فردوس کاویانی
فردوس کاویانی کوثرخیری (زادهٔ ۴ مهر ۱۳۲۰) بازیگر ایرانیِ تئاتر، سینما و تلویزیون است.[۱][۲] او دانش‌آموختهٔ رشتهٔ بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است که در سال ۱۳۵۰ فارغ‌التحصیل شد. او بازیگری را از سال ۱۳۴۰ با حضور در نمایش‌های تئاتر آغاز کرد و بازی در سینما را نیز از سال ۱۳۴۹ با فیلم تجاوز به کارگردانی حمید مصداقی شروع کرد. کاویانی بازیگر فیلم‌های مشهور شهر قصه، اجاره‌نشین‌ها، بانو، میکس، سگ‌کشی و نیز سریال‌های محبوب دههٔ ۱۳۷۰ مانند همسران و آژانس دوستی است و آخرین اثر هنری‌اش را با نقش‌آفرینی در نمایشی در سال ۱۳۹۳ اجرا کرد.
| فردوس کاویانی | |
|---|---|
 کاویانی در اردیبهشت ۱۳۹۶ | |
| نام هنگام تولد | فردوس کاویانی کوثرخیری |
| زادهٔ | ۴ مهر ۱۳۲۰ (۸۱ سال) کرمان، ایران |
| محل تحصیل | دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران |
| پیشه |
|
| سال‌های فعالیت | ۱۳۴۰–۱۳۹۳ |
| فرزندان | ۲ |
در ۲۶ تیر ۱۳۹۸ مراسم نکوداشت فردوس کاویانی در حالی در خانه سینمای ایران برگزار شد که او به دلیل کسالت در مراسم حضور نداشت.[۳][۴]
فعالیت حرفه‌ای ویرایش
فردوس کاویانی کوثرخیری[۵] در ۴ مهر ۱۳۲۰ در کرمان به دنیا آمد.[۶] او پیرو دین زرتشت است.[۷][۸][۹]
او در طول دوران کاری خود در نمایش‌هایی همچون بالماسکه دزدان، سلطان مار، سهراب و اسب و سنجاقک، آهسته با گل سرخ، مرگ تصادفی یک آنارشیست (کارگردان) و شهر قصه بازی کرده و یکی از آخرین تجربه‌های حضورش روی صحنه هم به نمایش تانگوی تخم مرغ داغ به کارگردانی هادی مرزبان در سال ۱۳۹۳ برمی‌گردد.
فردوس کاویانی حضور پررنگ‌تری در عرصهٔ سینما داشته و کارش را اولین بار در سال ۱۳۴۹ با فیلم تجاوز به کارگردانی حمید مصداقی شروع کرد و بعدها با کارگردانان بنامی مانند بهرام بیضایی و داریوش مهرجویی همکاری داشت. او طی فعالیتش در سینما در فیلم‌های برجسته‌ای همچون اجاره‌نشین‌ها، هامون، بانو، میکس و نارنجی‌پوش از آثار داریوش مهرجویی، سگ‌کشی از بهرام بیضایی، جایی برای زندگی به کارگردانی محمد بزرگ‌نیا و ساوالان به کارگردانی یداللّه صمدی نقش‌آفرینی کرد.
او در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ علاوه‌بر سینما در تلویزیون نیز حضور فعالی داشت که از جملهٔ مشهورترین نقش‌آفرینی‌های او در تلویزیون، بازی در مجموعه‌های تلویزیونی محبوبی مانند محله برو بیا، محله بهداشت، همسران و آژانس دوستی بوده‌است.
بیماری ویرایش
فردوس کاویانی پس از مدت زیادی دوری از محافل هنری، در جشن بازیگران تئاتر در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۶ با چهره ای لاغر و دستانی لرزان حضور یافت. وی که با گام‌هایی آرام می‌توانست راه برود و گویا از بیماری پارکینسون[۱۰] و ضعف شدید جسمانی رنج می‌برد، در شرایطی که سخن گفتن برایش سخت به نظر می‌رسید، فقط گفت: «امروز خیلی خوشحالم.»[۱۱]
فیلم‌شناسی ویرایش
سینما ویرایش
| سال | نام فیلم | کارگردان |
|---|---|---|
| ۱۳۹۱ | ساکن خانه چوبی | حسینعلی لیالستانی |
| ۱۳۹۰ | نارنجی‌پوش | داریوش مهرجویی |
| ۱۳۸۷ | کلانتری غیرانتفاعی | یدالله صمدی |
| ۱۳۸۳ | جایی برای زندگی | محمد بزرگ‌نیا |
| ۱۳۷۹ | سگ‌کشی | بهرام بیضایی |
| ۱۳۷۸ | میکس | داریوش مهرجویی |
| ۱۳۷۷ | جنگجوی پیروز | مجتبی راعی |
| ۱۳۷۶ | مردان آنجلس | فرج‌الله سلحشور |
| ۱۳۷۴ | سفر پرماجرا | سیامک اطلسی |
| ۱۳۷۳ | دل و دشنه | مسعود جعفری جوزانی |
| ۱۳۷۲ | جادهٔ عشق | رجب محمدین |
| ۱۳۷۲ | همهٔ دختران من | اسماعیل سلطانیان |
| ۱۳۷۱ | یک مرد یک خرس | مسعود جعفری جوزانی |
| ۱۳۷۰ | بانو | داریوش مهرجویی |
| ۱۳۷۰ | سیرک بزرگ | اکبر خواجویی |
| ۱۳۶۹ | سایهٔ خیال | حسین دلیر |
| ۱۳۶۸ | دخترک کنار مرداب | علی ژکان |
| ۱۳۶۸ | ساوالان | یدالله صمدی |
| ۱۳۶۷ | در مسیر تندباد | مسعود جعفری جوزانی |
| ۱۳۶۶ | بهار در پاییز | مهدی فخیم‌زاده |
| ۱۳۶۶ | یاد و دیدار | رجب محمدین |
| ۱۳۶۵ | اجاره نشین‌ها | داریوش مهرجویی |
| ۱۳۶۳ | آن سفر کرده | احمد نیک‌آذر |
| ۱۳۶۲ | پرونده | مهدی صباغ‌زاده |
| ۱۳۶۰ | رسول پسر ابوالقاسم | داریوش فرهنگ |
| ۱۳۵۹ | چوپانان کویر | حسین محجوب |
| ۱۳۵۲ | شهر قصه | منوچهر انور |
| ۱۳۴۹ | تجاوز | حمید مصداقی |
تلویزیون ویرایش
مجموعه‌های تلویزیونی ویرایش
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۹۱ | هفت‌سین | بازیگر | یدالله صمدی | پخش در نوروز ۱۳۹۲ از شبکه ۲ |
| ۱۳۸۸–۱۳۹۱ | پشت کوه‌های بلند | بازیگر | امرالله احمدجو | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۸ | پرانتز باز | بازیگر | کیومرث پوراحمد | شبکه تهران |
| ۱۳۸۸ | مدرسه ما | بازیگر | داریوش یاری | شبکه ۲ |
| ۱۳۸۷ | غذا حاضر است | بازیگر | سید محمدابراهیم مجرد | شبکه ۱ |
| ۱۳۸۶ | روزنه آبی | بازیگر | فرزاد فره‌وشی | |
| ۱۳۸۴ | سرزمین مادری | بازیگر | جواد روستایی | محصول صدا و سیمای استان مرکزی[۱۲] |
| ۱۳۸۴ | مرده متحرک | بازیگر | رضا کریمی | شبکه ۱ |
| ۱۳۸۳ | شبی از شب‌ها | بازیگر | رضا کریمی | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۲ | خانه امید | بازیگر | علی بیابانی | در برنامه سیمای خانواده پخش می‌شد. |
| ۱۳۸۱ | حامی | بازیگر | بهمن زرین‌پور | |
| ۱۳۸۱ | باران عشق | بازیگر مهمان | فریدون حسن‌پور احمد امینی |
شبکه تهران |
| ۱۳۷۷–۱۳۸۱ | تفنگ سرپر | بازیگر | امرالله احمدجو | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۵–۱۳۷۸ | آژانس دوستی | بازیگر | فرامرز قریبیان احمد زینال‌زاده مجید جعفری احمد رمضان‌زاده |
شبکه ۱ |
| ۱۳۷۶–۱۳۷۷ | طنز | مجری | محمدحسین سپهری | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۶ | یک مرد آبی | بازیگر | محسن شاه‌محمدی | از برنامه سیمای خانواده پخش می‌شد. |
| ۱۳۷۵ | کلاس اولی‌ها | بازیگر | فریال بهزاد | برنامه کودک و نوجوان شبکه ۱ |
| ۱۳۷۴ | در چهارچوب مقررات[۱۳] | بازیگر | داریوش مؤدبیان | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۳ | همسران | بازیگر | مسعود رسام بیژن بیرنگ |
شبکه ۲ |
| ۱۳۷۰ | قصه‌های پدر و پسر | بازیگر | فریال بهزاد | در برنامه کودک شبکه یک پخش می‌شد. |
| ۱۳۷۰ | مش‌خیرالله صندوقچه اسرار | بازیگر | داریوش مؤدبیان حسین فردرو |
بازی در اپیزودهای «جامهٔ عمل» و «شتر و پنبه دانه» |
| ۱۳۶۵ | راویان اخبار | بازیگر | داریوش مؤدبیان هوشنگ توکلی رضا بابک مرضیه برومند حمید جبلی |
بازی در اپیزود «سه روایت» کارگردان تلویزیونی: «اسدالله ایمن» |
| ۱۳۶۴ | آئینه | بازیگر | غلامحسین لطفی | شبکه ۱ |
| ۱۳۶۴ | طنزآوران جهان | بازیگر | داریوش مؤدبیان حسین فردرو |
|
| ۱۳۶۳ | محله بهداشت | بازیگر | داریوش مؤدبیان حسین فردرو |
|
| ۱۳۶۲ | محله برو بیا | بازیگر | داریوش مؤدبیان | در سال ۱۳۶۲ روزهای پنجشنبه از شبکه دو سیما پخش می‌شد. |
تله‌فیلم ویرایش
| سال | نام | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|
| ۱۳۸۸ | چشم‌های نامحسوس | سید محسن موسویان | شبکه ۱ |
| ۱۳۸۶ | اگر تو نبودی | فلورا سام | شبکه ۲ |
تله‌تئاتر ویرایش
| سال | نام | سِمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۸ | پرواز از فراز تیر چراغ برق | بازیگر | محمدرضا اجاقی | کارگردان تلویزیونی: «محمود رضایی» |
| ۱۳۸۵ | بی‌مقدمه | بازیگر | حسین کیانی | کارگردان تلویزیونی: «افشین اربابی» |
| ۱۳۸۴ | ببر گرازدندان | بازیگر | هادی مرزبان | در سال ۱۳۸۵ از شبکه ۴ پخش شد. |
| ۱۳۸۰ | خانه ارواح | بازیگر | هادی مرزبان | کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» |
| ۱۳۷۶ | شبی دیگر[۱۴] | بازیگر | همایون شهنواز | یک برنامهٔ نمایشی ۳۰ دقیقه‌ای که هر شب از شبکهٔ ۳ کاویانی در نقش «پدر» و شهرزاد عبدالمجید در نقش دخترش هنرنمایی می‌کردند. |
| ۱۳۷۲ | فیزیکدان‌ها[۱۵] | بازیگر | رضا کرم‌رضایی | شبکه ۲ نویسنده: «فریدریش دورنمات» کارگردان تلویزیونی: «مهتاج نجومی» |
| ۱۳۶۴ | قصه‌ای به‌نام دارو | بازیگر | هوشنگ آزادی‌ور | شبکه ۱ |
| ۱۳۶۳–۱۳۶۴ | شهردار | کارگردان | فردوس کاویانی | |
| ۱۳۶۱ | شیطان در تاریکی | بازیگر | داریوش مؤدبیان | کارگردان تلویزیونی: «گیتی جوادی» |
| ۱۳۶۱ | همشهری | بازیگر | جهانگیر الماسی سیاوش طهمورث |
کارگردانان تلویزیونی: «مسعود فروتن» «حسین فردرو» |
تئاتر ویرایش
این مقاله نیازمند گسترش است. اگر تخصص و توانایی گسترش این مقاله را دارید، آن را بهبود دهید. |
- سفارتخانه (اثر اسلاومیر مروژک) ۱۳۶۸-کارگردان
- تانگوی تخم مرغ داغ تالار وحدت ۱۳۹۳
پانویس ویرایش
- ↑ «فردوس کاویانی این روزها چه می‌کند؟». برساد.
- ↑ «فردوس کاویانی نام‌آور زرتشتی در سومین جشنواره دکتر مینا ایزدیار». تارنمای برساد. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۷.[پیوند مرده]
- ↑ ««دوباره رویاهایت را به دست بیاور»». خبرگزاری ایسنا. ۲۶ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ «نکوداشت فردوس کاویانی». خبرگزاری ایسنا. ۲۶ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ امید، جمال (١٣٧٧). فرهنگ سینمای ایران. ص. ۳۵۱.
- ↑ منصوری، زهرا (۴ مهر ۱۴۰۰). «نقش‌های منفی را دوست ندارم/ بیشتر به دنبال نقش‌های مکمل بودم». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۲۳.
- ↑ بیوگرافی فردوس کاویانی
- ↑ «صحبت‌های تأثیر گذار فردوس کاویانی با پدر دور از فرزند در سریال همسران فیلم». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۹ ژوئیه ۲۰۱۸.
- ↑ "فردوس کاویانی" نام‌آور زرتشتی در سومین جشنواره دکتر مینا ایزدیار[پیوند مرده]
- ↑ بهبود حال فردوس کاویانی
- ↑ این بازیگر را می‌شناسید؟!
- ↑ «پخش چهار سریال از شبکه شما». وبگاه روزنامه جام‌جم. ۲۲ مهر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۹ اسفند ۱۳۹۲.
- ↑ ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال سیزدهم، شماره ۱۷۶، صفحهٔ ۲۹، مرداد ۷۴
- ↑ ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال پانزدهم، شمارهٔ ۲۰۷، صفحهٔ ۳۵، شهریور ۷۶
- ↑ ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال یازدهم، شمارهٔ ۱۴۳، صفحهٔ ۳۰، تیر ۷۱
منابع ویرایش
- «فردوس کاویانی». سوره سینما. دریافت‌شده در ۱۸ تیر ۱۳۸۷.
- «فردوس کاویانی». وبگاه ایران اکت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۵ خرداد ۱۳۸۹.
- «فردوس کاویانی». وبگاه تبیان. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۳.
- «فردوس کاویانی نام‌آور زرتشتی در سومین جشنواره دکتر مینا ایزدیار». دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۶.