فیروز (خواننده)
نُهاد ودیع حداد با نام هنری فیروز (Fairouz یا Feyrouz) (زادهٔ ۲۱ نوامبر ۱۹۳۵)؛[۲][۳][۴][۵] خوانندهٔ بزرگ لبنانی و از تحسین‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین خوانندگان زن در جهان عرب است. در سراسر منطقهٔ خاورمیانه، به‌طور مستمر به ترانه‌های او گوش می‌کنند. در آغاز مسیر هنری خود با حضور در فستیوال بین‌المللی بعلبک با همکاری همسرش عاصی الرحبانی خوش درخشید. فیروز در طول این مسیر القاب زیادی را از مردم دریافت کرده‌است که از جملهٔ آنهاست: «فرستادهٔ (سفیر) ما به سوی ستارگان»، «گنجشک شرق» و بر اساس نام یکی از ترانه‌هایش «همسایهٔ ماه».
| فیروز | |
|---|---|
 کنسرت سال ۲۰۰۱ | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام تولد | نهاد رزق ودیع حداد[۱] |
| نام(های) دیگر | فَیروز |
| زاده | ۲۱ نوامبر ۱۹۳۵ (۸۸ سال) زقاق البلاط، بیروت، لبنان بزرگ |
| ژانر | لبنانی و موسیقی عربی |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۴۹–اکنون |
| همسر(ها) | عاصی الرحبانی |
| سازهای اصلی | |
| گیتار، قانون، ویولن | |
| نوع صوت | متزوسوپرانو |
| وبگاه | |
زندگی‌نامه
ویرایشوی در ۲۱ نوامبر ۱۹۳۵ در روستای الدبیة در منطقه‌ای از کوه‌های لبنان زاده شد. سال‌ها بعد وی به همراه خانواده‌اش به زقاق البلاط در حاشیهٔ بیروت نقل مکان کرد. آنها مانند اکثر لبنانی‌ها در خانه‌ای سنگی ساکن شدند. فیروز از ۱۹۴۰ در سن تقریباً ۵ سالگی خوانندگی را شروع کرد و در نوجوانی به گروه کر رادیو لبنان پیوست. در آنجا با عاصی الرحبانی آشنا شد و با او ازدواج کرد. هنگامی که حلیم الرومی وی را شناخت نام فیروز را بر او نهاد تا با این نام (به معنی فیروزه) آواز بخواند. فیروز جزو قدیمی‌ترین خوانندگان و از پیش‌کسوتان عالم موسیقی است که تا به امروز سطح هنری خود را حفظ کرده‌است. او را زیباترین صدای عربی می‌دانند. فیروز در دنیای غرب هم شنوندگان و مخاطبان زیادی داشته‌است و همواره از سوی شیفتگانش ستوده شده‌است. او همچنین نوازنده‌ای برجسته است؛ از جملهٔ سازهایی که می‌نوازد ساز قانون، گیتار و ویولن است. فیروز به چند زبان مسلط است که از جملهٔ آنها زبان فرانسه است. با این‌حال او همواره به زبان عربی وفادار بوده و عشق ورزیده‌است. فیروز همچنین در ۱۶ نمایش و سه فیلم سینمایی هنرنمایی کرد. فیروز را به لحاظ شخصیت انسانی و هنری هر دو در آن واحد ستوده‌اند. فیروز و عاصی با هنر مدرنی که به جهان عرب معرفی کردند، به عرب‌ها و مخصوصاً به لبنانی‌ها چهره‌ای فرهنگی بخشیدند و هویت عربی را بازتعریف کردند.
فیروز و عاصی الرحبانی در شکل‌گیری شخصیت «موسیقی لبنانی» که امروز برای ما شناخته‌شده‌است نقش مستقیم داشته‌اند.
دوران کودکی
ویرایشنهاد یا فیروز اولین فرزند خانوادهٔ فقیری بود که در محله البلاط از محلات قدیمی در نزدیکی پایتخت لبنان زندگی می‌کردند. مادرش خانه‌دار بود و پدرش در یک چاپ‌خانه کار می‌کرد. فیروز از کودکی عاشق آواز بود و چون در خانه رادیو نداشتند، روی ایوان خانه‌شان می‌نشست و به صدای ام کلثوم، محمد عبدالوهاب، اسمهان و لیلی مراد که از رادیوی همسایه شنیده می‌شد گوش می‌داد.
صدای فیروز اولین بار توسط استاد محمد فلیفل در یک برنامهٔ جشن مدرسه کشف شد. در چهارده‌سالگی وارد کنسرواتوار موسیقی شد و به مدت پنج سال در آنجا تحصیل کرد. وقتی می‌خواست وارد گروه کر ملی رادیو بشود با مخالفت پدرش روبه‌رو شد. او حاضر نبود دخترش در لباسِ خواننده آواز بخواند. سرانجام پدر را قانع کردند، به این شرط که فیروز جز ترانه‌های ملی ترانه دیگری نخواند. در رادیو، حلیم الرومی او را با عاصی الرحبانی و برادرش منصور الرحبانی آشنا کرد. آن دو در آن زمان خدمت سربازی خود را می‌گذراندند و در آنجا به نوازندگی و تألیف موسیقی مشغول بودند. این آشنایی بسیار فرخنده بود و به ازدواج فیروز و عاصی منجر شد. حضور فیروز و عاصی الرحبانی در ۱۹۵۷ (و طی سال‌های بعد از آن)، در فستیوال بعلبک که تازه دو سال از آغاز به کار آن می‌گذشت، دوران طلایی موسیقی را برای لبنان رقم زد.
محبوبیت در ایران
ویرایشافزون بر آنکه فیروز در لبنان نماد وحدت است، او در خارج مرزهای لبنان نیز اهمیت نمادین دارد. معروف‌ترین و زیباترین آهنگ او بنت شلبیه در ایران بازخوانی شده همچنین پس از انفجار بیروت در سال ۲۰۲۰ که منجر به کشته شدن بیش از ۱۹۰ نفر و آوارگی حدود ۳۰۰۰۰۰ نفر شد، نخستین اقدامی که ایرانیان از طیف‌های مختلف سیاسی، برای ابراز همدردی خود انجام دادند، بازنشر آهنگ معروف «لبیروت» از فیروز بود که به یک هشتگ محبوب در توییتر فارسی تبدیل شد و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجهٔ ایران نیز در توئیت خود از آن یاد کرد.[۶][۷]
محمود دعایی می‌گوید در گذشته نیز روحانی شیعهٔ ایرانی، سیدموسی صدر در یکی از کنسرت‌های فیروز که در دههٔ هفتاد میلادی در مصر برگزار می‌شده شرکت نموده و او و نوازندگانش را «مورد قبول» می‌دانسته‌است.[۸][۹][۱۰]
نمایش‌ها
ویرایش- جسر القمر ۱۹۶۲
- اللیل والقندیل ۱۹۶۳
- بیاع الخواتم۱۹۶۴
- أیام فخر الدین ۱۹۶۶
- هالة والملک ۱۹۶۷
- الشخص ۱۹۶۸
- جبال الصوان ۱۹۶۹
- یعیش یعیش ۱۹۷۰
- صح النوم ۱۹۷۱
- ناس من ورق ۱۹۷۲
- ناطورة المفاتیح ۱۹۷۲
- المحطة ۱۹۷۳
- لولو ۱۹۷۴
- میس الریم ۱۹۷۵
- بترا ۱۹۷۷
سینما
ویرایش- بیاع الخواتم ۱۹۶۵
- سفر برلک ۱۹۶۷
- بنت الحارس ۱۹۶۸
نگارخانه
ویرایش
صفحات مرتبط
ویرایشپیوندهای بیرونی
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ "Lebanese diva is voice of Arab world". Milwaukee Journal. Associated Press. 4 October 1989. [پیوند مرده]
- ↑ "Fairuz | Biography & History | AllMusic". AllMusic. Retrieved 2017-11-21.
- ↑ "Aljazeera - فیروز من "جوار القمر" إلی عمق التاریخ" (به عربی). Retrieved 2017-11-21.
- ↑ "المطربة فیروز". mbc3.mbc.net (به عربی). Archived from the original on 29 October 2018. Retrieved 2017-11-21.
- ↑ "فی مثل هذا الیوم ولدت المغنیة اللبنانیة نهاد ودیع "فیروز"". www.zaytoday.com. Archived from the original on 4 April 2019. Retrieved 2017-11-21.
- ↑ "The many faces of Fairuz in Iran". Middle East Institute (به انگلیسی). Retrieved 2021-04-19.
- ↑ «ربط هشتگ فراگیر انفجار بیروت و خواننده زن معروف چه بود؟». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۹.
- ↑ «الوجوه المُتَعَدِّدة لفیروز فی إیران». أسواق العرب (به عربی). ۲۰۲۰-۰۹-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۹.
- ↑ «وقتی خواننده مطرح لبنانی برای امام موسی صدر برنامه اجرا کرد/ چرا مسئله ربودن او پیگیری نمی‌شود؟». خبرآنلاین. ۲۰۱۵-۰۴-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۹.
- ↑ سردبیر (۲۰۱۶-۰۸-۳۰). «متاسفیم که اندیشه ایشان از جامعه اسلامی ما سلب شده‌است». موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۹.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «فیروز (مغنیة)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای عربی، بازبینی‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۷.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Fairuz». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۷.
