میان‌دوراه یا پِرینیوم (به انگلیسی: Perineum) یا پِرینه (به فرانسوی: périnée) در کالبدشناسی، چه در مورد جنس مؤنث و چه مذکر، به محدوده میان منطقه تناسلی و مقعد گفته می‌شود.[۱]

میان‌دوراه
ماهیچه‌های میان‌دوراه در زن
ماهیچه‌های میان‌دوراه در مرد
جزئیات
دستگاهدستگاه ماهیچه‌ای‌اسکلتی
سرخرگ‌هاPerineal artery, dorsal artery of the penis and deep artery of the penis
عصب‌دهیPerineal nerve, posterior scrotal nerves, dorsal nerve of the penis or dorsal nerve of clitoris
لنفPrimarily superficial inguinal lymph nodes
شناسه‌ها
لاتینPerineum, perinaeum
MeSHD010502
TA98A09.5.00.001
TA2131
FMA9579

در فارسی برای این معنی، واژه عربی عجان و واژه فرانسوی پرینه هم به کار رفته‌است. در فرهنگ عامیانه به این ناحیه یا بخشی از شلوار که بر روی این ناحیه قرار می‌گیرد خِشتَک هم گفته می‌شود. نام خشتک بخاطر خشتی (لوزی) بودن تکه پارچه‌ای است که در شلوارهای قدیم در این قسمت می‌دوخته‌اند.

به این بخش از بدن در زبان غیرتخصصی دوشاخ نیز گفته می‌شد چنانچه در ورزش کشتی زمانی که یک پا از یک حریف در میان‌گاه دو پای حریف دیگر قرار می‌گیرد آن را فن «دوشاخ کردن» می‌گویند.[نیازمند منبع]

افزون برین واژهٔ «هَتَک» نیز به همین ناحیه بدن گفته می‌شود. این واژه برگرفته از واژه هفت است و ابزاری در باغداری و کشاورزی نیز بدین نام خوانده می‌شد، که به ۷ فارسی می‌مانست.[نیازمند منبع] هتک در مفهوم مورد بحث در زبان توده هنوز روان است؛ «آن قدر بدو، تا هتکت دره!». اصطلاح دیگر برای این موضع، با سنگینی سوی مقعد، باز هم از زبان توده، «تَلِنگ» است. این واژه خود از دو واژه دیگر؛ ته: انتها+ لنگ: پا (تمام پا از لگن تا نوک) پدید آمده بوده‌است. زبانزد «تلنگش دررفت» با همین واژه ساخته شده‌است. درمفهوم اخیر، با اشاره به این بخش از مقعد، دراستانهای جنوبی ایران (بوشهر) کلمه پِند به کار می‌رود که احتمالاً با کلمه پرینه فرانسوی ریشه هندواروپایی دارد. اصطلاح «پندش دررفت» یا صفت «پِندین» (کسی که پندش دررفته) از آن ساخته می‌شود.

در یوگا محل نخستین چاکرا (گره خطوط انرژی بدن) را در میان‌دوراه می‌دانند.[۱]

جسم پرینه‌ای ویرایش

جسم پرینه‌ای یا تاندون مرکزی میان دوراه (به انگلیسی: Perineal body) تودهٔ هرمی‌شکل فیبروزی در میانهٔ میان‌دوراه است که در جلوی کانال مقعدی و پشت واژن قرار دارد و محل اتصال چندین عضله از جمله ماهیچه بالابرنده مقعد و ماهیچه پیازی‌اسفنجی است.

نگارخانه ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  • ویکی‌پدیای انگلیسی.
  • فرهنگ دانشگاهی انگلیسی به فارسی آریانپور.
  1. اصطلاحی است رایج در دانش پزشکی: نمونه[پیوند مرده].