پیش‌نویس:رشته علوم سیاسی

رشته علوم سیاسی از رشته‌های گروه آزمایشی علوم انسانی دانشگاهی در ایران است. موضوع این رشته مطالعه و تحقیق درباره پدیده‌های سیاسی مثل اشکال مختلف حکومت و دولت است. کشف علل و پدیده‌های سیاسی، نحوه اداری سیاسی جامعه و ایجاد ارتباط محترمانه با کشورهای دنیا در عرصه روابط بین‌المللی می‌باشد.

تاریخچه

مدرسه علوم سیاسی بعد از مدرسه طب، قدیمی‌ترین نهاد آموزش عالی جدید در ایران محسوب می شود و به منظور تعلیم علوم سیاسی به فرمان مظفرالدین شاه قاجار و در زمان وزارت خارجه میرزا نصرالله خان مشیرالدوله در نیمه شعبان ۱۳۱۷ قمری برابر با ۲۸ آذر ۱۲۷۸ خورشیدی در تهران افتتاح شد.

روز علوم سیاسی

۲۸ آذرماه، سالروز تاسیس مدرسه علوم سیاسی ایران به عنوان روز علوم سیاسی شناخته شده و هر ساله در دانشگاه‌ها این روز گرامی داشته می‌شود. این روز بصورت رسمی در تقویم ثبت نشده است.

ورود به دانشگاه و گرایش‌ها

کارشناسی

ورود به این رشته از طریق آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها و آموزش عالی می باشد و در زیرگروه ۴ گروه آزمایشی علوم انسانی قرار دارد. ضرایب دروس برای ریاضی ۳، اقتصاد ۲، زبان و ادبیات فارسی ۲، زبان عربی ۱، تاریخ و جغرافیا ۳، علوم اجتماعی ۲، فلسفه و منطق ۲ و روانشناسی ۲ است.

• این رشته در مقطع کارشناسی فاقد گرایش است.

کارشناسی ارشد

ورود به این رشته از طریق آزمون ورودی دوره های کارشناسی ارشد ناپیوسته و از مجموعه علوم سیاسی و روابط بین الملل است.

• مجموعه علوم سیاسی و روابط بین الملل در دوره کارشناسی ارشد دارای هفت رشته زیر است:

1. رشته علوم سیاسی (گرایش اندیشه‌های سیاسی - جامعه‌شناسی سیاسی - مسائل ایران)
2. رشته روابط بین‌الملل
3. رشته مطالعات منطقه‌ای (گرایش‌های مطالعات اروپا - مطالعات خاورمیانه و شمال آفریقا- مطالعات آسیای جنوب شرقی - مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز - مطالعات آمریکای شمالی - مطالعات رژیم صهیونیستی)
4. رشته اندیشه سیاسی در اسلام
5. رشته دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی
6. رشته تربیت مربی علوم سیاسی (مرکز آموزش تربیت مربی عقیدتی سیاسی سپاه در قم)
7. رشته سیاست‌گذاری عمومی

دکترای تخصصی

ورود به این رشته از طریق آزمون ورودی دوره دکترای ناپیوسته است.

• مجموعه علوم سیاسی و روابط بین الملل در دوره دکتری تخصصی دارای چهار رشته زیر است:

1. علوم سیاسی (گرایش های اندیشه های سیاسی - جامعه‌شناسی سیاسی - مسائل ایران - سیاست‌گذاری عمومی)
2. روابط بین‌الملل
3. مطالعات منطقه‌ای
4. مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی (گرایش های اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی - بازتاب انقلاب اسلامی در جهان اسلام - جامعه شناسی جمهوری اسلامی - آینده پژوهی انقلاب اسلامی)

استادان برجسته

• حمید عنایت
• سید جواد طباطبایی
• حسین بشیریه
• داوود فیرحی
• عباس میلانی
• محمدعلی فروغی
• عبدالرحمن عالم
• احمد نقیب زاده
• الهه کولایی
• محمدرضا تخشید
• محمدعلی همایون کاتوزیان
• غلامرضا کاشی
• محمود سریع القلم
• حمیرا مشیرزاده
• محمدرضا تاجیک
• حاتم قادری
• کاووس سیدامامی
• صادق زیباکلام
• سید جلال دهقانی فیروزآبادی
• حسین سلیمی
• علیرضا ازغندی
• شجاع احمدوند

آمار دانشجویان و فارغ‌التحصیلان

طبق خبر منتشر شده در خبرگزاری ایرنا در اسفند ۱۳۹۷، بر اساس آمار موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در حال حاضر حدود ۱۷ هزار دانشجوی علوم سیاسی در مقاطع كارشناسی، كارشناسی ارشد و دكتری مشغول به تحصیل هستند.

نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان

در دوره کارشناسی دانش آموخته بایستی قادر به تشخیص و درک مفاهیم اولیه علوم سیاسی و مسائل سیاسی در ایران باشد. در دوره کارشناسی ارشد دانش آموخته بایستی قادر به فهم و درک مفاهیم نظری و عملی علوم سیاسی به ویژه در گرایش های چهارگانه باشد. در دوره دکتری دانش آموخته بایستی قادر به درک و تحلیل بنیانی در یکی از گرایش های تخصصی علوم سیاسی بوده و عهده دار برخی مشاغل سیاسی یا آموزشی در کشور باشد.

بازار کار

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند منشأ خدمات زیر باشند:

• تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی عالی.
• انجام امور تحقیقاتی و پژوهشی.
• کارشناس در وزارت خانه‌ها مانند وزارت کشور و وزارت امور خارجه.
• خبرنگاری و مدیریت امور رسانه.
• روابط عمومی نهادها و سازمان‌ها.

آمار بیکاری بالا

امیرحسین ابراهیمی، عضو شورای سیاست‌گذاری وزارت علوم در آذر ۱۳۹۷ با اشاره به مشکلات اشتغال فارغ‌التحصیلان رشته علوم سیاسی گفته بود که در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد دانشجویان فارغ‌التحصیل رشته علوم سیاسی با مشکل اشتغال روبرو هستند.

حذف از استخدامی دستگاه‌های اجرایی

طبق اطلاعیه مورخ ۲۶/۲/۱۳۹۶ سازمان سنجش آموزش کشور با عنوان آزمون استخدامی مشترک و فراگیر دستگاه‌های اجرایی در حالي منتشر شده که سهم استخدام دانش آموختگان رشته علوم سیاسی و گرایش‌های وابسته، در این اطلاعیه صفر بود. انجمن علوم سیاسی ایران در نامه ای خطاب به حسن روحانی رییس جمهور نسبت به این موضوع اعتراض کرد.

حذف کد رشته محل‌های دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه

به دنبال تغییرات دفترچه انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد سال ۹۷، دانشگاه علوم قضایی و اداری خدمات دادگستری و دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه از پذیرش دانشجو محروم شدند.دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه یک مؤسسه آموزش عالی وابسته به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران است که در تهران قرار دارد. این مؤسسه در سال ۱۳۶۱ در جهت تربیت دیپلمات‌های مورد نیاز تاسیس شده است.

جستارهای وابسته

• علوم سیاسی
• دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
• دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه
• انجمن علوم سیاسی ایران

منابع

• رشته علوم سیاسی دانشنامه رشد