کوه بیرک
کوه بیرک (Bīrk) رشته کوهی مشترک بین سه شهرستان مهرستان .خاش (بخش ایرندگان)، و سوران در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
| بیرک | |
|---|---|
 | |
 | |
| مرتفع‌ترین نقطه | |
| ارتفاع | ۲۷۴۰ متر |
| جغرافیا | |
| موقعیت | از مهرستان تا بخش ایرندگان خاش |
| رشته‌کوه مادر | در امتداد زاگرس |
| زمین‌شناسی | |
| سن صخره | ترشیاری |
کوه بیرک از خاش تا شهر زابلی واقع در شهرستان مهرستان ادامه دارد.
این کوه از شرق دشت پی گل شروع (غرب کوه واقع در ایرندگان) و تا شمال غربی شهر مهرستان امتداد دارد، طول تقریبی آن حدود از ۱۲۰ کیلومتر و عرض آن به‌طور متوسط ۱۰ کیلومتر است.بیشترین طول و بلند ترین قله این کوهستان در بخش ایرندگان قرار دارد.
مهمترین ارتفاعات کوه بیرک
ویرایش- ۲۷۴۰ متر – قله مکی روستای سپتک-بخش ایرندگان-شهرستان خاش –[۱]
- ۲۶۲۵ متر – محدوده شهرستان سیب و سوران
- ۲۵۵۳ متر – محدوده بخش ایرندگان – شهرستان خاش
- ۲۵۵۰ متر – نزدیکی روستای گواتامک – بخش ایرندگان – شهرستان خاش
- ۲۵۲۰ متر –محدوده بخش ایرندگان – شهرستان خاش
- ۲۴۹۹ متر – محل دکل صدا و سیما – شهرستان مهرستان[۱]
منطقه حفاظت شده
ویرایشمنطقه حفاظت شده 'کوه بیرک با گستره بیش از ۷۰ هزار هکتار واقع در ایرندگان و مهرستان است که محدودهٔ کوه بیرک مهرستان و ايرندگان مهمترین زیستگاه پلنگ در بلوچستان ایران است که این‌گونه یکی از بزرگترین نژادهای پلنگ در دنیا را نیز تشکیل می‌دهد. وزن یک پلنگ از این‌گونه بالغ به ۹۰ کیلوگرم و طول بدنش به ۱۸۰ سانتی‌متر می‌رسد و رنگ‌های سفید، زرد، زرد قرمز یا زرد خاکستری در خالهای این حیوان وجود دارد. این نوع پلنگ ایرانی زندگی در نقاط جنگلی و کوهستانی، ارتفاعات بالای سه هزار و ۵۰۰ متر، نواحی پردرخت و صخره‌ای و نزدیک رودخانه را ترجیح می‌دهد. خوراک اصلی این جانور گوسفند، بز وحشی و گاهی خوک وحشی است و در صورت کمیاب بودن شکار، از پرندگان، چرندگان و حیوانات کوچک دیگر نیز تغذیه می‌کند.[۲]
غارها و چشمه‌های کوه بیرک ايرندگان
ویرایشروستاهای دامنه کوه بیرگ در ناحیه مهرستان و ايرندگان و بخش پسکوه شهرستان سیب و سوران بسیار زیبا و دیدنی وگردشگری می‌باشند، مکانهای باستانی و غارهای طویل و سنگ نوشته‌های تاریخی زیبایی دارد از جمله غار گواتامک که هنوز کسی از انتهای آن خبر ندارد و دارای انشعابات متعددی می‌باشد، داخل این غار چشمه‌های زیادی هم وجود دارد. این غار در منطقه عشایری روستای گواتامک واقع است. غار پستاک، غار درگ سولا که در شمال غرب و در نزدیکی روستای زیبای پالیزان واقع است، طوری‌که مردم منطقه بیان می‌کنند انتهای غار پستاک و درگ سولا مشخص نیست و بیان دارند که این دو غار به هم متصل اند (غار شمالی و غار جنوبی). چشمه معروفی در غار درگ سولا وجود دارد که در فصلی از سال فوران شدیدی دارد و آب با سرعت و فشار بالایی به بیرون پرتاب می‌شود.و منطقه تفريحي ماهاني و كشتک و (كلک و حشانی مربوط به بخش پسکوه)و اناران و صدای سيماي از مهمترين ديدني های شهرستان مهرستان ميباشند
زیست‌بوم کوه بیرک
ویرایشبیشترین داروهای گیاهی بلوچستان از کوهپایه‌ها و اطراف آن برداشت می‌شود طبق گزارش‌ها محلی نیز حیوانات وحشی زیادی مثل گراز پلنگ ایرانی، خرس (مم)، خرگوش، بز کوهی و پرندگان متعددی در آن حوزه وجود دارد.
با توجه به آب و هوای مطبوع آن و انواع گیاهان و درختچه‌های خوشبو، عسل آن شهرت دارد و همچنین بهترین دامهای محلی را دارا می‌باشد که گوشت دامی آن شبیه بز کوهی نرم و لطیف است. این منطقه دارای آبهای معدنی فراوانی است که برای طب سنتی از آن استفاده می‌گردد.
از گردشگران، کوهنوردان و غار پیمایان دعوت می‌شود از این منطقه دیدن فرمایند و نیز از مسئو لین محترم هم در خواست می‌شود دربحث گردشگری، ساخت کمپ کوهنوردی، معادن، دامداری، داروهای گیاهی، کشاورزی و ساماندهی عشایر منطقه همتی بیش از گذشته داشته باشند.[۳]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «مهمترین ارتفاعات کوه بیرک، ایرندگان-خاش». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ نوامبر ۲۰۱۶.
- ↑ {{یادکرد وب|وب‌گاه=avayesarhad.ir|نشانی=https://avayesarhad.ir/%da%a9%d9%88%d9%87-%d8%a8%db%8c%d8%b1%da%a9-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d9%86%d8%af%da%af%d8%a7%d9%86/%7Cعنوان=کوه[پیوند مرده] بیرک را بهتر بشناسیم- آوای سرحد|
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.