مسعود نیلی

اقتصاددان ایرانی

مسعود نیلی (زاده ۲۵ دی ۱۳۳۴[۲]) اقتصاددان و مدرس دانشگاه ایرانی است که دبیر پیشین ستاد هماهنگی اقتصادی دولت دوازدهم بوده و به عنوان استاد و عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف فعالیت می‌کند.

مسعود نیلی
Masoud Nili by tasnimnews.jpg
دستیار رئیس‌جمهور ایران در امور اقتصادی
دوره مسئولیت
۲۵ مرداد ۱۳۹۶ – ۲۲ آبان ۱۳۹۷[۱]
رئیس‌جمهورحسن روحانی
مشاور رئیس‌جمهور ایران در امور اقتصادی
دوره مسئولیت
۱۳ شهریور ۱۳۹۲ – ۲۵ مرداد ۱۳۹۶
رئیس‌جمهورحسن روحانی
اطلاعات شخصی
زاده۲۵ بهمن ۱۳۳۳ ‏(۶۸ سال)
همدان، ایران
حزب سیاسیبدون عضویت حزبی
پس‌زمینه‌های علمی
دانشگاهدانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه صنعتی اصفهان
دانشگاه منچستر
کار علمی
زمینهٔ تخصصی/حوزه کاریاقتصاد
زیرشاخهٔاقتصاد کلان
نهاددانشگاه صنعتی شریف

وی دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف، کارشناسی ارشد سیستم‌های اقتصادی از دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتری اقتصاد از دانشگاه منچستر است. نیلی از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ همچنین در فاصله سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ معاونت امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه را برعهده داشت. او پیش‌تر رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف و در دو مقطع زمانی رئیس این دانشکده نیز بوده است.[۳] وی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود. وی همچنین درسگفتارهایی آزاد در موسسه مطالعات سیاسی-اقتصادی "پرسش" برگزار کرده‌است.[۴]

زندگی‌نامهویرایش

مسعود نیلی زاده ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۳۳ در شهر همدان می‌باشد. وی در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به مدت ۳ سال معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. وی همچنین به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی، دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف؛ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی (ریاست جمهوری) فعالیت داشته‌است. او عضو پیشین تیم اقتصادی حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بوده‌است.[۵][۶] حسن روحانی چندی بعد از تشکیل هیئت دولت یازدهم، نیلی را به عنوان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور منصوب کرد. او چندی بعد جایگزین محمدعلی نجفی، در دبیرخانهٔ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شد. وی پیشتر دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود.

تحصیلاتویرایش

مسعود نیلی در سال ۱۳۵۹ در مقطع کارشناسی رشته مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۶۴ توانست مدرک کارشناسی ارشد برنامه ریزی سیستم‌های اقتصادی خود را از دانشگاه صنعتی اصفهان دریافت کند. وی بعدها به انگلستان رفت و در رشته اقتصاد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد در دانشگاه منچستر تحصیل کرد و در سال ۱۳۷۴ فارغ‌التحصیل شد.[۷]

سابقهٔ کاریویرایش

او ۳ سال در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی معاون سازمان برنامه و بودجهٔ بود. پس از آن در تهیه و تدوین اولین و سومین برنامهٔ ۵ سالهٔ توسعهٔ کشور ایفای نقش کرد.[۸]

او مدتی نیز از اعضای شورای اقتصاد بود. در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی مجدد به عنوان معاون سازمان برنامه و بودجه و سرپرست کمیتهٔ خصوصی‌سازی برگزیده شد. او از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف و در دو مقطع زمانی از بهمن ۱۳۸۶ تا بهمن ۱۳۹۰ و همچنین از شهریور ۱۳۹۸ تا مهر ۱۴۰۰ نیز رئیس این دانشکده بوده است.[۳] او هم اکنون عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف می‌باشد و زمینه‌های علمی مورد علاقه وی، تئوری اقتصاد کلان، اقتصاد کلان بین‌الملل، اقتصاد سیاسی و اقتصاد ایران است.[۹]

از مهم‌ترین فعالیت‌های او می‌توان به تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی کشور در زمان وزارت اسحاق جهانگیری در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی در سال ۱۳۸۲ نام برد. او از سال ۱۳۹۲ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی وابسته به نهاد ریاست جمهوری بود و با استعفا از سمت مشاور ریاست‌جمهوری از ریاست این موسسه نیز استعفا داد.

دولت دوازدهمویرایش

در این دولت مسعود نیلی به عنوان دستیار ویژه رییس جمهور در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی منصوب شد.[۱۰][۱۱]

به گفته اسحاق جهانگیری، در دولت دوازدهم و سال ۱۳۹۷ و بعد از خروج دولت آمریکا از برجام، در جلسه‌ای با حضور تیم اقتصادی دولت به‌خصوص مسعود نیلی، محمد نهاوندیان و ولی‌الله سیف تصمیم به اعمال قیمت دستوری ۴۲۰۰ تومانی دلار در ایران برای مدت محدود (۳ یا ۶ ماه) گرفته شد که بعدها این قیمت توسط اسحاق جهانگیری اعلام رسمی شد.[۱۲]

حضور در عرصه عمومیویرایش

مسعود نیلی در فروردین ۱۳۹۲ در برنامه‌ای در تلویزیون ایران با نمایش نمودارهایی[۱۳] اعلام کرد که متوسط خالص اشتغال ایجاد شده (مابه التفاوت اشتغال ایجادشده و بیکاری ایجادشده) در طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ (در دولت محمود احمدی‌نژاد) به طرز عجیبی کم[۱۴] بوده و حدوداً فقط چهارده هزار عدد در سال بوده‌است. نمودارهای نیلی نشان می‌داد که متوسط خالص اشتغال ایجادشده در دوره‌های مشابه قبلی چند صد هزار نفر در سال بوده‌است.

انتقاد نیلی، واکنش و تکذیب مقامات دولتی را در پی داشت، به گونه‌ای که با سیاه‌نمایی دانستن این اظهارات، مدعی شدند[۱۵] که طی مدت مورد اشاره نیلی، حدود ۵٫۵ میلیون شغل ایجاد شده‌است.

وی اخیراً در میزگردی که در شماره ۴۲۷ هفته نامه تجارت فردا (مهرماه ۱۴۰۰) به چاپ رسیده عنوان کرده (از نظر تورم) «هیچ زمانی را به اندازه امروز خطرناک نمی‌بینم» و در این خصوص هشدارهای قابل تأملی داده است.[۱۶]

او در نشست رییس دولت سیزدهم با اقتصاددانان در آغاز کار این دولت، مسائلی از جمله تامین مالی، تامین انرژی، محیط زیست، خدمات عمومی، سیاست‌های حمایتی و مبادله با دیگر کشورها را 6 چالش مهم اقتصاد ایران دانست.[۱۷]

کتاب‌شناسیویرایش

مسعود نیلی تا کنون کتب و مقالات متعددی در حوزه‌های مختلف اقتصاد کلان و اقتصاد سیاسی منتشر کرده‌است که شامل موارد زیر هستند:

  • اقتصاد ایران؛ چگونگی گذر از ابرچالش‌ها
  • اقتصاد ایران و معمای توسعه‌نیافتگی
  • تجربه توسعه صنعتی در جهان
  • دولت و رشد اقتصادی در ایران
  • اقتصاد و عدالت اجتماعی
  • مبانی اقتصاد
  • برنامه‌ریزی در ایران: ۱۳۱۶-۱۳۵۶
  • اقتصاد ایران به کدام سو می‌رود؟
  • بهره‌وری صنعت ایران: بررسی توان رقابت‌پذیری بنگاه‌های صنعتی

منابعویرایش

  1. «پاسخ مسعود نیلی به پنج ادعا». دنیای اقتصاد (۴۴۷۵): ۶. ۲۸ آبان ۱۳۹۷.
  2. «زندگینامه و دانلود کتاب‌های مسعود نیلی».
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «روسای پیشین - دانشکده مدیریت و اقتصاد - پورتال دانشگاه شریف». دانشکده مدیریت و اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۲۷.
  4. «کلاس جدید دکتر مسعود نیلی». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۹.
  5. «مشاوران اقتصادی روحانی در دیدار حسینی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ سپتامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۱۳.
  6. http://www.tabnak.ir/fa/news/336361/مسعود-نیلی-به-بانک-مرکزی-میرود
  7. *رزومهٔ مسعود نیلی بایگانی‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
  8. این ده نفر، آفتاب[پیوند مرده]
  9. «اعضای هیات علمی گروه اقتصاد - دانشکده مدیریت و اقتصاد - پورتال دانشگاه شریف». دانشکده مدیریت و اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۲۷.
  10. «دکتر نیلی به عنوان دستیار ویژه رییس جمهور در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی منصوب شد». president.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۵.
  11. «مسعود نیلی به عنوان دستیار ویژه رییس جمهوری در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی منصوب شد». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۵.
  12. «جهانگیری: 1401 را پیش‌بینی می‌کردم». اکوایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۵.
  13. Dr. Masoud Nili in Paayesh tv program part 1
  14. تکان دهنده‌ترین آمار اشتغال ناگهان بر روی آنتن رفت
  15. «پاسخ رسمی به سیاه‌نمایی منتقدان دولت؛ ایجاد 5.5 میلیون فرصت شغلی در چند سال اخیر». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۱۳.
  16. «برخاستن تورم از دنده چپ». هفته نامه تجارت فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۲۷.
  17. «۶ صورت‌مساله دولت آینده». دنیای اقتصاد.

پیوند به بیرونویرایش

مناصب سیاسی
پیشین:
؟
معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه وزیر برنامه و بودجه
۱۳۶۸–۱۳۶۷
پسین:
خودش
به عنوان معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه سازمان برنامه و بودجه کشور
پیشین:
خودش
به عنوان معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه وزیر برنامه و بودجه
معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه سازمان برنامه و بودجه کشور
۱۳۷۰–۱۳۶۸
۱۳۷۹–۱۳۷۶
پسین:
سید محمد طبیبیان
پیشین:
عباس عرب‌مازار
پسین:
جعفر عبادی
به عنوان معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
بدون متصدی
آخرین تصدی توسط:
داود دانش‌جعفری
به عنوان مشاور عالی امور اقتصادی
مشاور رئیس‌جمهور ایران در امور اقتصادی
۱۳۹۶–۱۳۹۲
بدون متصدی
عنوان جدید دستیار رئیس‌جمهور ایران در امور اقتصادی
۱۳۹۷–۱۳۹۶
بدون متصدی
تصدی بعدی توسط:
فرهاد رهبر
پیشین:
محمدعلی نجفی
دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت
۱۳۹۷–۱۳۹۶
پسین:
؟
سِمَت‌های علمی
پیشین:
منوچهر نجمی
رئیس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف
۱۳۹۰–۱۳۸۶
۱۴۰۰–۱۳۹۸
پسین:
محمدرضا آراستی
پیشین:
محمدنقی عیسایی
پسین:
سید علی مدنی‌زاده
پیشین:
محمدشریف ملک‌زاده
رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی
۱۳۹۷–۱۳۹۲
پسین:
محمد نهاوندیان