هیپوگزانتین-گوانین فسفوریبوزیل‌ترانسفراز

هیپوگزانتین-گوانین فسفوریبوزیل‌ترانسفراز (انگلیسی: Hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase) یک آنزیم است که در انسان توسط ژن «HPRT1» کُدگذاری می‌شود.

hypoxanthine phosphoribosyltransferase
معین‌کننده‌ها
نام‌های دیگر	HPRTinosinic pyrophosphorylaseinosinate pyrophosphorylaseinosinic acid pyrophosphorylaseinosine 5'-phosphate pyrophosphorylaseIMP:diphosphate phospho-D-ribosyltransferaseHGPRTaseIMP diphosphorylaseIMP pyrophosphorylaseIMP-GMP pyrophosphorylase
شناسه‌های بیرونی	GeneCards: [۱]
هم‌ساخت‌شناسی
گونه‌ها	انسان	موش
Entrez	ن/م	ن/م
آنسامبل	ن/م	ن/م
یونی‌پروت	ن/م	ن/م
RefSeq (mRNA)	ن/م	ن/م
RefSeq (پروتئین)	ن/م	ن/م
موقعیت (UCSC)	ن/م	ن/م
جستجوی PubMed	ن/م	ن/م
ویکی‌داده
مشاهده/ویرایش انسان

هیپوگزانتین-گوانین فسفوریبوزیل‌ترانسفراز
شناساگرها
شمارهٔ ای‌سی	2.4.2.8
شمارهٔ سی‌ای‌اس	9016-12-0
پایگاه‌های داده
اینتنز	نمایش اینتنز
برندا	مدخل برندا
اکسپسی	نمایش NiceZyme
کی‌ای‌جی‌جی	مدخل کی‌ای‌جی‌جی
متاسایک	گذرگاه سوخت‌وساز
پریام	نمایه
ساختارهای پی‌دی‌بی	RCSB PDB PDBe پی‌دی‌بی‌سام
هستی‌شناسی ژن	AmiGO / QuickGO
جستجو پی‌ام‌سی مقاله‌ها پاب‌مد مقاله‌ها ان‌سی‌بی‌آی proteins

این آنزیم در واقع نوعی ترانسفراز است که در تبدیل هیپوگزانتین به اینوسینیک اسید و همچنین تبدیل گوانین به گوانوزین مونوفسفات مشارکت دارد. طی انی واکنش‌ها ریشهٔ ۵-فسفوریبوزیل از مادهٔ ۵ فسفوریبوزیل ۱-پیروفسفات به پورین منتقل می‌شود. این آنزیم نقش بسیار مهمی در ساخت نوکلئوتیدهای پورینی از طریق «مسیرهای نجات پورین» دارد.

بررسی‌های انجام شده بر روی این آنزیم در لیشمانیاز احشایی نشان داد که پنتامیدین، ۱٬۳-دی‌نیترو ادمنتین، اسیکلوویر و آنالوگ‌های اسیکلوویر تمایل اتصالی بسیار بیشتری از سوبسترای واقعی آن (گوانوزین مونوفسفات) به این آنزیم دارند.

عملکرد

این آنزیم در واکنش‌های شیمیایی زیر شرکت دارد:

سوبسترا	محصول نهایی	توضیحات
هیپوگزانتین	اینوسینیک اسید	—
گوانین	گوانوزین مونوفسفات	اغلب توسط هیپوگزانتین-گوانین فسفوریبوزیل‌ترانسفراز. این عمل فقط در برخی گونه‌های جانوری انجام می‌شود.
گزانتین	زانتوسین مونوفسفات	فقط برخی آنزیم‌های HPRT.

اهمیت بالینی

جهش در ژن «HPRT1» سبب افزایش اسید اوریک خون می‌گردد:

• برخی مردان دچار کمبود نسبی این آنزیم هستند و در نتیجه سطح اسید اوریک خون‌شان بالا می‌رود و تورم مفصلی نقرسی و سنگ‌های کلیوی اسید اوریکی پیدا می‌کنند. با این وضعیت سندرم کلی-سیگمیلر می‌گویند.
• سندرم لش-نیهان نیز به سبب جهش در ژن «HPRT1» ایجاد می‌شود.
• برخی جهش‌ها به سبب کاهش سطح «هیپوگزانتین-گوانین فسفوریبوزیل‌ترانسفراز» سبب بروز نقرس می‌شود.
• بیان ژن HPRT در سطح آران‌ای پیام‌رسان و پروتئین در اثر تحریک فاکتور رونویسی HIF1A تشدید می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که این ژن برای حفظ ذخایر نوکلئوتیدهای پورینی در شرایط کمبود اکسیژن که در برخی بیماری‌ها نظیر بیماری سرخرگ کرونری دیده می‌شود، دارای اهمیت است.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۲۰.

برای مطالعهٔ بیشتر

• Sculley DG, Dawson PA, Emmerson BT, Gordon RB (Nov 1992). "A review of the molecular basis of hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase (HPRT) deficiency". Human Genetics. 90 (3): 195–207. doi:10.1007/bf00220062. PMID 1487231.
• Ansari MY, Dikhit MR, Sahoo GC, Das P (Apr 2012). "Comparative modeling of HGPRT enzyme of L. donovani and binding affinities of different analogs of GMP". International Journal of Biological Macromolecules. 50 (3): 637–49. doi:10.1016/j.ijbiomac.2012.01.010. PMID 22327112.
• Davidson BL, Tarlé SA, Van Antwerp M, Gibbs DA, Watts RW, Kelley WN, Palella TD (May 1991). "Identification of 17 independent mutations responsible for human hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase (HPRT) deficiency". American Journal of Human Genetics. 48 (5): 951–8. PMC 1683055. PMID 2018042.
• Stout JT, Caskey CT (1986). "HPRT: gene structure, expression, and mutation". Annual Review of Genetics. 19: 127–48. doi:10.1146/annurev.ge.19.120185.001015. PMID 3909940.
• Sege-Peterson K, Chambers J, Page T, Jones OW, Nyhan WL (Sep 1992). "Characterization of mutations in phenotypic variants of hypoxanthine phosphoribosyltransferase deficiency". Human Molecular Genetics. 1 (6): 427–32. doi:10.1093/hmg/1.6.427. PMID 1301916.
• Lightfoot T, Joshi R, Nuki G, Snyder FF (Mar 1992). "The point mutation of hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase (HPRTEdinburgh) and detection by allele-specific polymerase chain reaction". Human Genetics. 88 (6): 695–6. doi:10.1007/BF02265300. PMID 1551676.
• Yamada Y, Goto H, Ogasawara N (1992). Identification of two independent Japanese mutant HPRT genes using the PCR technique. Advances in Experimental Medicine and Biology. Vol. 309B. pp. 121–4. doi:10.1007/978-1-4615-7703-4_27. ISBN 978-1-4615-7705-8. PMID 1840476.
• Sculley DG, Dawson PA, Beacham IR, Emmerson BT, Gordon RB (Oct 1991). "Hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase deficiency: analysis of HPRT mutations by direct sequencing and allele-specific amplification". Human Genetics. 87 (6): 688–92. doi:10.1007/BF00201727. PMID 1937471.
• Tarlé SA, Davidson BL, Wu VC, Zidar FJ, Seegmiller JE, Kelley WN, Palella TD (Jun 1991). "Determination of the mutations responsible for the Lesch-Nyhan syndrome in 17 subjects" (PDF). Genomics. 10 (2): 499–501. doi:10.1016/0888-7543(91)90341-B. PMID 2071157.
• Gordon RB, Sculley DG, Dawson PA, Beacham IR, Emmerson BT (1991). "Identification of a single nucleotide substitution in the coding sequence of in vitro amplified cDNA from a patient with partial HPRT deficiency (HPRTBRISBANE)". Journal of Inherited Metabolic Disease. 13 (5): 692–700. doi:10.1007/BF01799570. PMID 2246854.
• Edwards A, Voss H, Rice P, Civitello A, Stegemann J, Schwager C, Zimmermann J, Erfle H, Caskey CT, Ansorge W (Apr 1990). "Automated DNA sequencing of the human HPRT locus". Genomics. 6 (4): 593–608. doi:10.1016/0888-7543(90)90493-E. PMID 2341149.
• Gibbs RA, Nguyen PN, Edwards A, Civitello AB, Caskey CT (Jun 1990). "Multiplex DNA deletion detection and exon sequencing of the hypoxanthine phosphoribosyltransferase gene in Lesch-Nyhan families". Genomics. 7 (2): 235–44. doi:10.1016/0888-7543(90)90545-6. PMID 2347587.
• Skopek TR, Recio L, Simpson D, Dallaire L, Melancon SB, Ogier H, O'Neill JP, Falta MT, Nicklas JA, Albertini RJ (Jun 1990). "Molecular analyses of a Lesch-Nyhan syndrome mutation (hprtMontreal) by use of T-lymphocyte cultures". Human Genetics. 85 (1): 111–6. doi:10.1007/BF00276334. PMID 2358296.
• Davidson BL, Tarlé SA, Palella TD, Kelley WN (Jul 1989). "Molecular basis of hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase deficiency in ten subjects determined by direct sequencing of amplified transcripts". The Journal of Clinical Investigation. 84 (1): 342–6. doi:10.1172/JCI114160. PMC 303988. PMID 2738157.
• Ogasawara N, Stout JT, Goto H, Sonta S, Matsumoto A, Caskey CT (Sep 1989). "Molecular analysis of a female Lesch-Nyhan patient". The Journal of Clinical Investigation. 84 (3): 1024–7. doi:10.1172/JCI114224. PMC 329751. PMID 2760209.
• Yang TP, Stout JT, Konecki DS, Patel PI, Alford RL, Caskey CT (May 1988). "Spontaneous reversion of novel Lesch-Nyhan mutation by HPRT gene rearrangement". Somatic Cell and Molecular Genetics. 14 (3): 293–303. doi:10.1007/BF01534590. PMID 2835825.
• Fujimori S, Hidaka Y, Davidson BL, Palella TD, Kelley WN (May 1988). "Identification of a single nucleotide change in a mutant gene for hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase (HPRT Ann Arbor)" (PDF). Human Genetics. 79 (1): 39–43. doi:10.1007/BF00291707. PMID 2896620.
• Davidson BL, Pashmforoush M, Kelley WN, Palella TD (Jan 1989). "Human hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase deficiency. The molecular defect in a patient with gout (HPRTAshville)". The Journal of Biological Chemistry. 264 (1): 520–5. PMID 2909537.
• Fujimori S, Davidson BL, Kelley WN, Palella TD (Jan 1989). "Identification of a single nucleotide change in the hypoxanthine-guanine phosphoribosyltransferase gene (HPRTYale) responsible for Lesch-Nyhan syndrome". The Journal of Clinical Investigation. 83 (1): 11–3. doi:10.1172/JCI113846. PMC 303636. PMID 2910902.

پیوند به بیرون

• Hypoxanthine phosphoribosyltransferase در سرعنوان‌های موضوعی پزشکی (MeSH) در کتابخانهٔ ملی پزشکی ایالات متحدهٔ آمریکا