اتلس ۵ (به انگلیسی: Atlas V) یک نوع موشک سامانه یک بار مصرف پرتاب از خانواده موشک‌های اتلس است. اتلس ۵ در گذشته توسط شرکت لاکهید مارتین راه‌اندازی می‌شد و اکنون توسط لاکهیدمارتین-بوئینگ که شرکتی از ترکیب بویینگ و لاکهید مارتین است، ساخته و به کار می‌افتد. اتلس ۵ از یک موتور آردی-۱۸۰ ساخت روسیه که سوخت آن نفت سفید و اکسیژن مایع می‌باشد برای تأمین نیروی طبقه اول، و یک موتور آمریکایی آرال-۱۰ با سوخت هیدروژن مایع و اکسیژن مایع برای طبقه بالایی که سِنتور نام دارند، استفاده می‌کند. در برخی از پیکربندی‌ها همچنین از موشک‌های پیشرانهٔ سوخت جامد ساخت اروجت در اطراف بدنه نیز استفاده می‌شود. کلاهک‌های موشک‌های اتلس ۵ که ۴ متر یا ۵٫۴ متر قطر دارد و سه اندازه طولی دارند، توسط یک شرکت سوییسی راگ اسپیس ساخته می‌شوند. اجزا این موشک در شهرهای دیکاتور، آلاباما؛ هارلینجن، تگزاس؛ سن دیگو کالیفرنیا؛ و در شعبه مرکزی یونایتد لانچ الاینس نزدیک دنور سرهم می‌شوند.
[۴] در ۲۲ پرتابش از اولین پرتاب اوت ۲۰۰۲ تا اوت ۲۰۱۰ اتلس ۵ تقریباً موفقیت کامل را داشته‌است. البته در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۷ در پرتاب یکی از ماهواره‌های جاسوسی ان‌آراو ال-۳۰ در طبقه دوم موشک نابهنجاری پیش آمد و موتور سنتور زودتر از زمان برنامه‌ریزی شده خاموش شد.[۵] این ماهواره در مداری پایین‌تر از چیزی که برنامه ریزی شده بود قرار گرفت؛ ولی با این حال خود ان‌آراو این پرتاب را هم جزو پرتاب‌های موفق اعلام کرد.[۶]

اتلس ۵
پرتاب مدارگرد شناسایی مریخ در ۱۲ اوت ۲۰۰۵ ساعت ۱۱:۴۳ به وقت گرینویچ در اولین استفاده از اتلس۵ توسط ناسا. پیکربندی موشک ۴۰۱ می‌باشد.
عملکردEELV/وسیله پرتاب متوسط-سنگین
سازندهیونایتد لانچ الاینس
کشور مبدأایالات متحده آمریکا
هزینهٔ هر پرتابهزینه هربار پرتاب $187M, در پیکربندی 401[۱]
ابعاد
بلندی58.۳ متر (191.۲ فوت)
قطر۳٫۸۱ متر (۱۲٫۴۹ فوت)
جرم۳۳۴۵۰۰ کیلوگرم (۷۳۷۴۰۰پوند)
تعداد مراحل۲
ظرفیت
بار مفید به لئو۹۷۵۰–۲۹۴۲۰ کیلوگرم[۲] (۲۱۴۹۰–۶۴۸۶۰ پوند)
بار مفید به
GTO
۴۷۵۰–۱۳۰۰۰ کیلوگرم[۲] (۱۰۴۷۰–۲۸۶۶۰ پوند)
تاریخچهٔ پرتاب
وضعیتفعال
سایت‌های پرتابSLC-41, Cape Canaveral
SLC-3E, Vandenberg AFB
مجموع پرتاب‌ها۲۴
(۴۰۱: ۱۰, ۴۱۱: ۲, ۴۲۱: ۳, ۴۳۱: ۲)
(۵۰۱: ۳, ۵۲۱: ۲, ۵۳۱: ۱, ۵۵۱: ۱)
پرتاب(های) موفق۲۳
(۴۰۱: ۹, ۴۱۱: ۲, ۴۲۱: ۳, ۴۳۱: ۲)
(۵۰۱: ۳, ۵۲۱: ۲, ۵۳۱: ۱, ۵۵۱: ۱)
پرتاب(های) ناتمام1 (401)[۳]
نخستین پرواز۴۰۱: ۲۱ اوت ۲۰۰۲
۴۱۱: ۲۰ آوریل ۲۰۰۶
۴۲۱: ۱۰ اکتبر ۲۰۰۷
۴۳۱: ۱۱ مارس ۲۰۰۵
۵۰۱: ۲۲ آوریل ۲۰۱۰
۵۲۱: ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۳
۵۳۱: ۱۴ اوت ۲۰۱۰
۵۵۱: ۱۹ ژانویه ۲۰۰۶
افراد یا محموله‌های منتقل‌شدهمدارگرد شناسایی مریخ
نیوهورایزنز
مدارگرد شناسایی ماه
رصدخانه پویایی‌شناسی خورشید
بوئینگ ایکس-۳۷
بوسترها (غیرسنگین) - اروجت
شمار بوسترها۰ تا ۵ عدد
موتورها۱ سوخت جامد
رانش۱۲۷۰کیلو نیوتون (۲۸۵۵۰۰ پوند)
تکانه ویژه۲۷۵ ثانیه
مدت‌زمان سوختن۹۴ ثانیه
سوختسوخت جامد
بوسترها (اتلس ۵ سنگین (5HX)) - اتلس هسته پیشران اصلی
شمار بوسترها۲
موتورها1 RD-۱۸۰
رانش۴۱۵۲ کیلو نیوتون (۹۳۳۴۰۶ پوند)
تکانه ویژه۳۱۱ ثانیه
مدت‌زمان سوختن۲۵۳ ثانیه
سوختنفت سفید/اکسیژن مایع
مرحلهٔ نخست - اتلس هسته پیشران اصلی
موتورها1 RD-۱۸۰
رانش۴۱۵۲ کیلو نیوتون (۹۳۳۴۰۰ پوند)
تکانه ویژه۳۱۱ ثانیه
مدت‌زمان سوختن۲۵۳ ثانیه
سوختنفت سفید/اکسیژن مایع
مرحلهٔ دوم (اتلس ۵ XX1) سنتور
موتورها1 RL10A
رانش۹۹٫۲ کیلو نیوتون (۲۲۳۰۰ پوند)
تکانه ویژه۴۵۱ ثانیه
مدت‌زمان سوختن۸۴۲ ثانیه
سوختهیدروژن مایع/اکسیژن مایع
مرحلهٔ دوم (اتلس ۵ XX2) - سنتور
موتورها2 RL10A
رانش۱۴۷ کیلو نیوتون (۴۱۶۰۰ پوند)
تکانه ویژه۴۴۹ ثانیه
مدت‌زمان سوختن۴۲۱ ثانیه
سوختهیدروژن مایع/اکسیژن مایع

پانویس ویرایش

  1. Spaceflight Now | Breaking News | NASA chooses Atlas 5 rocket to launch MAVEN to Mars
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ United Launch Alliance. "Atlas V Product Card" (PDF). Archived from the original (PDF) on 16 March 2010. Retrieved 9 March 2011.
  3. Gunter's Space Page - Atlas V (401)
  4. «Launch Vehicles | Lockheed Martin». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ مارس ۲۰۱۱.
  5. Morring, Frank, Jr. (June ۲۲, ۲۰۰۷). "NRO Shortfall May Delay Upcoming ULA Missions". Aviation Week. Archived from the original on 5 February 2012. Retrieved 9 March 2011.
  6. «:: Welcome to the National Reconnaissance Office ::». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۹ مارس ۲۰۱۱.