نوگرایی اسلامی

نوگرایی اسلامی یا مدرنیسم اسلامی (به انگلیسی: Islamic Modernism) حرکتی است که تحت عنوان «اولین پاسخ ایدئولوژیکی مسلمانان» توصیف شده‌است، که تلاش می‌کند کیش اسلامی را با ارزش‌های غربی همچون ملی‌گرایی، دموکراسی، حقوق مدنی، عقلانیت، برابری، و پیشرفت آشتی بدهد. نوگرایی اسلامی در انجام یک «بازپرسی نقادانه از مفاهیم سنتیِ متعارفی و متدهای فقه» و رویکردی جدید به الهیات اسلامی و تفسیر قرآن نقش عمده دارد.

نظر اجمالی

فقیه اسلامی مصری و نوگرای اسلامی محمد عبده.

سلفی‌گرایی و نوگرایی

خاستگاه‌های سلفی‌گرایی در «جنبش سلفی» سید جمال‌الدین اسدآبادی و محمد عبده توسط مؤلفان بسیاری مورد ذکر قرار گرفته‌است، اگرچه دیگریان می‌گویند نوگرایی اسلامی فقط سلفی‌گرایی معاصر را تحت تأثیر قرار داشته‌است.

نوگرایان اسلامی

با این که همه اشخاصی که در پایین نام برده شدند از جبنش‌های ذکر شده بالا نیستند، همه‌شان کم و بیش تفکر و/یا رویکرد نوگرایانه را به اشتراک دارند:

• سید محمود طالقانی (ایران)
• علی شریعتی (ایران)
• چراغ علی (هند)
• فرج فوده (نئومدرنیست) (مصر)
• جمال‌الدین اسدآبادی (افغانستان یا ایران)
• محمود محمد طه (نئومدرنیست) (سودان)
• محمود شلتوت (مصر)
• محمود طرزی (افغانستان)
• مالک بن نبی (الجزایر)
• محمد الغزالی (مصر)
• محمد عبده (مصر)
• اقبال لاهوری (هند، سپس پاکستان)
• محمد الطاهر بن عاشور (تونس)
• موسی جارالله بیگیف (روسیه)
• قاسم امین (مصر)
• محمد رشید رضا (مصر)
• شبلی نعمانی (هند)
• سید احمد خان هندی (هند)
• سید امیر علی (هند)

نوگرایان معاصر

• عبدالوهاب مدب (فرانسه)
• محمد طاهر القادری (پاکستان)
• صهیب بن شیخ (فرانسه)
• طارق رمضان (سوئیس)
• وحید الدین خان (هند)

جستارهای وابسته

• اسلام و مدرنیته
• اسلام‌گرایی
• فلسفه اسلامی معاصر
• لیبرالیسم و ترقی‌خواهی در حدود اسلام

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Islamic Modernism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۷ نوامبر ۲۰۱۸.مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.