نیلوفر پیچ

گونه‌ای از گل نیلوفر

نیلوفر پیچ (نام علمی: Ipomoea tricolor) یا گل نیلوفر یا پیچک نیلوفر (به انگلیسی: morning glory) در دنیا شناخته می‌شود، گونه‌ای گیاه چند ساله از سرده یا جنس نیلوفر پیچ (سرده) (Ipomoea) از خانواده پیچکیان، بومی نواحی گرمسیری برّ جدید به‌ویژه مکزیک، آمریکای مرکزی و جنوبی می‌باشد و به‌طور گسترده‌ای در سایر نقاط جهان کشت می‌شود. این گیاه دارای گونه‌های همیشه سبز، درختچه‌ای، دائمی، یکساله، پیچنده و بالارونده است. گل‌های شیپوری آن در رنگ‌های گوناگون در نیمه دوم تابستان و نیمه نخست پاییز نمایان می‌شوند.[۱]

نیلوفر پیچ
گل نیلوفر پیچ
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاه
(طبقه‌بندی‌نشده): گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده): آستریدها
راسته: بادنجان‌سانان
تیره: پیچکیان
سرده: سرده نیلوفر پیچ (Ipomoea)
گونه: I. tricolor
نام دوبخشی
Ipomoea tricolor

این گیاه در طول رشد می‌تواند به ۲ تا ۴ متر بلندی برسد. دارای برگ‌های مرتب مارپیج ۳ تا ۷ سانتی‌متری با دمبرگ بلند ۱٫۵ تا ۶ سانتی‌متری است. گل‌ها به شکل ترومپت حدود ۴ تا ۹ سانتی‌متر قطر دارند و اغلب به رنگ آبی با مرکز سفید و زرد طلایی می‌باشند.

برخی این گیاه را به علت سرعت بالای رشد و تولید بذر شگرف آن به عنوان علف هرز مهاجم می‌شناسند.[۲]

در فرهنگ دهخدا آمده‌است: «نیلوفر در تداول امروزی قسمی پیچک است. گل آن چون شیپوری است به رنگ آبی سخت مطبوع یا سرخ کم رنگ و لطیف، در نهایت صفا و طراوت که صبح زود باز شود و چند ساعت پس از زدن آفتاب بپژمرد».[۳]

نیازها ویرایش

 

برگ نیلوفر پیچ به نور وآفتاب کامل برای گلدهی احتیاج دارد. این گیاه به خاک با رطوبت متوسط و به خوبی زهکشی شده نیاز دارد. هرچند می‌تواند تا حد کمی خشکی را تحمل نماید. از نظر دمایی آب و هوای معتدل را می‌پسندد ولی در مناطق با آب و هوای گرمسیری نیز رشد می‌کند.

تکثیر ویرایش

تکثیر این گیاه از راه کاشت بذر در فصل بهار یا قلمه چوب نرم یا نیمه‌رسیده در تابستان انجام می‌پذیرد.[۱] برای پرورش آن به مکانی کاملاً روشن، خاک غنی از گیاه خاک که دارای زهکش مناسب باشد نیاز است. برای بالا رفتن نیاز به حمایت دارد و در فصل تابستان هر روز باید آبیاری شود و در فصل بهار گیاه را تنک نموده و شاخه‌های آن را کوتاه می‌کنند. کمینه دمای قابل تحمل برای گونه‌های مختلف این گیاه میان صفر تا ده درجه سانتیگراد است.[۱]

خاصیت توهم زایی ویرایش

هیج یک از اجزاء این گیاه نباید به صورت خوراکی مصرف شوند. دانه‌های این گیاه معمولاً دارای خواص توهم زا بوده و به عنوان آمید اسید D-lysergic، یا LSD شناخته می‌شود. همچنین این دانه‌ها حاوی گلیکوزیدهایی است که ممکن است انسان در صورت مصرف دچار تهوع شود..

نگارخانه ویرایش

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ گل و گیاه، گل نیلوفر بایگانی‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine روزنامه همشهری، ۱۶ شهریور ۱۳۸۱، تاریخ بازدید ۱۵ دسامبر ۲۰۱۱
  2. «نیلوفر پیچ». پایگاه گل و گیاه زینتی.
  3. نیلوفر لغت‌نامه دهخدا، تاریخ بازدید ۱۵ دسامبر ۲۰۱۱