ویکی‌پدیا

عثمان یکم: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز Mpnader صفحهٔ عثمان یکم را به عثمان اول که تغییرمسیر بود منتقل کرد
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{بیطرفی}}
{{برای|سریال تاریخی به همین نام|قیام ارطغرل}}
{{Infobox royalty
{{Infobox royalty|name=عثمان غازی|native_name=|title=[[سلطان]]<br>[[غازی]]<br>[[بیگ]]|titletext=|more=|image=Osman Gazi2.jpg|image_size=|alt=|caption=|moretext=|succession=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|اولین سلطان عثمانی]]|reign=۱۲۹۹ ‒ فوریه ۱۳۲۴|predecessor=|successor=[[اورخان یکم]]|spouse=[[ملحون خاتون]]<br/>[[رابعه بالا خاتون]]|issue=|full name=|native_lang1=|native_lang1_name1=|native_lang2=|native_lang2_name1=|house=[[خاندان عثمانی]]|house-type=خاندان|father=[[ارطغرل]]|mother=[[حلیمه خاتون]]|birth_date=۱۲۵۸|birth_place=[[سلجوقیان روم]]|death_date=فوریه ۱۳۲۴<ref name=death/>|death_place=[[بورسا]], [[دولت عثمانی]]|burial_date=|burial_place=مقبره عثمان یکم، بورسا|signature_type=[[طغرا]]|signature=|religion=[[اسلام]]}}'''عثمان یکم''' یا '''عثمان بن [[ارطغرل]] بن [[سلیمان شاه]]''' معروف به ''عثمان غازی'' یا ''عثمان بی'' رهبر ترکان عثمانی و بنیانگذار [[امپراتوری عثمانی]] بود. وی از طریق گذرگاه‌های فریگیای شمالی در نزدیکی [[دوریله]] تا دشت‌های [[بیتونیا]] پیشروی کرد. عثمان اول، نواحی مرزی را به سه امیرنشین تقسیم کرد که به ترتیب با [[دریای سیاه]] در شمال، [[نیکومدیا]] و [[نیقیه]] هم‌مرز بودند. در سال ۱۳۰۰ میلادی، عثمان دژهای [[اسقاشهر]] و [[قراچه حصار]] را که بر راه‌هایی از فلات [[آناتولی]] مرکزی و دشت‌های [[بیتونیا]] مشرف بود؛ تسخیر کرد. عثمان اول ترکان را که کوچ‌نشین بودند، [[ینی‌شهر]] را به قلمرو حکومتی [[تراکیه]] افزود. پس از آن عثمان به دشت‌های [[اینگول]] به سوی شرق تا رود [[سقاریه]] حمله برد و قلعه‌های [[بیله‌جیک]] را تحت تصرف خود درآورد. با تهاجم سپاه عثمان به [[بورسا]]، این شهر سقوط کرد و امیرنشین عثمانی به [[امپراتوری عثمانی]] تغییر نام داد. در ادبیات ترکی، عثمان اول به درازدست یا گشاده‌دست معروف است.
|name=عثمان غازی
|native_name=
|title=[[سلطان]]{{سخ}}غازی{{سخ}}[[بیگ]]
|titletext=
|more=
|image=Osman Gazi2.jpg
|image_size=
|alt=
|caption=
|moretext=
|succession=[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|'''اسامیاولین سلاطینسلطان امپراتوری عثمانی''']]▼
|reign=۱۲۹۹ ‒ فوریه ۱۳۲۴
|predecessor=
|successor=[[اورخان یکم]]
|spouse=[[ملحون خاتون]]{{سخ}}[[رابعه بالا خاتون]]
|issue=|full name=|native_lang1=|native_lang1_name1=|native_lang2=|native_lang2_name1=
|house=[[خاندان عثمانی]]
|house-type=خاندان
|father=[[ارطغرل]]
|mother=[[حلیمه خاتون]]
|birth_date=۱۲۵۸
|birth_place=[[سلجوقیان روم]]
|death_date=فوریه ۱۳۲۴
|death_place=[[بورسا]]، [[امپراتوری عثمانی|بیگ‌نشین عثمانی]]
|burial_date=
|burial_place=بورسا
|signature_type=[[طغرا]]
|signature=|religion=[[اسلام]]
}}
'''عثمان اول''' {{ترکی|''Birinci Osman''}} یا '''عثمان بن [[ارطغرل]] بن [[سلیمان شاه]]''' معروف به ''عثمان غازی'' یا ''عثمان بی'' رهبر ترکان عثمانی و بنیانگذار [[امپراتوری عثمانی]] بود. او آغازگر سلسله ای بود که در طی چند قرن از یک بیگ‌نشین محلی به یک امپراتوری قدرتمند جهانی بدل شد.
 
منابع و اقوال قابل اطمینان اندکی از مدت حیات عثمان اول در دست است به همین جهت صحبت از این دور کار دشواری به نظر می‌رسد. خود حاکمان عثمانی نیز تنها قریب به صد سال پس از مرگ عثمان اول شروع به جمع‌آوری زندگی‌نامه او کردند.
 
قول رسمی در دولت عثمانی، عثمان اول را از اعقاب [[قایی|قبیله قایی]] از [[غز|ترکان اوغوز]] می‌دانست اما برخی این ادعا را باطل و آن را در جهت ایجاد مشروعیت بیشتر در مقابل رقبا دانسته‌اند.
 
== نام ==
برخی تاریخ نگاران نام عثمان اول را نامی [[زبان‌های ترکی|ترکی]] و احتمالاً ''آتمان'' یا ''آتامان'' دانسته‌اند که بعدها به نام ''عثمان'' با ریشه [[زبان عربی|عربی]] تغییر یافته‌است. منابع اولیه بیزانسی نیز نام او را ''آتومان'' یا ''آتمان'' ذکر کرده‌اند. گفته می‌شود او بعدها برای کسب آبرو نامی اسلامی یعنی '''«عثمان»''' را بری خود برگزیده است.
 
== پایه‌گذاری امپراتوری عثمانی ==
تاریخ دقیق ولادت عثمان اول نامشخص و اطلاعاتی کمی در رابطه با سال‌های اولیه زندگی او در دست است. به همین جهت اسطوره‌ها و افسانه‌های زیادی حول این موضوع نقل شده‌است. به احتمال زیاد و بنابر نقل نویسندگان قرون بعد، عثمان در میانه قرن سیزدهم میلادی و احتمالاً بین سال‌های ۱۲۵۴ یا ۱۲۵۵ چشم به جهان گشود. بر طبق قول مرسوم در امپراتوری عثمانی، [[ارطغرل]]، پدر عثمان قبیله قایی را از ترس مغول‌ها از آسیانه میانه به [[آناتولی]] رهنمون شد و نسبت به [[علاءالدین کیقباد]]، [[سلجوقیان روم|سلطان سلجوقی آناتولی]] عهد وفاداری بست. سلطان در عوض او و قبیله اش را در [[سوگوت]] و نزدیکی مرز [[بیزانس]] مستقر کرد. به خاطر رشادت و شجاعتی که ارطغرل از خود نشان داد هر روز جایگاه خانواده و عشیره او بیشتر مطرح می‌شد. به هر حال این مسئله به نقل از تاریخ نگاران منتسب به امپراتوری عثمانی است و حقیقت به صورت کامل روشن نیست.
در زمان حاکمیت [[سلجوقیان]] و عصر شاه علاء الدین سلجوقی،ایل عثمانی به شمال شرقی ترکیه و منطقه [[قونیه]] مهاجرت کردند. پدر عثمان [[ارطغرل]] که رئیس عشیره عثمانی بود به عنوان فرمانده مرزی میان دولت علاء الدین و رومیان تعیین شد و به خاطر رشادت و شجاعتی که از خود ابراز داد هرروز جایگاه خانواده و عشیره عثمانی بیشتر مطرح می‌شد؛ و با فوت ارطغرل به امر علاء الدین، عثمان در جای پدر نشست. عثمان فردی صالح، متدین و بی‌باک بود و یکسال پس از آغاز مسئولیت یعنی سال ۶۸۸ در یک عملیات شجاعانه شهر قره حصار واقع در حومه قونیه را فتح کرد و از طرف علاء الدین لقب بک به عثمان داده شد و به عنوان عثمان بک که یک لقب مهم روز بود نائل آمد و با قتل علاء الدین توسط مغولان قدرت منطقه کاملاً به دست عثمان افتاد و عثمان خود را پادشاه عثمانی اعلام و یعنی شهر را مرکز قدرت و دولت خود کرد و در جهت استحکام قدرت و تشکیل نظام واحد و خدمت به دین و علما و مساجد اقدامات ارزنده‌ای انجام داد به ویژه در امر جهاد در راه دین که در نخستین اقدام خود به فرماندهان رومی دو پیشنهاد داد:
 
# پذیرش اسلام
با مرگ ارطغرل به امر علاء الدین، عثمان بر جای پدر نشست. همانند قبل، حوادث دوران ابتدایی زمامداری او جز موضوع حکمرانی او بر سوگوت و حملات گاه و بیگاه او به مناطق مرزی بیزانس، چیز چندان معلوم نیست. نخستین حادثه که دربارهٔ او با ذکر تاریخ ثب شده‌است ''نبرد بافئوس'' در سال ۱۳۰۱ یا ۱۳۰۲ میلادی می‌باشد که در آن توانست نیروهای بیزانسی را که برای مقابله با حملات او اعزام شده بودند، شکست دهد.
# پذیرش حاکمیت اسلام و پرداخت جزیه و مالیات
 
او خطاب به فرزندش می‌گوید: (اوصیک بعلماء الامه آدم رعایتهم و اکثر من تبجیلهم و انزل علی مشورتهم فانهم لا یامرون الا بخیر) به شما توصیه می‌کنم به علما احترام کن، جایگاه آنان را حفظ و از آنان تجلیل نما و به مشورت آنها توجه کن زیرا علماء هرگز غیر به خیر امت نگاهی ندارند، فرزندم کاری انجام ندهید خداوند به آن راضی نباشد و هرگاه با مشکلی برخورد کردید چاره آن را از علماء شریعت بجویید، فرزندم راه ما فقط راه خداوند و اهداف ما نشر دین خداست ما به دنبال جایگاه و دنیا پرستی نیستیم سپس ادامه داده‌است. فرزندم در راه عظمت دین کوتاهی نکنید و جهاد در راه خدا را هرگز تعطیل ننمایید، همواره از پرچم دین حفاظت کنید و با توکل به خدا در راه نشر دین به پیش حرکت نمایید و هرکس از نسل من از حق و عدل منحرف شود در روز محشر از شفاعت رسول اعظم محروم خواهد شد.
عثمان اول سعی داشت با استیلا بر اراضی پادشاهی بیزانس در غرب اهداف توسعه طلبانه خود را ادامه دهد تا با همسایگان قدرتمندتر ترک درگیر نشود. وی از طریق گذرگاه‌های [[فریگیه]] شمالی در نزدیکی ''[[اسکی‌شهر]]'' تا دشت‌های [[بیتونیا]] پیشروی کرد. این موفقیت‌ها با غلبه بر اشراف محلی بیزانسی «برخی از طریق جنگ، برخی از راه ازدواج و برخی دیگر با خرید اراضی یا موارد مشابه» حاصل شد. با قتل علاء الدین توسط مغولان قدرت منطقه کاملاً به دست عثمان افتاد. گفته می‌شود نخستین فتح حقیقی عثمان سلطه بر دژهای ''اسقاشهر'' و ''قراچه حصار'' و ینی‌شهر، نخستین شهر با اهمیت تحت حاکمیت او که پایتخت عثمان تبدیل شد، بود. بالا گرفتن کار عثمان زنگ خطری برای پادشاهی بیزانس به حساب می‌آمد. از این رو بیزانسی‌ها به تکاپوی مقابله با او افتادند اما این تلاش‌ها با سازمان دهی ضعیف بی تأثیر بودند. همزمان عثمان به پیشروی خود در دو جهت شمال و جنوب شرقی به سمت دریاهای [[دریای سیاه|سیاه]] و [[دریای مرمره|مرمره]] ادامه داد و در سال ۱۳۰۸ با رسیدن به اهداف، شهر [[افسوس (شهر)|اِفِسوس]]، در ساحل [[دریای اژه]] را نیز گشود. آخرین لشکرکشی او حمله به شهر بورسا بود که با وجود عدم حضور شخصی عثمان در میدان نبرد، پیروزی حیاتی در آن راه را برای سقوط قسطنطنیه هموارتر کرد.
 
== نگارخانه ==
<gallery>
پرونده:Sultan Uthman I.jpg|بندانگشتی|سلطان عثمان غازی
پرونده:I Osman.jpg|بندانگشتی|نگاره‌ای از عثمان یکماول
پرونده:Sultan Osman thomb Bursa Turkey 2013 2.jpg|بندانگشتی|مقبره عثمان یکم،اول، [[بورسا]]، ترکیه
پرونده:Osman I area map.PNG|بندانگشتی|امپراتوری عثمانی در زمان عثمان یکماول
 
</gallery>
سطر ۲۱ ⟵ ۵۹:
{{پانویس}}
* {{یادکرد|فصل= |کتاب=تاریخ امپراتوری عثمانی|نویسنده= شاو استانفورد|ترجمه= محمود رمضان‌زاده|ناشر=آستان قدس رضوی|شهر=مشهد |کوشش= |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۷۰ |شابک=}}
 
 
 
{| align="center" cellpadding="2" border="۲"
|-
| width="30%" align="center" | پادشاه قبلی:{{سخ}}''' - '''| width="40%" align="center" style="background: #00BFFF; color: white;" |''' [[عثمان غازی]] '''{{سخ}}{{سخ}}'''[[امپراتوری عثمانی|امپراتور عثمانی]]'''
۱۲۵۸ – ۱۳۲۶ میلادی▼
| width="40%" align="center" style="background: #00BFFF; color: white;" |''' [[عثمان غازی]] '''{{سخ}}{{سخ}}'''[[امپراتوری عثمانی|امپراتور عثمانی]]'''
[[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|'''اسامی سلاطین امپراتوری عثمانی''']]
▲ ۱۲۵۸ – ۱۳۲۶ میلادی
▲ [[فهرست سلاطین امپراتوری عثمانی|'''اسامی سلاطین امپراتوری عثمانی''']]
| width="30%" align="center" | جانشین:{{سخ}}'''[[اورخان غازی]]'''
|}
{{سلطان‌های عثمانی}}
{{انبار-رده}}
 
 
 
 
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
سطر ۴۳ ⟵ ۷۵:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:عثمان ۱}}
 
 
 
 
[[رده:اهالی استان بیله‌جک]]
[[رده:اهالی سوگوت]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/عثمان_یکم»