مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا

مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)، مؤسسه‌ای پژوهشی و غیردولتی بوده که فعالیت خود را از سال ۱۳۸۳ و به مدیریت مهدی سنایی آغاز کرده‌است. مؤسسه مطالعات ایراس که به عنوان نخستین و تنها مؤسسه پژوهشی تخصصی در حوزه جغرافیایی آسیای مرکزی، روسیه و قفقاز نیز شناخته می‌شود، با هدف مطالعه زمینه‌های موضوعی سیاسی، سیاست خارجی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و در چارچوب فعالیت‌های سیاست پژوهشی، تجزیه و تحلیل مسائل منطقه و واکاوی سیاست گذاری‌های معطوف به پهنه جغرافیایی اوراسیای مرکزی تشکیل شده‌است.

مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)
لوگوی سه زبانه موسسه مطالعات ایراس
بنیان‌گذاری۱۳۸۳
گونهاندیشکده
ستادتهران، خیابان ولی‌عصر، بالاتر از بوستان ساعی، کوچه امینی، پلاک ۲، واحد ۶.
رئیسمهدی سنایی
وبگاه

فراهم کردن ادبیات علمی و پژوهشی، ارتقاء توان تصمیم‌گیری در حوزه روابط دوجانبه و چندجانبه ایران با کشورهای آسیای مرکزی، روسیه، قفقاز جنوبی و اروپای شرقی در سایه نیل به چشم‌اندازی علمی و واقعی و فراهم سازی فضای نقد و گفتگو میان اساتید و صاحب نظران و تصمیم گیران در ارتباط با نحوه تنظیم سیاست‌های خارجی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قبال کشورهای واقع در این مناطق، اهم اهداف و برنامه‌های این مؤسسه پژوهشی تخصصی را تشکیل می‌دهد.[۱]

ساختار مؤسسه ویرایش

مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) از هیئت امنا، مدیرعامل، هیئت مدیره و شورای علمی تشکیل شده‌است.

مدیرعامل ویرایش

مهدی سنایی، سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه (از ۱۳۹۲) و نماینده سابق دوره‌های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی است. ایشان دکترای خود را در رشته علوم سیاسی از آکادمی علوم روسیه دریافت نموده و دانشیار رشته روابط بین‌الملل دانشگاه تهران و مؤسس گروه مطالعات روسیه در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران نیز هست. دکتر مهدی سنایی دارای تالیفات متعددی در حوزه مسائل اوراسیا به زبان‌های فارسی و روسی بوده و آخرین تألیف ایشان با عنوان «روسیه: جامعه، سیاست و حکومت» به عنوان کتاب درسی دانشگاهی از سوی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) در سال ۱۳۹۵ انتشار یافت. ایشان براساس تصمیم هیئت مدیره از سال ۱۳۸۳ تاکنون مدیرعاملی مؤسسه مطالعات ایراس را بر عهده دارند.

اعضای هیئت مدیره ویرایش

۱- دکتر مهدی سنایی، بنیانگذار و مدیر عامل مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)؛ عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران

۲- دکتر داود کیانی، قائم مقام مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم

۳- دکتر جهانگیر کرمی، عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران و استاد مدعو سابق در دانشگاه دولتی مسکو

موسسات همکار ویرایش

مؤسسه مطالعات ایراس با برخی از برترین و تاثیرگذارترین موسسات تحقیقاتی در کشورهای همسایه یادداشت تفاهم همکاری امضا کرده‌است. از جمله این موسسات می‌توان به این موارد اشاره داشت:

  1. شورای امور بین‌الملل روسیه (ریاک)[۲]
  2. صندوق دیپلماسی عمومی الکساندر گورچاکوف[۳]
  3. آزمایشگاه نظارت بر مخاطرات و بی‌ثبات سازی‌های سیاسی-اجتماعی مدرسه عالی اقتصاد مسکو[۴]
  4. مؤسسه فرهنگی اکو[۵]
  5. مؤسسه تحقیقاتی گفتگوی تمدن‌های آلمان[۶]

انتشارات ویرایش

کتاب ویرایش

از مهم‌ترین کتاب‌هایی که این مؤسسه به‌چاپ رسانده‌است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. روسیه و غرب انگاری[۷]؛ نویسنده: دکتر ژند شکیبی (۱۳۹۶)

۲. ایران و جمهوری‌های قفقاز جنوبی[۸]؛ ویراستار علمی: ولی کوزه‌گر کالجی (۱۳۹۶) (انتشار به دو زبان فارسی و روسی)

۳. روسیه ربع قرن بعد از اتحاد جماهیر شوروی؛ مترجم: دکتر محسن شجاعی (۱۳۹۶)

۴. همکاری‌های ایران و روسیه: ابعاد و چشم‌انداز[۹]؛ ویراستار علمی: محمود شوری (۱۳۹۵) (این کتاب ماحصل پروژه تحقیقاتی مشترک مؤسسه مطالعات ایراس و شورای روابط بین‌الملل روسیه (ریاک) بوده که به سه زبان فارسی، روسی و انگلیسی انتشار یافته‌است)

۵. انگاره‌های سیاست خارجی روسیه (۲۰۱۲–۲۰۱۸)؛ مترجم: آذر بهبهانی (۱۳۹۵)

۶. گزیده اشعار ایوان بونین، مترجم: گروه مترجمین ایراس (به کوشش دکتر محسن شجاعی) (۱۳۹۴)

۷. اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران؛ ویراستار علمی: احمد وخشیته (۱۳۹۴)

۸. تصویر ایران از دید نخبگان روس؛ مترجم: سعید خاوری نژاد (۱۳۹۴)

۹. مناسبات امروز ایران و روسیه: چالش‌ها و فرصت‌ها[۱۰]؛ مترجم: گروه مترجمین ایراس، (۱۳۹۳)

۱۰. پیوندهای تاریخی ایران و آسیای مرکزی (با نگاهی به آثار و ابنیه تاریخی تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان)؛ (۱۳۹۳)

۱۱. دنیا بدون روسیه؛ مترجم: گروه مترجمین ایراس (۱۳۹۱)

۱۲. سال‌هایی که آسیای مرکزی را تغییر داد؛ مترجمین: دکتر مهدی سنایی و علیرضا عیاری، (۱۳۹۰)

گاهنامه ویرایش

مهمترین نشریه مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) گاهنامه می‌باشد که تاکنون ۴۶ شماره از آن منتشره شده‌است. هدف از چاپ گاهنامه بررسی، تحلیل و گردآوری مهمترین تحولات ژئوبولتیک اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در منطقه اوراسیا می‌باشد.

پروژه‌های پژوهشی ویرایش

مؤسسه مطالعات ایراس در طول چندسال فعالیت خود توانسته‌است طرح‌های بنیادی یا کاربردی مختلفی را برای نهادها و مراکز اجرایی و پژوهشی کشور انجام دهد. برخی از این طرح‌ها عبارت‌اند از:

  1. بررسی و تحلیل ابعاد و پیامدهای اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها در بخش بازرگانی.
  2. حاکمیت و حکمرانی در حوزة وزارت بازرگانی، با نگاهی به تجربه‌های برخی از کشورهای منتخب.
  3. بررسی نقش و جایگاه تشکّل‌گرایی (NGO)ها در حوزة حمایت از حقوق مصرف‌کننده.
  4. بررسی وضعیت اسلام و مسلمانان در روسیه.
  5. شناسایی آثار و بناهای ایرانی در ترکمنستان.
  6. شناسایی آثار و بناهای ایرانی درتاجیکستان.
  7. شناسایی آثار و بناهای ایرانی در ازبکستان.
  8. اسلام در روسیه و آسیای مرکزی.
  9. دانشنامة اسلام در سرزمین شوروی (ترجمه).
  10. بررسی روابط پانزده‌سالة ایران و روسیه.
  11. دیپلماسی عمومی غرب در برابر ایران.
  12. بررسی پدیدة ایران‌هراسی در غرب.
  13. راهبرد دفاعی ایران در منطقة اوراسیا.
  14. سیاست نظامی جدید روسیه: محیط ناامن تر و پیشدستی هسته ای.
  15. پیامدهای بحران اوکراین بر منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران.
  16. فرصت‌ها و چالش‌های کمربند اقتصادی جاده ابریشم جدید.
  17. سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه.
  18. داعش در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران.
  19. سیاست خارجی ایران؛ رویکرد ایدئولوژیک یا تمدنی؟.
  20. مرحله جدید روابط اقتصادی ایران و روسیه

نشست‌های تخصصی و همایش‌های ملی و بین‌المللی ویرایش

در نشست‌های تخصصی و همچنین همایش‌های ملی و بین‌المللی، صاحب‌نظران، استادان و پژوهشگران مسائل منطقه اوراسیا دربارهٔ مسائل و رویدادهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی منطقه‌ای بحث و تبادل نظر می‌کنند. نتایج این مذاکرات برای برخی از نهادهای سیاست‌گذاری و مراکز پژوهشی ارسال می‌شود. تاکنون ایراس بیش از ۱۳۰ نشست و میزگرد علمی در حوزه‌های مختلف برگزار شده‌است. همچنین مؤسسه مطالعات ایراس در زمره نخستین و فعال‌ترین موسسات تحقیقاتی ایرانی در برگزاری ویدئوکنفرانس با همتایان خود در کشورهای منطقه می‌باشد.

وبسایت دو زبانه ویرایش

وبسایت دوزبانه (فارسی[۱۱] و انگلیسی[۱۲]) مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا تنها تارنمای تخصّصی تحلیلی و پژوهشی کشور در حوزة اوراسیا و یکی از کامل‌ترین منابع علمی و پژوهشی داخلی در حوزه مطالعات اوراسیا است. سایت فارسی مؤسسه ایراس از سال ۱۳۸۳ و سایت انگلیسی آن نیز از سال ۱۳۹۴ راه‌اندازی شده و تحولات منطقة اوراسیا را در قالب تحلیل، گزارش، یادداشت و مصاحبه در اختیار صاحب نظران، پژوهشگران و فعالان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی قرار می‌دهد.

کتابخانه ویرایش

مؤسسه مطالعات ایراس با بهره‌مندی از کتابخانه‌ای تخصصی که دربردارندة حدود چهار هزار جلد کتاب و مجله به سه زبان فارسی، روسی و انگلیسی بوده، یکی از کامل‌ترین کتابخانه‌های حوزه مطالعات اوراسیا است.

پی‌نوشت‌ها ویرایش

  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۳.
  2. http://russiancouncil.ru/en/
  3. https://gorchakovfund.ru/en/
  4. https://social.hse.ru/mr/
  5. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹.
  6. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹.
  7. http://iras.ir/fa/doc/report/3770/[پیوند مرده]
  8. http://iras.ir/fa/doc/report/3471/[پیوند مرده]
  9. http://iras.ir/fa/doc/report/3472/[پیوند مرده]
  10. http://iras.ir/fa/doc/article/1152/[پیوند مرده]
  11. http://iras.ir
  12. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹.

پیوند به بیرون ویرایش

وبگاه رسمی مؤسسه مطالعات ایران اوراسیا (ایراس)