آکورد فرعی (انگلیسی: Secondary chord) در موسیقی کلاسیک و در دانش هارمونی، آکوردی است فرعی و غریبه در تنالیته که در یک گام دیاتونیک شکل می‌گیرد و به قصد ساخت پایه‌های (تونیک) جدید برای مدگردی و ایجاد هارمونی کروماتیک در موسیقی است. این شیوه در دوران قواعد مشترک رواج داشته‌است.

ُآکورد دومینانت فرعی در گام دو ماژور
آکورد دومینانت فرعی در گام لا مینور

تعریف ویرایش

در گام دیاتونیک آکوردهای درجه یک (تونیک) و درجه پنج (دومینانت)، مهمترین درجات گام محسوب می‌شوند. آکورد فرعی یا ثانویه، یک آکورد ماژور و قرضی از تنالیته‌ای دیگر است که روی درجات فرعی گام ساخته می‌شود. به‌عنوان مثال در گام دو ماژور، درجۀ پنج (سل، سی، ر) را به‌عنوان پایه فرض کرده و یک آکورد دومینانت دیگر روی آن ساخته می‌شود (ر، فا دیز، لا) که به‌عنوان آکورد «دومینانت، دومینانت» یا «پنج روی پنج» (V/V) شناخته می‌شود. این آکورد را می‌توان به‌عنوان متداولترین نوع از آکوردهای فرعی دانست.[۱]

به همین ترتیب می‌توان روی دیگر درجات گام، آکوردهای نمایانِ فرعی ساخت.[۲] مانند: پنج روی دو (V/II)، پنج روی سه (V/III)، پنج روی چهار (V/IV)، پنج روی شش (V/VI)، پنج روی هفت (V/VII)

آکوردهای فرعی می‌توانند به صورت سه‌صدایی، «چهار‌صدایی» و «پنج‌صدایی» به صورت پایگی و معکوس در گام‌های مینور و ماژور مورد استفاده قرار گیرند.[۳]

مثال‌های صوتی و تصویری
 
چهار‌صدایی
 
سه‌صدایی

پانویس ویرایش

منابع ویرایش

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Secondary chord». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۸.
  • روشن‌روان، کامبیز (۱۳۹۲). هارمونی جامع کاربردی: از ابتدا تا ورود به موسیقی آتونال. انتشارات معین. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۱۶۵-۱۰۴-۸.

پیوند به بیرون ویرایش