چیپی توتک
چیپی توتک ([ˈʃi:pe ˈtote:kʷ] Error: {{Lang}}: برچسب زبان ناشناخته: Xīpe Totēc (راهنما)) در اساطیر آزتک خدای رستاخیز (مرگ و تولد دوباره) بود. چیپی توتک همچنین به عنوان خدای کشاورزی، پوشش گیاهی، زرگری و نقره‌کاری هم محسوب می‌گردید. چیپی توتک با اسامی دیگری نیز شناخته می‌گردید که برجسته‌ترین آنها عبارت هستند از تلالوکا، تِلالاکی تِزکاتیپوکا و یولاهون[۱] این ایزد به صورت خدایی طلایی نقش می‌گردید و اعتقاد آزتک‌ها بر این بود که او واسطهٔ ابداع جنگ و جنگاوری بوده‌است.[۲] کلاهی با انتهای تیز و قیف‌گونه و عصای جغجغه‌ای از جمله نشان‌ها و حمایل وی محسوب می‌گردید.[۳] چیپی توتک همچنین پرستشگاه بزرگی در معبد مایور به نام یوپیکو داشت و در پی تسخیر آمریکای جنوبی و متعاقب آن، استعمارگری اسپانیا در قاره آمریکا به‌طور گسترده‌ای مورد پرستش قرار می‌گرفت.
| چیپی توتک | |
|---|---|
خدای زور و کشاورزی، ارباب فصل‌ها، بازتولد، و هنر، فرمانروای شرق | |
| عضوی از the Tezcatlipocas | |
| پرونده:Xipetotec.svg جیپی توتک | |
| نام‌های دیگر | Red Tecatlipoca, Camaxtli, Camaxtle, Mixcoatl, Xipe |
| اقامتگاه | • Ilhuicatl-Teteocan (Twelfth Heaven) • the شرق |
| نماد | بلدرچین |
| جنسیت | نر (جنس) |
| منطقه | آمریکای میانه |
| گروه قومی | آزتک‌ها (نوهوآ) |
| جشنواره‌ها | گاه‌شماری آزتکی |
| اطلاعات شخصی | |
| والدین | توناکاته‌کوتلی و Omecihuatl (Codex Zumarraga) |
| خواهر و برادر | کوئتزالکواتل، تزکاتلیپوکا، اویتسیلوپوچتلی (Codex Zumarraga) |
| فرزندان | None |
طالع بد او به عقیدهٔ آزتک‌ها با جوش، التهاب و بیماری‌های چشمی همراه بود[۴][۵] و اعتقاد بر این بود که در طالع بد، چیپی توتک می‌تواند متضمن بروز آفت بسیار باشد.[۶] وی ارتباط بسیاری با بیماری‌هایی همچون آبله، تاول و سایر عوارض بصری داشت و اگر کسی از چنین عوارضی در رنج بود، به او پیشنهاد می‌دادند که برای این ایزد قربانی بدهد.[۷] در اساطیر آزتک همچنین از چیپی توتک به عنوان ایزد زرگری و نقره‌کاری تجلیل می‌گردید و آزتک‌ها سارقان طلا و نقره را برای عبرت سایرین، ابتدا در شهر می‌گرداندند و سپس برای او قربانی می‌کردند.[۸]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ Fernández 1992, 1996, p.60. Neumann 1976, p.255.
- ↑ Matos Moctezuma & Solis Olguín 2002, p.423.
- ↑ Toby Evans & David Webster, 2001, p.107
- ↑ Susan Toby Evans; David L. Webster (11 September 2013). Archaeology of Ancient Mexico and Central America: An Encyclopedia. Taylor & Francis. p. 218. ISBN 978-1-136-80185-3.
- ↑ worldhistory.org
- ↑ Bob Curran; Ian Daniels (2007). Walking with the Green Man: Father of the Forest, Spirit of Nature. Career Press. p. 148. ISBN 978-1-56414-931-2.[پیوند مرده]
- ↑ Citing Bernardino de Sahagún:O., Anderson, Arthur J.; E., Dibble, Charles (1970-01-01). General history of the things of New Spain: Book I, the Gods. School of American Research. ISBN 978-0-87480-000-5. OCLC 877854386.
- ↑ Saville, Marshall (1929). "Saville 'Aztecan God Xipe Totec". Indian Notes(1929). Museum of the American Indian: 151–174.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Xipe Totec». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰.
پیوند به بیرون ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ چیپی توتک موجود است. |