پاراگلایدر
چتربازی[۱]، پاراگلایدینگ یا پاراگلایدر (به انگلیسی: Paragliding) یک ورزش تفریحی و جذاب است. در هنگام پرواز، خلبان به وسیله یک بال صندلی (هارنس)و یک چتر نجات پرواز می‌کند.
 یک پاراگلایدرسوار در ترکیه | |
| بالاترین نهاد ورزشی | فدراسیون بین‌المللی هوانوردی |
|---|---|
| ویژگی‌ها | |
| جداسازی جنسیتی | محدودیت ندارد |
| رده‌بندی | ورزش‌های هوایی |
| تجهیزات |
|
| محل برگزاری |
|
| برگزاری | |
| کشور یا منطقه | سراسر دنیا |
| المپیک | (ندارد) |
| مسابقات قهرمانی جهان | از ۲۰۱۳ |
چگونگی ورزش چتربال‌سواریی
ویرایشبرای پرواز با پاراگلایدر خلبان به‌آرامی از سطح شیب‌دار کوه به سمت پایین می‌دود و با حالتی به شکل سرخوردن در آسمان از کوه جدا می‌شود و خلبان برای آغاز پرواز احتیاجی به انجام سقوط آزاد یا پرش از صخره ندارد. نشست‌وبرخاست با پاراگلایدر به نرمی و آرامی برابر با توان بدنی خلبان برای دویدن است و نکته اینکه هنگام پرواز به‌هیچ‌وجه حالت ترس از افتادن به انسان دست نخواهد داد و اصلاً قابل‌مقایسه با بالا رفتن از کوه یا وحشت نگاه کردن از بالای یک ساختمان بلند نیست.[۳]پرواز می‌تواند به چند شکل آغاز شود. در روش اول خلبان با سرعت در جهت مخالف باد می‌دود و چتر را پشت سر خود می‌کشد. برخورد باد به زیر چتر آن را به اهتزاز درمی‌آورد و نهایتاً موجب به پرواز درآمدن خلبان می‌شود. اگر باد شدیدتر باشد گاهی خلبان ابتدا در جهت مخالف می‌ایستد (به‌اصطلاح ریورز یا ضربدری گفته می‌شود) تا باد چتربال را از زمین جدا کند و سپس برگشته و دویدن را آغاز می‌کند تا از زمین جدا شود. این روش‌ها معمولاً در نواحی کوهستانی انجام می‌شود تا خلبان بتواند از تفاوت ارتفاعش با زمین پست‌تر نیز برای تداوم مدت پرواز استفاده کند. در روش دوم میبینیم که معمولاً در نواحی پست استفاده می‌شود، خلبان به کمک یک وسیله دیگر کشیده می‌شود تا به ارتفاع مناسب برسد (معمولاً زیر ۳۰۰۰ پا) و پس خود را از طنابی که توسط آن کشیده شده جدا می‌کند و مستقلاً پرواز می‌کند.[۴]
رشته‌های چتربال‌سواری
ویرایشفرود دقت
ویرایشفرود دقت یا هدف‌زنی (به انگلیسی: Accuracy) یکی از رشته‌های چتربال‌سواری است که در آن خلبان پرواز خود را از نقطه‌ای در قله کوه آغاز و در محل فرود می‌بایست برروی یک هدف از قبل تعیین‌شده فرود بیاید.
آکروباتیک
ویرایشآکروباتیک یا آکروباسی (به انگلیسی: Acrobatics) یکی از رشته‌های چتربال‌سواری است که در آن خلبان در حین پرواز با چتربال در آسمان، اقدام به اجرای حرکات شگفت‌آور و هنرهای نمایشی می‌کند.
مسافت
ویرایشمسافت (به انگلیسی: Cross Country) یکی از رشته‌های چتربال‌سواری است که در آن خلبان می‌تواند با استفاده از انرژی گرمایشی حاصل از تابش نور خورشید بر زمین و بازگشت آن به‌صورت تابشی، رسانایی و همرفتی ساعت‌ها و کیلومترها در آسمان پرواز کند.
کوهنوردی و پرواز
ویرایشکوهنوردی و پرواز (به انگلیسی: Hike and Fly) یکی از رشته‌های چتربال‌سواری است که در بین خلبانان پاراگلایدر به‌طور فزاینده‌ای محبوب شده‌است. به‌طوری‌که خلبان با استفاده از ادوات سبک و کم‌حجم پروازی، اقدام به صعود از قلل مرتفع کرده و در پایان پرواز می‌کند. امروزه هزاران نفر از سراسر دنیا در این رشته ورزشی مهیج و مفرح فعالیت دارند و همه‌ساله مسابقه‌های زیادی تحت عنوان رقابت‌های جهانی X-Alps برگزار می‌شود که به‌عنوان پرچالش‌ترین و مهیج‌ترین رقابت‌های پروازی در دنیا شناخته می‌شود.
تاریخچه
ویرایش
اولین قدم‌ها در مسیر شکل‌گیری چتربال در دهه ۱۹۶۰ میلادی توسط ناسا صورت گرفت. در آن دوره برای کاهش آسیب سفینه‌های فضایی به هنگام فرود از چتر استفاده می‌شد این روش تا پیش از اختراع شاتل‌ها رواج داشت اما در خلال این مطالعات فعالیت‌های مثبتی در جهت پیشرفت چترهای اتوماتیک و سقوط آزاد انجام گرفت. تا سال ۱۹۸۵ میلادی وسیله‌ای به نام چتربال وجود نداشت تا اینکه در حدود سال ۱۹۸۶ میلادی کوهنوردان سوئیسی برای پایین آمدن از کوه از این وسیله استفاده کردند. البته وسیله‌ای که آن‌ها از آن استفاده می‌کردند بیشتر به چتر سقوط آزاد شباهت داشت و به مرور زمان به شکل امروزی تغییر شکل داد. پایین آمدن از کوه با چتربال انگیزه‌ای شد برای پیشرفت این ورزش به‌طوری‌که امروزه به ورزشی مستقل در نقاط مختلف جهان تبدیل شده‌است. در این راستا کارخانه‌هایی برای تولید این وسیله به وجود آمد که در پیشرفت و تکامل چتربال بسیار مؤثر بودند. با اختراع کایت در دهه ۷۰ میلادی، پرواز جنبه مردمی‌تری به خود گرفت ولی پرواز با کایت به دلایلی مانند سختی فراگیری، حمل‌ونقل و وزن، برای همه آسان نبود. اواسط دهه ۸۰ میلادی و با آمدن چتربال، بخشی از این مشکلات حل شد و پرواز دیگر مختص افراد خاص نبود.
ورزش چتربال‌سواری در ایران
ویرایش
ورزش چتربال‌سواری در ایران، زیرمجموعه‌ای از ورزش‌های هوایی است. این ورزش در سال ۱۳۷۴ با تأسیس کمیته پاراگلایدینگ در سازمان تربیت‌بدنی زیر نظر فدراسیون کوهنوردی در ورزشگاه شیرودی تهران آغاز به‌کار نمود و در سال ۱۳۸۹ با شکل‌گیری فدراسیون انجمن‌های ورزشی ذیل وزارت ورزش و جوانان، انجمن ورزش‌های هوایی ایران به‌عنوان متولی این ورزش در کشور به فعالیت خود ادامه داد.
رکورد مسافت چتربال‌سواری در ایران
ویرایشدر مردادماه سال ۱۳۹۹ سهیل باریکانی توانست با طی کردن مسافت ۴۴۱ کیلومتر از مبدأ سایت نواکوه کرند غرب کرمانشاه تا حوالی شهرستان آبیک قزوین رکورد جدید پرواز مسافت آزاد ایران و آسیا را که متعلق به علیرضا اثنی‌عشری با مسافت ۴۱۸ کیلومتر بود، ۲۳ کیلومتر جابجا و به نام خود ثبت کند.[۵]در مردادماه سال ۱۳۹۹ فاطمه شریفی توانست با طی کردن مسافت ۳۲۰ کیلومتر از مبدأ کرند غرب کرمانشاه تا حوالی شهرستان آبگرم قزوین رکوردهای مسافت آزاد بانوان ایران و آسیا و رکورد پرواز مسافت با بال En B را به نام خود ثبت کند. شریفی اولین بانوی خلبان ایرانی است که توانسته‌است از مرز ۳۰۰ کیلومتر پرواز عبور کند.[۶]
جستارهای وابسته
ویرایش
پانویس
ویرایش- ↑ فرهنگستان زبان و ادب فارسی (۱۲ مهر ۱۳۹۷). «چتربال».
- ↑ «دانشنامه پرواز با پاراگلایدر و پاراموتور». oxair.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۵.
- ↑ خبرگزاری بسیج (۱۵ مهر ۱۳۹۴). «پاراگلایدر چیست؟».[پیوند مرده]
- ↑ باشگاه خبرنگاران جوان (۲۰ اسفند ۱۳۹۷). «همه آنچه که باید دربارهٔ ورزش پاراگلایدینگ بدانید».
- ↑ خبرگزاری صداوسیما (۲ شهریور ۱۳۹۹). «رکورد مسافت پاراگلایدینگ آسیا شکسته شد».
- ↑ ایسنا (۱۳ مرداد ۱۳۹۹). «رکورد پاراگلایدر مسافت آسیا شکسته شد».
منابع
ویرایش- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Paragliding». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۲۰.
https://oxair.ir بایگانی‌شده در ۲ مارس ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine