معکوس (موسیقی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابزار پیوندساز: افزودن پیوند معکوس دوم به متن
اصلاح و پیوند
خط ۱:
[[پرونده:Inversion example.png|بندانگشتی|معکوس [[گام دیاتونیک|دیاتونیک]] از قطعه «[[کلاویه خوش آهنگ]]» اثر : باخ، در این مثال [[میزان (موسیقی)|میزان]] اول از نت لا در «کلید فا» شروع شده و در میزان دوم در «کلید سل» از نت می شروع و در جهت معکوس ملودی اول ادامه می یابد.]]
'''معکوس''' ({{lang-en|Inversion}}) در [[تئوری موسیقی]] به تغییر وضعیتوضعیتِ [[فاصله (موسیقی)|فواصل]] [[نت (موسیقی)|نت]]‌ها، [[آکورد]] و [[ملودی]] اشاره می‌کند.
 
 
== فاصله‌ها ==
جابجایی دو نت موسیقی غیر هم نامهم‌نام را معکوس آن فاصله می نامندمی‌نامند. مثلاً اگر نت «[[دو (نت موسیقی)|دو]]» در [[پایه (موسیقی)|پایه]] و نت «[[می (نت موسیقی)|می]]» در بالای آن قرار گرفته باشد «فاصلهفاصلۀ سوم» تشکیل می‌شود و در صورتی که نتنتِ پایه «می» و نت نتِ «دو» بالای آن باشد، «فاصلهفاصلۀ ششم» شکل می‌گیرد و این دو فاصلهفاصله، معکوس یکدیگرند.
در تئوری موسیقی در هر فاصلهفاصلۀ بین دو نت، یک نام معکوس وجود دارد و کیفیت آن‌ها بدین شرح است :
* هر فاصلهفاصلۀ «درست»، معکوس آن هم «درست» است.
* هر فاصلهفاصلۀ «بزرگ» (ماژور) معکوس یک فاصلهفاصلۀ «کوچک» (مینور) است.
* هر فاصلهفاصلۀ «[[افزودن (موسیقی)|افزوده]]» معکوسمعکوسِ یک فاصلهفاصلۀ «[[کاستن (موسیقی)|کاسته]]» است.
[[پرونده:Complement trad.png|250px|بندانگشتی|چپ|مثال : نت «[[سل (نت موسیقی)|سل]]» مکمل فاصلهٔ [[چهارم درست|چهارم]] و [[پنجم درست]] در یک [[اکتاو]] است]]
هر گاه یک نت در فاصلهفاصلۀ اکتاو قرار گیرد، «[[فاصله مکمل]]» به دست می آیدمی‌آید. نام‌گذاری معکوسمعکوسِ فواصل عبارتند از:
* فاصلهفاصلۀ «یکم» معکوسمعکوسِ «اکتاو» است. (۸=۸+۱)
* فاصلهفاصلۀ «دوم» معکوسمعکوسِ فاصله «هفتم» است. (۸=۷+۲)
* فاصلهفاصلۀ «سوم» معکوسمعکوسِ فاصله «ششم» است. (۸=۶+۳)
* فاصلهفاصلۀ «چهارم» معکوسمعکوسِ فاصله «پنجم» است. (۸=۵+۴)
[[پرونده:Interval inversions.gif|400px|بندانگشتی|وسط|فاصله بین نت ها و معکوس آنها]]
 
== آکوردها ==
{{اصلی |آکورد}}
معکوس در آکوردهاآکوردها، رابطهرابطۀ بین آن‌ها با [[نت باس (موسیقی)|بخش باس]] را تعیین می‌کند. یک آکورد در سه وضعیت وضعیتِ: پایگی، [[معکوس اول]] و [[معکوس دوم]] قرار می‌گیرد. به همین ترتیب یک نت هم در سه وضعیت قرار گرفته و «[[نقش آکورد|نقش]]» آن در وضعیت تغییر یافتهتغییریافتۀ آکورد متفاوت است.
مثال‌ها از نقشنقشِ یک آکورد و یک نت در سه وضعیت مختلف :
[[پرونده:Root position, first inversion, and second inversion C major chords.png|250px|بندانگشتی|چپ|آکورد [[دو ماژور]] در سه وضعیت : پایگی، معکوس اول و دوم.]]
[[پرونده:Root position, first inversion, and second inversion chords over C bass.png|300px|بندانگشتی|وسط|نت «[[دو (نت موسیقی)|دو]]» در موقعیت سه آکورد. در این مثال نت دو ابتدا در نقش «[[پایه آکورد]]» ([[دو ماژور]])، میزان دوم در نقش «[[سوم آکورد]]» ([[لا مینور]]) و در میزان سوم در نقش «[[پنجم آکورد]]» ([[فا ماژور]]) ظاهر می شود.]]
خط ۲۶:
== کنترپوان ==
در [[کنترپوان]] معکوس، جابجایی دو ملودی که همزمان اجرا می‌شوند و با همان فاصله‌ها در بخش پایینی یا بالایی صدا، تکرار و جابجا می‌شوند.
در این مثال دو ملودی به صورت کنترپوان حرکت می‌کنند و در تکرار، بخش بالا به پایین منتقل شده و در «[[کلید (موسیقی)|کلید]] فا» اجرا می‌شود.
[[پرونده:Bach Prelude in A flat from WTC1 bars 25-37.png|400px|بندانگشتی|چپ|[[پرلود]] در [[لا بمل ماژور]] اثر : [[ژان سباستین باخ|باخ]]
[[پرونده:Bach prelude in A flat from WTC1 bars 9-18.wav|چپ|پرلود در لا بمل ماژور]]]]
خط ۳۳:
 
== ملودی ==
معکوسمعکوسِ ملودی عبارت است از یک ملودی داده شده که در تکرار، با رعایترعایتِ دقیق [[فاصله (موسیقی)|فاصله]]‌ها ولی به صورت معکوس، وارونه و معکوس وارونه وارد می‌شود. در معکوسمعکوسِ ملودی می‌توان از فاصلهفاصلۀ همصدا،[[هم‌صدا]]، سوم و یا بیشتر شروع کرد. به همین ترتیب در روشروشِ «[[موسیقی دوازده‌نغمه‌ای]]» همنیز از یک سری ردیف داده شده به ترتیب در انواع معکوس‌ها استفاده می‌شود.
[[پرونده:P-R-I-RI.png|x200px|بندانگشتی|وسط| معکوس [[گام کروماتیک|کروماتیک]] به بالا و پایین با رعایت دقیق فاصله های [[نیم پرده]] ای با نت بالایی درحرکت افقی. این معکوس ها با نت [[همصدا]] شروع و خاتمه می یابد.]]