پیش‌نویس:محمود خلیلی

محمود خلیلی ، فرزند شیخ رمضانعلی خلیلی متولد اردیبهشت ماه سال 1284 شمسی در شهر تهران (در خانواده ای پر جمعیت و کم بضاعت) بود. او موسس شرکت بوتان ، مدرس مدرسه دارالمعلمین و علمیه تهران،رئیس اداره برق (1317) بود.

او دومین فرزند خانواده‌ای روحانی، پرجمعیت، کم‌بضاعت و سنتی بود. مادرش، فاطمه و پدرش، رمضانعلی نام داشتند. از ویژگی‌های وی در دوران کودکی، زود سخن گفتن و زود راه‌رفتن را ذکر کرده‌اند. او دوران ابتدایی را در مدرسه علمیه (با مدیریت ناظم‌الاطبا) در سال‌۱۲۹۷ خورشیدی به پایان رساند. در چهارده سالگی در کلاس‌‌‌‌‌‌های ریاضی و ادبیات میرزا غلامحسین‌خان راهنما که بعدها وزیر فرهنگ شد و کلاس محمدعلی فروغی (ذکاءالملک) شرکت می‌کرد. با اینکه کم سن و سال ‌بود به علت هوش زیاد مورد تشویق استادهایش قرار می‌گرفت. زبان فرانسه را در دوره دبیرستان آموخت. گلستان سعدی را بارها خوانده بود و در جوانی از بسیاری هم نسلان خود در مدرسه بیشتر می‌دانست.

استخدام در شرکت برق منطقه شیمرانات ویرایش

خلیلی مدتی در کارخانه برق امین‌الضرب مشغول کار بود و با مهندسان آلمانی همکاری می‌کرد.

در سال‌۱۳۱۵ سرپرست امور روشنایی در ناحیه شمیران شد و در همین سال ‌با پیشنهاد شهرداری به‌عنوان کمک مهندس و متخصص برق در اداره برق مشغول به‌کار شد. در همین اثنا درخواست نصب تجهیزات الکتریکی در مهمانخانه آبعلی را  که موردعلاقه پهلوی اول بود قبول کرد و برای رفت و آمد اتومبیل خرید. در سال‌۱۳۱۸ تجهیزات روشنایی هتل پهلوی اول در چالوس را با استفاده از چند موتور دیزل ماک راه‌اندازی کرد و کفالت برق آنجا را در اختیار گرفت. همچنین در دی ماه ۱۳۱۸ عضویت در هیات‌موسسان شرکت یخ را پذیرفت.

 
کارناوال محصولات بوتان

شروع به کار شرکت بوتان (پخش گاز مایع) ویرایش

محمود خلیلی در سال ۱۳۲۹ در سفری به استان خوزستان متوجه شد که یکی از فرآورده‌های پرارزش نفت، گاز مایع، بدون استفاده سوزانده می‌شود. او بر این باور بود که با مصرف گاز مایع به جای هیزم و زغال، تخریب جنگل‌ها و از بین رفتن درخت‌ها که سرمایه ملی هستند، آرام آرام کمتر می‌شود. همچنین خانم‌های خانه با دستیابی به این انرژی تمیز وقت کمتری در آشپزخانه صرف می‌کنند و از آن آشپزخانه‌های پر دود و بو و سنتی نجات می‌یابند. پس از ملی شدن صنعت نفت در ایران به همراه پسرش محسن خلیلی راهی اروپا و آمریکا شد تا بتواند صنعت گاز مایع را در ایران پایه‌گذاری کنند.

اولین محصول بوتان ویرایش

اولین محصول بوتان آبگرمکن مخزن دار گازسوز، اجاق‌های رومیزی، سیلندرگاز و فر بوده است. در آن زمان با آن که خطوط تولیدی شرکت‌ها به انواع ماشین‌آلات مدرن امروزی مجهز نبوده و استفاده بیشتر از نیروی یدی مرسوم بوده است، اما تلاش می‌شد که محصولات با استاندارد و کیفیت بالایی تولید شوند. گواه این مطلب حضور اجاق گاز و دیگر وسایل گازسوزبعد از ۵۰ سال از ساخت آنها در خانه‌های مشتریان ایرانی است.[۱]

 
سمت چپ محمود خلیلی و سمت راست محسن خلیلی پدر و پسر بنیان گذار بوتان

بوتان دوم چگونه تاسیس شد ویرایش

پس از آن که میل به تبدیل سوخت مصرفی خانوار از نفت به گاز افزایش یافت و کپسول‌های بوتان در گوشه خانه‌ها جای خود را پیدا کرد، بنده پیشنهاد ساخت وسایل گازسوز را به پدرم دادم. کار بوتان در میدان جدید هم آغاز شد تا نخستین محصول شرکت صنعتی بوتان (بوتان دوم) یعنی آبگرمکن ایستاده ۴۰ گالنی با کنترل ترموستاتیک روانه بازار شود. کار در این مسیر پیشرفت کرد و رفته‌رفته ساخت اجاق‌های رومیزی و پلوپزهای یک تا ۴ شعله آغاز شد. بعدها با استفاده از تکنیک‌های تازه لعاب‌کاری، تولیدات افزایش یافت. با این روند در سال ۱۳۴۳ شرکت صنعتی بوتان سهامی خاص به طور مستقل تاسیس شد.[۲]

  1. فراز صالحی (01/01/1400). «محمود خلیلی، بنیانگذار بوتان؛ معلمی که گاز را به خانه‌های ایرانی‌ها آورد». محمود خلیلی، بنیانگذار بوتان؛ معلمی که گاز را به خانه‌های ایرانی‌ها آورد. دریافت‌شده در 01/01/1400. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  2. «بوتان در گذر تاریخ». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۵-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۲۹.