB, Shiferaw M, Gigante C, Condori E, Gruszynski K, Wallace RM (January 2019). "Human Rabies - Virginia, 2017". MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report (به انگلیسی). 67 (5152): 1410–14. doi:10.15585/mmwr.mm675152a2. PMC 6334827. PMID 30605446.
  7. ↑ Li G, De Clercq E. Therapeutic options for the 2019 novel coronavirus (2019-nCoV). Nature Reviews Drug Discovery 2020 Feb doi:10.1038/d41573-020-00016-0
  8. ↑ BRIEF-Corrected-Zhejiang Hisun Pharma gets approval for clinical trial to test flu drug Favipiravir for pneumonia caused by new coronavirus. Reuters Healthcare, February 16, 2020.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «NHK World News 'China: Avigan effective in tackling coronavirus'». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ آوریل ۲۰۲۰.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «Huaxia. "Favipiravir shows good clinical efficacy in treating COVID-19: official." Xinhuanet.com, 17 March 2020». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ آوریل ۲۰۲۰.
  11. ↑ Jin Z, Smith LK, Rajwanshi VK, Kim B, Deval J (2013). "The ambiguous base-pairing and high substrate efficiency of T-705 (Favipiravir) Ribofuranosyl 5'-triphosphate towards influenza A virus polymerase". PLOS One. 8 (7): e68347. Bibcode:2013PLoSO...868347J. doi:10.1371/journal.pone.0068347. PMC 3707847. PMID 23874596.
  12. ↑ Baranovich T, Wong SS, Armstrong J, Marjuki H, Webby RJ, Webster RG, Govorkova EA (April 2013). "T-705 (favipiravir) induces lethal mutagenesis in influenza A H1N1 viruses in vitro". Journal of Virology. 87 (7): 3741–51. doi:10.1128/JVI.02346-12. PMC 3624194. PMID 23325689.
  13. ↑ Guedj J, Piorkowski G, Jacquot F, Madelain V, Nguyen TH, Rodallec A, et al. (March 2018). "Antiviral efficacy of favipiravir against Ebola virus: A translational study in cynomolgus macaques". PLOS Medicine. 15 (3): e1002535. doi:10.1371/journal.pmed.1002535. PMC 5870946. PMID 29584730.
  14. ↑ Smee DF, Hurst BL, Egawa H, Takahashi K, Kadota T, Furuta Y (October 2009). "Intracellular metabolism of favipiravir (T-705) in uninfected and influenza A (H5N1) virus-infected cells". The Journal of Antimicrobial Chemotherapy. 64 (4): 741–46. doi:10.1093/jac/dkp274. PMC 2740635. PMID 19643775.
  15. ↑ Naesens L, Guddat LW, Keough DT, van Kuilenburg AB, Meijer J, Vande Voorde J, Balzarini J (October 2013). "Role of human hypoxanthine guanine phosphoribosyltransferase in activation of the antiviral agent T-705 (favipiravir)". Molecular Pharmacology. 84 (4): 615–29. doi:10.1124/mol.113.087247. PMID 23907213.
  16. ↑ Koons, Cynthia (7 August 2014). "Ebola Drug From Japan May Emerge Among Key Candidates". Bloomberg.com. {{cite news}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  17. ↑ Yoon JJ, Toots M, Lee S, Lee ME, Ludeke B, Luczo JM, et al. (August 2018). "Orally Efficacious Broad-Spectrum Ribonucleoside Analog Inhibitor of Influenza and Respiratory Syncytial Viruses". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 62 (8): e00766–18. doi:10.1128/AAC.00766-18. PMC 6105843. PMID 29891600.
  18. ↑ Hayden, Frederick; Shindo, Nahoko (2019). "Influenza virus polymerase inhibitors in clinical development". Current Opinion in Infectious Diseases. 32 (2): 176–186. doi:10.1097/QCO.0000000000000532. PMC 6416007. PMID 30724789. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  19. ↑ 条件付き承認で普及に足かせ 富山化学インフル薬の"無念". Retrieved 25 February 2014.
  20. ↑ "Phase 3 Efficacy and Safety Study of Favipiravir for Treatment of Uncomplicated Influenza in Adults - T705US316". FDA. Retrieved 17 March 2020.
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ 陈子琰. "Potential coronavirus drug approved for marketing - Chinadaily.com.cn". chinadaily.com.cn. Retrieved 2020-03-21.
  22. ↑ "Coronavirus, il Veneto sperimenta l'antivirale giapponese Favipiravir. Ma l'Aifa: "Ci sono scarse evidenze scientifiche su efficacia"". Il Fatto Quotidiano (به ایتالیایی). 2020-03-22. Retrieved 2020-03-23.
  23. ↑ "AIFA precisa, uso favipiravir per COVID-19 non autorizzato in Europa e USA, scarse evidenze scientifiche sull'efficacia". aifa.gov.it (به ایتالیایی). Retrieved 2020-03-23.
  24. ↑ Gatherer D (August 2014). "The 2014 Ebola virus disease outbreak in West Africa". The Journal of General Virology. 95 (Pt 8): 1619–24. doi:10.1099/vir.0.067199-0. PMID 24795448.
  25. ↑ Oestereich L, Lüdtke A, Wurr S, Rieger T, Muñoz-Fontela C, Günther S (May 2014). "Successful treatment of advanced Ebola virus infection with T-705 (favipiravir) in a small animal model". Antiviral Research. 105: 17–21. doi:10.1016/j.antiviral.2014.02.014. PMID 24583123.
  26. ↑ Smither SJ, Eastaugh LS, Steward JA, Nelson M, Lenk RP, Lever MS (April 2014). "Post-exposure efficacy of oral T-705 (Favipiravir) against inhalational Ebola virus infection in a mouse model". Antiviral Research. 104: 153–55. doi:10.1016/j.antiviral.2014.01.012. PMID 24462697.
  27. ↑ "First French Ebola patient leaves hospital". Reuters. 4 October 2016.
  28. ↑ "Guinea: Clinical Trial for Potential Ebola Treatment Started in MSF Clinic in Guinea". AllAfrica – All the Time. Retrieved 28 December 2014.
  29. ↑ Fink, Sheri (4 February 2015). "Ebola Drug Aids Some in a Study in West Africa". The New York Times. {{cite news}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  30. ↑ Cohen, Jon (26 February 2015). "Results from encouraging Ebola trial scrutinized". Science. doi:10.1126/science.aaa7912. Retrieved 21 January 2016. {{cite journal}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (help)
  31. ↑ "Favipiravir in Patients with Ebola Virus Disease: Early Results of the JIKI trial in Guinea | CROI Conference". croiconference.org. Retrieved 2016-03-17.
  32. ↑ Sissoko D, Laouenan C, Folkesson E, M'Lebing AB, Beavogui AH, Baize S, et al. (March 2016). "Experimental Treatment with Favipiravir for Ebola Virus Disease (the JIKI Trial): A Historically Controlled, Single-Arm Proof-of-Concept Trial in Guinea". PLOS Medicine. 13 (3): e1001967. doi:10.1371/journal.pmed.1001967. PMC 4773183. PMID 26930627.
  33. ↑ "Japanese flu drug 'clearly effective' in treating coronavirus, says China". The Guardian. 2020-03-18. Retrieved 2020-03-18.
  34. ↑ Cai, Qingxian; Yang, Minghui; Liu, Dongjing; Chen, Jun; Shu, Dan; Xia, Junxia; Liao, Xuejiao; Gu, Yuanbo; Cai, Qiue; Yang, Yang; Shen, Chenguang (2020-03-18). "Experimental Treatment with Favipiravir for COVID-19: An Open-Label Control Study". Engineering (به انگلیسی). doi:10.1016/j.eng.2020.03.007. ISSN 2095-8099.
  35. ↑ Dong, L; Hu, S; Gao, J (2020). "Discovering drugs to treat coronavirus disease 2019 (COVID-19)". Drug Discoveries & Therapeutics. 14 (1): 58–60. doi:10.5582/ddt.2020.01012. PMID 32147628.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فاویپیراویر&oldid=40812349»