گل بی رخ یار خوش نباشد
غزلی با مطلع «گل بی رخ یار خوش نباشد»، غزل شمارهٔ ۱۶۳ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.
| گل بی رخ یار | |||
|---|---|---|---|
| زبان | فارسی | ||
| شاعر | حافظ[۱] | ||
| شمار ابیات | ۶ | ||
| بحر | هَزَج مسدس اخرب مقبوض محذوف مفعول مفاعلن فعولن | ||
| متن | |||
نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی | |||
مفهوم و درون‌مایه ویرایش
وزن ویرایش
در اجراها ویرایش
ترجمه‌ها ویرایش
در دیگر آثار هنری ویرایش
یکی از این نمونه‌های موفق تصویرگریِ دیوانِ حافظ، نسخه‌ای از دیوان است که به‌احتمال زیاد در حدودِ سال ۹۴۰ ه.ق برای سام میرزا مصوّر و کتابت شده‌است. این نسخه در میان موزهٔ جدید هنر اسلامی در قطر، موزهٔ هنر مِتروپولیتَن، دانشگاه هاروارد و موزهٔ هنری فاگ تقسیم شده و پیشتر نیز در مجموعهٔ کارتیه و سپس در مجموعهٔ کری ولش نگهداری می‌شده‌است. نسخه در اصل دارای ۵ نگاره شامل بزم، بازی چوگان، مجلس وعظ، سرای پیر مُغان و عید فطر بوده‌است. امروزه محل نگهداری ۴ نگاره معلوم و نگارهٔ «بازی چوگان» نامعلوم است.[۲][۳] نگارهٔ بزم یا «دیدار دو دل‌داده در باغ» بر مبنای غزلِ «گل بی رخ یار خوش نباشد / بی‌باده بهار خوش نباشد» تصویر شده است. فردریک روبرت مارتین آن را به آقا میرک، آرمناگ ساکیسان به سلطان محمد و ارنست کونل به شیخ‌زاده نسبت می‌دهند. موضوعِ گل و بهار و مصورسازی صحنه‌های بزم در بسیاری از دیوان‌های مصوّرِ حافظ، رایج بوده و این اثر نیز در همین راستاست.[۴]
پانویس ویرایش
منابع ویرایش
- آذرنوش، آذرتاش؛ اینجنیتو، دومینیکو؛ باقری، بهادر؛ بلوکباشی، علی؛ بیات، علی؛ پاکتچی، احمد؛ خرمشاهی، بهاءالدین؛ دادبه، اصغر؛ ساجدی، طهمورث؛ سجادی، صادق؛ سمسار، محمدحسن؛ شمس، اسماعیل؛ عبدالله، صفر؛ کردمافی، سعید؛ کیوانی، مجدالدین؛ مسعودی آرانی، عبدالله؛ میثمی، حسین؛ میرانصاری، علی؛ نکوروح، حسن؛ هاشم‌پور سبحانی، توفیق؛ بخش هنر و معماری (۱۳۹۰). «حافظ». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج. ۱۹. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۰۴۷.
- حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد. قزوینی، محمد؛ غنی، قاسم، ویراستاران. دیوان حافظ. تهران: سینا.
- Soucek, Priscilla (2002). "Hafez ii. Hafez and the Visual Arts". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 28 July 2020.