محمد ششم
محمد ششم، سلطان وحیدالدین (ترکی عثمانی: محمد سادس یا وحید الدین؛ ترکی استانبولی: VI. Mehmed, Sultan Vahîdeddin یا Sultan Vahdettin)؛ ۱۴ ژانویه ۱۸۶۱ – ۱۶ مه ۱۹۲۶)، که در بین خانواده عثمان‌اوغلو به شاه بابا مشهور است، سی و ششمین و آخرین سلطان امپراتوری عثمانی بود که از ۴ ژوئیه ۱۹۱۸ تا ۱ نوامبر ۱۹۲۲ حکومت کرد. سلطنت او مقارن با فروپاشی امپراتوری عثمانی پس از جنگ جهانی اول و اعلام جمهوری ترکیه در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳ بود.
| محمد ششم | |
|---|---|
| سلطان امپراتوری عثمانی خادم الحرمین الشریفین خلیفهٔ مسلمین امیرالمؤمنین | |
 تصویری از محمد ششم | |
| سی و ششمین سلطان عثمانی | |
| سلطنت | ۴ ژوئیه ۱۹۱۸ – ۱ نوامبر ۱۹۲۲ |
| تاج‌گذاری | ۴ ژوئیه ۱۹۱۸ |
| پیشین | محمد پنجم |
| جانشین | لغو سلطنت |
| بیست و هشتمین خلیفه عثمانی | |
| سلطنت | ۴ ژوئیه ۱۹۱۸ – ۱۹ نوامبر ۱۹۲۲ |
| پیشین | محمد پنجم |
| جانشین | عبدالمجید دوم |
| رئیس خاندان عثمانی | |
| سلطنت | ۱۹ نوامبر ۱۹۲۲ – ۱۶ می ۱۹۲۶ |
| پیشین | محمد پنجم |
| جانشین | عبدالمجید دوم |
| زاده | ۱۴ ژانویهٔ ۱۸۶۱ استانبول، امپراتوری عثمانی |
| درگذشته | ۱۶ مهٔ ۱۹۲۶ (۶۵ سال) سانرمو، ایتالیا |
| آرامگاه | |
| خاندان | خاندان عثمانی |
| پدر | عبدالمجید یکم |
| مادر | گلستو خانم |
| دین و مذهب | اسلام |
| طغرا |  |
او برادر محمد پنجم بود و در سال ۱۹۱۶، پس از خودکشی شهزاده یوسف عزالدین (پسر سلطان عبدالعزیز)، به عنوان بزرگ‌ترین عضو مرد خاندان عثمانی، به ولیعهدی رسید. او پس از مرگ محمد پنجم به سلطنت رسید.[۱] او در ۴ ژوئیه ۱۹۱۸، به عنوان سی و ششمین سلطان، شمشیر عثمان را به کمر بست. پدرش سلطان عبدالمجید اول و مادرش گلستو خانم (۱۸۳۰–۱۸۶۵) بود. مادر او یک آبخازیایی، دختر شاهزاده طاهر بیگ چاچبا، بود و در اصل فاطما چاچبا نام داشت.[۲]
زمانی که سلطنت عثمانی در سال ۱۹۲۲ لغو شد و جمهوری سکولار ترکیه ایجاد شد، محمد از قدرت کنار رفت و تبعید شد.
زندگی و تحصیلاتویرایش
محمد ششم در ۱۴ ژانویه ۱۸۶۱ در کاخ دلمه‌باغچه استانبول متولد شد.[۳][۴] هنگامی که محمد تنها پنج‌ماهه بود، پدرش فوت کرد و مادرش نیز در زمان چهار سالگی او درگذشت. او توسط نامادری اش شایسته خانم بزرگ شد و آموزش دید. او با معلمان خصوصی و شرکت در برخی از دروس مدرسه فاتح تحصیلاتش را ادامه داد.[۵] محمد روزهای سختی را با نامادری مستبد خود سپری کرد و در سن شانزده سالگی، عمارت نامادری خود را با سه خدمتکار، که از کودکی به او خدمت می‌کردند، ترک کرد.[۶] او با دایه‌ها، خدمتکاران زن و مربیان بزرگ شد و در طول سی و سه سال سلطنت برادرش سلطان عبدالحمید دوم در حرمسرای امپراتوری عثمانی زندگی می‌کرد.[۷]
نزدیکترین دوستش در دوران جوانی عبدالمجید دوم پسر عمویش، یوسف عزالدین، بود. با این حال، در سال‌های آینده، این دو پسرعمو به رقیبان سرسخت یکدیگر تبدیل شدند. شاهزاده قبل از نقل مکان به کاخ فریه مدت کوتاهی در عمارت چینگل‌کوی، متعلق به شهزاده احمد کمال الدین، زندگی می‌کرد.[۸]
در زمان سلطان عبدالحمید، محمد نزدیکترین برادر به سلطان به حساب می‌آمد. در سال‌های بعد که او به سلطنت رسید، این نزدیکی روی نگرش‌های سیاسی او مانند بیزاری شدید او از ترکان جوان و حزب اتحاد و ترقی و همدردی با انگلیسی‌ها تأثیر زیادی گذاشت.[۹]
محمد بسیار مطالعه می‌کرد و به موضوعات مختلف از جمله هنر، که سنت خانواده عثمانی بود، علاقه داشت. او دوره‌های خوشنویسی و موسیقی را گذراند و نوشتن به خط نسخ و نواختن کنون را آموخت.[۶]
او سپس به تصوف علاقه‌مند شد و در مدرسه فاتح دروس فقه و کلام اسلامی، تفسیر قرآن، حدیث و زبان‌های عربی و فارسی را دنبال کرد. او در لژ درویش احمد ضیاءالدین گوموشخان‌وی، با رهبری روحانی عمر ضیاءالدین داغستانی، حضور یافت و از پیروان فرقه نقشبندیه شد.[۱۰]
سلطنتویرایش
محمد، پس از مرگ برادر ناتنی خود محمد پنجم، در ۳ ژوئیه ۱۹۱۸ به سلطنت رسید.[۱۱]
جنگ جهانی اول یک فاجعه برای امپراتوری عثمانی بود. نیروهای بریتانیا و متحدانش بغداد، دمشق و اورشلیم را در طول جنگ تصرف کردند و بیشتر تصرفات امپراتوری عثمانی بین متحدان اروپایی تقسیم شد. در کنفرانس سانرمو در آوریل ۱۹۲۰، حاکمیت سوریه به فرانسه و حاکمیت فلسطین و بین‌النهرین به انگلستات اعطا شد. در ۱۰ اوت ۱۹۲۰، نمایندگان محمد معاهده سور را امضا کردند که مستعمرات انگلستان و فرانسه و کشور مستقل حجاز را به رسمیت شناخت.
سلطان دولت ترکان جوان را منحل و احمد توفیق پاشا را مأمور تشکیل دولت کرد. مصطفی کمال پاشا تلگرافی به سلطان فرستاد از دولت خواست تا احمد عزت پاشا را وزیر حربیه کند. سلطان وظیفه تشکیل دولت را به پسرش احمد عزت پاشا سپرد.[۵]
دولت جدید، متشکل از اعضای حزب آزادی و اتحاد، رهبران کمیته اتحاد و ترقی، از جمله سعید حلیم پاشا، از وزیران سابق، را دستگیر کرد. محاکمه کمال بیگ، فرماندار منطقه بُغازلیان، به سرعت به پایان رسید و پس از امضای فتوا توسط سلطان، مجازات اعدام او در میدان بایزید اجرا شد.[۵]
ناسیونالیست‌های ترک معاهده سور را غیرقانونی خواندند. در ۲۳ آوریل ۱۹۲۰ در آنکارا دولت جدیدی به نام مجلس ملی بزرگ ترکیه، به رهبری مصطفی کمال پاشا، تشکیل شد. دولت جدید حکومت محمد ششم و فرمانده سلیمان شفیق پاشا، فرمانده مسئول مبارزه با مجلس ملی ترکیه، را محکوم کرد.
در ۲۲ ژوئیه ۱۹۲۰، شورای سلطنت در کاخ یلدیز تشکیل جلسه داد تا در مورد معاهده سور مشورت کنند. قرارداد سور در ۱۰ اوت ۱۹۲۰ امضا شد. از آنجایی که فرید پاشا دو ماه و نیم بعد مجبور به استعفا شد، توفیق‌پاشا، آخرین کابینه امپراتوری عثمانی را در ۲ اکتبر ۱۹۲۰ تأسیس کرد.[۱۲]
منابعویرایش
- Sakaoğlu, Necdet (2015). Bu Mülkün Sultanları. Alfa Yayıncılık. ISBN 978-6-051-71080-8.
- Bardakçı, Murat (2017). Neslishah: The Last Ottoman Princess. Oxford University Press. ISBN 978-9-774-16837-6.
- Uluçay, M. Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken. ISBN 978-9-754-37840-5.
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به محمد ششم در ویکیگفتاورد موجود است. |
- ↑ Freely, John, Inside the Seraglio, 1999, Chapter 16: The Year of Three Sultans.
- ↑ Aredba, Rumeysa; Açba, Edadil (2009). Sultan Vahdeddin'in San Remo günleri. Timaş Yayınları. p. 73. ISBN 978-9-752-63955-3.
- ↑ van Millingen, Alexander (1911). . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). Vol. 7 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 3–9.
- ↑ Britannica.com, Istanbul بایگانی‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine:When the Republic of Turkey was founded in 1923, the capital was moved to Ankara, and Constantinople was officially renamed Istanbul in 1930.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Küçük, Cevdet (2003). "Mehmed VI". TDV Encyclopedia of Islam, Vol. 28 (Mani̇sa Mevlevîhânesi̇ – Meks) (به ترکی استانبولی). Istanbul: Turkiye Diyanet Foundation, Centre for Islamic Studies. pp. 422–430. ISBN 9789753894142.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Bardakçı 2017, p. 6.
- ↑ Bardakçı 2017, p. 4–5.
- ↑ Bardakçı 2017, p. 7.
- ↑ Bardakçı 2017, p. 8.
- ↑ Bardakçı 2017, p. 6–7.
- ↑ Sakaoğlu 2015, p. 488.
- ↑ Sakaoğlu 2015, p. 494.
- Wikipedia contributors, "Mehmed VI," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mehmed_VI&oldid=371581203 (accessed August 8, 2010).
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ محمد ششم موجود است. |