زن‌پوش: تفاوت میان نسخه‌ها

زن پوشی به عنوان یکی از عناصر متن در خلق جذابیت و پیشبرد روایت به کار می‌رود. سابقه زن پوشی در آثار نمایشی ایران درست برمیگردد به زمان تاترهای روحوضی. اولین بار در نمایش‌های روحوضی است که زن پوشی بازیگران مرد را شاهد هستیم. در تعزیه‌ها نیز از این امر استفاده می‌شد و هنوز هم ترفندی است برای نشان دادن حضرت زینب در میدان کربلا. اما زن پوشی در سینما کارکردی دوسویه دارد. گاهی با نوعی سطحی نگری و لودگی همراه است و تنها برای خنداندن تماشاگر به کار می‌رود، گاهی نیز نقش آفرینی‌هایی را شاهد هستیم که با توجه به ضرورت‌های موقعیتی درام، بازیگران مرد را در هیبتی زنانه می نشاند که نمونه معروف آن در [[سینمای ایران]] نقش [[اکبر عبدی]] در [[آدم برفی]] ساخته [[داوود میرباقری]] ست.<ref name="autogenerated1">[http://imna.ir/vdcdfz0fzyt0zo6.2a2y.html اکبر عبدی باز هم زن پوش می‌شود] خبرگذاری ایمنا</ref>

علاالدین رحیمی در مقالهٔ خود با عنوان شبیه خوانی، نبوغ ایرانی در جهان [[هنرهای نمایشی]] در مورد زن پوشی در مراسم [[تعزیه]] می‌نویسد:

:زن پوشها در تعزیه نسخه خوانهایی هستند که در هیات بانوان حرم و یا کنیزان ظاهر می‌شوند. لباسی خاص دارند و گفتارشان نیز به نغمه و آواز است [...] زن پوش‌ها در تعزیه لباسی ساده دارند مشتمل بر پیراهنی بلند و جلو بسته که تا پشت پا را می پوشاند و معمولاً یا از چیت و چلوار سیاه رنک است ویا پارچه‌ای با زمینه تیره و گلهای کوچک و ساده سربند آنان چفیه ایست که با رشته‌ای روی سر می‌بندند و معمولاً با گوشه چفیه صورت را می پوشانند. بعد از انقلاب اسلامی نسخه خانان زن پوش بوسیله پارچه‌ای سیاه تمامی صورت را می پوشانند. در گذشته و تا آنجا که نگارنده به یاد می‌آورد پوشاندن صورت ضروری نبود. اما نسخه خوان زینب می‌توانست از عبا هم استفاده کند و از عصا نیز استفاده می‌کرد. به نظر نگارنده عدم پوشاندن صورت و استفاده از عبا و عصا و تاکید بر اینکه نسخه خوان زینب مردی سپید محاسن است (آنطور که من در تعزه سیار و ثابت درسالهای دورو در قم دیده‌ام) نشانه آشکار تلاش شبیه خوانان برای دور ماندن از واقع گرایی و شبهه صورت پردازی است که مسلماً حاصل این روش همان شیوه روایی نمایش است که تاتر شناسان آنرا از مشخصات اصلی نمایش شرقی بویژه تعزیه ایرانی میدانند و میدانیم تحت تاثیر همین شیوه روایی اجرا بود که [[برتولت برشت]] هنرمند بزرگ آلمانی در نیمه اول [[قرن بیستم]] تاتر حماسی خود را که متکی بر تکنیک [[فاصله گذاری]] و به بیان دیگر عدم آمیزش بازیگر با نقش و ایستادن هوشمندانه و آگاهانه در کنار آن بود بنیاد گذاشت.