نماد علمی، روشی‌ست برای نوشتن اعدادی که خیلی بزرگ یا خیلی کوچک‌ند و نمی‌توان به سادگی آن‌ها را در نماد ده‌دهی نوشت. این نماد به صورت دیجیتال معمولاً با e نمایش داده می‌شود. استفاده از نماد علمی در ماشین‌حساب‌های علمی و توسط دانشمندان، ریاضی‌دانان، متخصصین سلامت و مهندسان رایج است.

در نماد علمی، کلیهٔ اعداد به شکل:

(آ ضربدر ۱۰ به توان ب) نوشته می‌شوند؛ که در آن توان b یک عدد صحیح، و ضریب a یک عدد حقیقی است.[۱]

نماد دهدهی استاندارد نماد علمی نرمال‌شده

۳۰۰

۳×۱۰۲

۴٬۰۰۰

۴×۱۰۳

-۵۳٬۰۰۰

−۵٫۳×۱۰۴

۶٬۷۲۰٬۰۰۰٬۰۰۰

۶٫۷۲×۱۰۹

۰٫۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۷ ۵۱

۷٫۵۱×۱۰−۹

نماد مهندسی

ویرایش

در نماد مهندسی به عنوان مثال برای نمایش سرعت نور که دقیقاً برابر است با ۲۹۹٬۷۹۲٬۴۵۸ متر/ثانیه به صورت ۳٫۰۰×۱۰۸ m/s یا ۳٫۰۰ × ۱۰۵ km/s نمایش می‌دهند که بیانگر آن است که عدد در میان ۲۹۹٬۵۰۰ و ۳۰۰٬۵۰۰ کیلومتر در ثانیه است ولی زمانی که ۳۰۰ × ۱۰۶ m/s, یا ۳۰۰ × ۱۰۳ km/s, ۳۰۰٬۰۰۰ km/s یا به صورت غیرمتعارف ۳۰۰ Mm/s نمایش می‌دهند، عدد بیان‌کننده این نیست که مابین دو عدد دیگر است.

نماد مهندسی که در رشته‌های عمران و مکانیک کاربرد دارد (در سیستم آمریکایی) به صورت زیر نیز نمایش داده می‌شود:

۳٫۰ × ۱۰−۹

3.0 × 10−9

نماد e

ویرایش
 
نمایش عدد آووگادرو به کمک نماد e

عدد مذکور در بخش قبل را می‌توان به این صورت هم نوشت:

3.0E−9 or 3.0e−9

نماد E یا e که معادل «ضربدر ۱۰ به توانِ» است هنگامی به کار می‌رود که نوشتن توان به صورت بالانویس مقدور نیست، مثلاً در ماشین‌حساب‌های علمی. در علوم کامپیوتر و برنامه‌نویسی، برای نمایش اعداد بزرگ همچون آی‌پی نسخه ۶ که عددی ۱۲۸ بیتی‌ست از اعداد در مبنای ۱۶ استفاده می‌شود اما در مباحث به ویژه داده‌ها گاهی از نماد علمی e نیز استفاده می‌شود.

استفاده از این نماد معمولاً توصیه نمی‌شود[نیازمند منبع] و این نماد را نباید با عدد e اشتباه گرفت.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Scientific notation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۰۶ فوریه ۲۰۱۲.