کپوردندان

سرده‌ای از کپوردندان‌ماهیان

ماهی کَپوردَندان‌دار، ماهی آفانیوس گورخری یا آفانیوس (نام علمی: Aphanius) ماهی کوچکی است بومی ایران که در قسمت‌های مختلف ایران و جهان پراکنش دارد.

کپوردندان
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرتوبالگان
راسته: کپوردندان‌ماهی‌سانان
تیره: کپوردندان‌ماهیان
سرده: کپوردندان
ناردو، ۱۸۲۷
گونه نماد
کپوردندان مدیترانه
ناردو، ۱۸۲۷
مترادف
  • Lebias Goldfuss, 1820 (invalid name)
  • Tellia Gervais, 1853
  • Micromugil Gulia, 1861
  • Kosswigichthys Sözer, 1942
  • Anatolichthys Kosswig & Sözer, 1945
  • Turkichthys Ermin, 1946
  • Aphaniops Hoedeman, 1951

گرچه در برخی منابع فارسی، صرفاً نام علمی آن را استفاده می‌کنند ولی در برخی دیگر نام ماهی کپوردندان‌دار به کار می‌رود. به خاطر رنگ‌آمیزی راه‌راه بدن نرها عامه مردمی که با آن آشنایی دارند آن را ماهی گورخری (ولی نباید آن را با ماهی دانیوی گورخری یا Danio rerio اشتباه گرفت) می‌نامند. این جنس متعلق به خانواده کپوردندان‌ماهیان (Cyprinodontidae) از راسته کپوردندان‌ماهی‌سانان (Cyprinodontiformes) می‌باشد. تنها جنس این خانواده است که به طور طبیعی در آب‌های ایران یافت می‌شود. حداقل هفت گونه و زیرگونه از آن در ایران وجود دارد. کپوردندان زاگرس (A. vladykovi) در سرچشمه‌های کارون در استان چهارمحال و بختیاری، کپوردندان اصفهان در رودخانه زاینده‌رود (A. isfahanensis) اصفهان، کپوردندان صوفی (A. sophiae) در حوضه رود کر، کپوردندان فارس (A. persicus) در حوضه دریاچه مهارلو در استان فارس، کپوردندان گنو (A. ginaonis) در چشمه آب‌گرم گنو در شمال بندرعباس، کپوردندان منتو یا اروند (A. mento) در اروندرود و زیرگونه کپوردندان جنوب (A. dispar dispar) در کل حوضه‌های منتهی به خلیج فارس و دریای عمان پراکنش دارند.

گونه ها

ویرایش

منابع

ویرایش
  • Coad, B.W. and Keivany, Y. 2000. Aphanius vladykovi Coad, 1988. Zagros pupfish, mahi-e gour-e khari. Journal of the American Killifish Association, 33(6):195-198.

Raissy, M., M. Ansari and M. Moumeni. 2011. Parasite fauna of Zagros Tooth-carp, Aphanius vladykovi Coad, 1988 (Osteichthyes: Cyprinodontidae), in Gandoman Lagoon. Comparative Parasitology 78(1):104-106. http://www.bioone.org/doi/abs/10.1654/4474.1?journalCode=copa

  • Hrbek, T., Y. Keivany, and B.W. Coad. 2006. New species of Aphanius (Teleostei, Cyprinodontidae) from Isfahan province of Iran and a reanalysis of other Iranian species. Copeia, 2006(2): 244-255.
  • Keivany, Y. and N.M. Soofiani. 2004. Contribution to the biology of Zagros tooth-carp, Aphanius vladykovi, in central Iran (Cyprinodontidae). Environmental Biology of Fishes, 71(2): 165-169.