مگاکورپوریشن
مگا کورپوریشن (انگلیسی: Mega-corporation) یا ابر شرکت واژه‌ای است مشتق از ابر به‌اضافهٔ شرکت که توسط ویلیام گیبسون مشهور شد.[۱۲] این اصطلاح در ژانر ادبی سایبرپانک بسیار استفاده می‌شود، برای اشاره به یک شرکت (معمولاً خیالی) که یک شرکت خوشه‌ای عظیم (معمولا خصوصی) است، و تقریباً چند بازار را به شکل انحصاری کنترل می‌کند (هر دو انحصار عمودی و افقی) به کار می‌رود. ابرشرکت‌ها به قدری قدرت دارند که قانون را در نظر نمی‌گیرند، شرکت نیروی مسلح شخصی (اغلب به اندازهٔ یک ارتش) برای خود را دارند، نیروی پلیس خصوصی-شرکت را کنترل می‌کنند، «حاکمیت» سرزمین دارند، و حتی دقیقاً به شکل دولت عمل می‌کنند. اینها معمولاً کنترل زیادی روی نفرات کارکنان خود دارند و ایدهٔ «فرهنگ شرکت» را به شکل افراطی می‌بینند. پیش از ظهور ژانر علمی تخیلی سایبرپانک هم این گونه سازمان‌ها در آثار و کارهای بسیاری نظیر متروپولیس (۱۹۲۷)، آیا اندرویدها خواب گوسفند برقی می‌بینند؟ (۱۹۶۸) و شهروند کهکشان حضور داشته‌اند. در بازی علمی تخیلی نقش آفرینی ۱۹۷۷ به نام مسافر نیز این واژه قبل از گیبسون استفاده شده‌است.[۱۳]
نمونه‌ها در دنیای واقعی ویرایش
چرترد کو\ریشن یک تعداد شرکت در دنیای واقعی مثلاً دورهٔ استعمار، اگرچه لغت مگاکورپوریشن برخواسته از زایباتسو و علمی تخیلی است، به وضعیت ابرشرکت از چند نظر رسیدند یا نزدیک شدند. شرکت خصوصی کمپانی هند شرقی هلند برای نمونه ۴۰ کشتی جنگی با ۱۰٬۰۰۰ سرباز شخصی داشت، تا امپراتوری ادویه دور از دسترسش را تحت نظر بگیرد، همین‌طور کمپانی هند شرق امپراتوری استعمار بزرگ را کنترل می‌کرد و ارتش ۳۰۰٬۰۰۰ نفری در قرن ۱۹ داشت، تا وقتی که منحل شد و سرزمینهایش داخل امپراتوری بریتانیا درآمیخت. هادسونز بی کمپانی یک زمان بزرگترین مالک زمین دنیا بود، انحصار فرمان قانون وتجارت زمینهایش به نام سرزمین روپرت را داشت که شامل ۱۵٪ حجم خاک آمریکای شمالی بود.
امروز بسیاری کشورها قانون رقابت دارند (یا به نام قوانین ضد اعتماد) تا شرکت‌های دنیای واقعی را از رسیدن به خصوصیت ابرشرکت بازدارد. اگرچه یک تعداد کشورها از یک صنعت که مهم شمرده می‌شود با اجبار به فعالیت تنها یک شرکت معمولاً دولتی محافظت می‌کنند؛ مثلاً عربستان سعودی بیشتر درآمد دولت را از ابرشرکت سعودی آرامکو بدست می‌آورد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ Bown, Stephen R. : Merchant Kings: When Companies Ruled the World, 1600–1900. (Thomas Dunne Books, 2009, شابک ۹۷۸−۰۳۱۲۶۱۶۱۱۳), p. 16
- ↑ Capra, Fritjof; Mattei, Ugo: The Ecology of Law: Toward a Legal System in Tune with Nature and Community. (Berrett-Koehler Publishers, 2015, شابک ۹۷۸−۱۶۲۶۵۶۲۰۶۶), p. 63
- ↑ Weststeijn, Arthur (2014), 'The VOC as a Company-State: Debating Seventeenth-Century Dutch Colonial Expansion,'. Itinerario 38(1): 13–34. doi:10.1017/S0165115314000035
- ↑ Sayle, Murray (5 Apr 2001). "Japan goes Dutch". London Review of Books, Vol. 23 No. 7. Retrieved 8 August 2017.
- ↑ Ames, Glenn J. (2008). The Globe Encompassed: The Age of European Discovery, 1500–1700. pp. 102–103.
- ↑ Brook, Timothy: Vermeer's Hat: The Seventeenth Century and the Dawn of the Global World. (Bloomsbury Press, 2008, pp. 288, شابک ۹۷۸−۱۵۹۶۹۱۵۹۹۲)
- ↑ Hanft, Adam (23 May 2010). "Google Is the New "CorporNation" - Half Company, Half Virtual Government". HuffingtonPost.com. Retrieved 23 May 2018.
Adam Hanft: "A CorporNation's vast global influence enables it to function simultaneously in two realms: a for-profit company, and as a force that can shape the geopolitical landscape."
- ↑ Phelan, Ben (7 Jan 2013). "Dutch East India Company: The World's First Multinational". PBS.org. Retrieved 8 August 2017.
- ↑ Taylor, Bryan (6 Nov 2013). "The Rise and Fall of the Largest Corporation in History". BusinessInsider.com. Retrieved 8 August 2017.
- ↑ Grenville, Stephen (3 November 2017). "The first global supply chain". Lowy Institute. Archived from the original on 24 March 2021. Retrieved 18 August 2018.
- ↑ Desjardins, Jeff (12 December 2017). "How today's tech giants compare to the massive companies of empires past". BusinessInsider.com. Retrieved 28 May 2018.
- ↑ «MEGA Corp». www.megacorpinc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۰۴.
- ↑ «Traveller». wiki.travellerrpg.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۰۸.