چوقا
چوقا یا چوخا، بالاپوش مردان ایل بختیاری ، ایل قشقایی و پوشش مشترک مردم لر است.[۲] بلندای چوقا تا زیر زانو است و این بالاپوش دکمه، آستین و یقه ندارد. این لباس توسط زنان بختیاری و قشقایی ، با استفاده از پشم گوسفند یا پنبه برای مردان تهیه می‌شود.
مردان بختیاری بیشتر از مردان قشقایی از چوقا استقاده می کنند و مردا ایل قشقایی هم از چوقا و هم از آرخالوق استفاده می کنند. [۳]
چوقای بختیاری ها دارای خط های سیاه و سفید است اما چوقای مردان قشقایی خط های سیاه سفید ندارد و بعضی موقع به طور کامل قهوه ای یا رنگ های دیگر است
نام
ویرایشچوقا یا چوخا به بالاپوش مردانه گفته می‌شود. لفظی که برای اشاره به تنپوش در ایران در میان ایلات لر (بختیاری و لر فیلی) و قشقایی از آن استفاده می‌کنند.[۲]
تاریخچه
ویرایشچوقا قدمتی چند هزار ساله دارد و بافت آن، از معبد باستانی چغازنبیل در شوش الهام گرفته شده است. در گذشته، چوقا بین لرهای فیلی نیز رایج بود ولی در حال حاضر بیشتر در بین ایل قشقایی و لر های بختیاری رایج است. همچنین در گذشته، چوقا مخصوص مردم عادی بختیاری بود و بزرگان و خوانین بختیاری و قشقایی ، از قبا استفاده می‌کردند.[۱]به عقیده جین راف گارثویت بختیاری ها بازماندگان مردم دوران ساسانیان و هخامنشیان هستند و برای اثبات نظريه خود لباس بختياريها را با تنپوش مجسمه هايي كه از دوران هخامنشي و ساساني بر روي صخره ها كنده شده و به جاي مانده است، مقايسه ميكنند.[۴]
نگارخانه
ویرایش-
پوشش چوقای لُریِ فِیلی -
نمونه‌ای چوقا در موزه فلک‌الافلاک، خرم‌آباد -
پوشش مرد لر بختیاری
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ پوشش اقوام ایرانی، نوشته حسین رضائیان.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ماهنامه سفر، «پیشانی هنر ایرانیان» نوشته فاطمه عرفانی، شماره۱۳، سال شانزدهم، دوره جدید، دی ۱۳۸۶، ص. ۳۵.
- ↑ ما ا وقاچقشقاینقش نگار ندارد اما اگر یافنده بخواهد می تواند نقش نگار هایی بزند. چوقای قشقایی بیشترقهوه ای(بعضی موقع ها نخودی)رنگ است. بافت چوقای قشقایی و بختیاری (بدون حساب کردن نقش نگار) یکی است و ب ایل قشقایی.
- ↑ بازتاب نمودهاي فرهنگي در نظام ساختاري ونقوش پوشاک مردان جامعه عشایری،مجید اسدی ،محمدتقی اشوری،(ص۹۷).