ارتعاش، نوسان مکانیکی حول یک نقطه تعادل است.[۱] ارتعاش ممکن است مانند حرکت آونگ متناوب (تکرار شونده) باشد یا مانند حرکت چرخ خودرو روی مسیر ناهموار تصادفی باشد.[۲][۳]

حرکت هارمونیک ساده جرم فنر

انواع ویرایش

ارتعاش آزاد: زمانی اتفاق می‌افتد که یک سیستم مکانیکی با یک ورودی ابتدایی به نوسان در می‌آید و سپس اجازه داده می‌شود تا آزادانه نوسان کند. مثالی از این نوع نوسان عقب کشیدن یک تاب و رها کردن آن است تا آزادانه نوسان کند.

یک سیستم مکانیکی در یک یا تعداد بیشتری از فرکانس‌های طبیعی خود نوسان کرده و آنقدر تضعیف می‌شود تا اینکه کاملاً متوقف شود.

ارتعاش واداشته: زمانیکه یک آشفتگی متغیر با زمان (نیرو، جابجایی یا سرعت) در سیستم مکانیکی اعمال شود اتفاق می‌افتد. این آشفتگی می‌تواند دوره‌ای تکرار شده و ورودی پایدار داشته باشد یا یک ورودی گذرا با آشفتگی کاملاً تصادفی باشد. ورودی دوره ای می‌تواند هارمونیک یا غیرهارمونیک باشد. از مثال‌های این نوع ارتعاش می‌توان به یک ماشین لباسشویی که به دلیل نامیزانی ارتعاش می‌کند اشاره کرد.

در سیستم‌های خطی فرکانس پاسخ ارتعاش حالت-پایدار ناشی از ورودی دوره ای هارمونیک مساوی است با فرکانس نیرو یا حرکت وارد شده، که در آن بزرگی پاسخ به سیستم مکانیکی بستگی دارد.

ارتعاش میرا: زمانیکه انرژی یک سیستم در حال ارتعاش توسط اصطکاک یا سایر نیروی‌های مقاوم به مرور تضعیف می‌شود، گفته می‌شود که این ارتعاش میرا است. ارتعاشات در این حالت به مرور کاهش یافته یا فرکانس و شدت آن عوض می‌شود و نهایتاً سیستم در حالت تعادل ساکن می‌شود. مثالی از این نوع ارتعاش سیستم تعلیق خودرو است که در آن ارتعاش توسط ضربه گیرها جذب می‌شود.

آزمایش ارتعاش ویرایش

آزمایش ارتعاش معمولاً با اعمال یک تابع نیرو به سازه، معمولاً با نوعی شیکر یا لرزاننده انجام می‌شود. آزمایش ارتعاش برای بررسی پاسخ یک سازه یا دستگاه تحت آزمایش به یک محیط ارتعاشی تعریف شده و معین، انجام می‌شود.

برای اعمال نیروی فرکانس پایین معمولاً از لرزاننده‌های سرووهیدرولیکی (الکتریکی-هیدرولیکی) استفاده می‌شود. برای فرکانس‌های بالا از لرزاننده‌های الکترودینامیک استفاده می‌شود.

متدوال‌ترین انواع آزمایش‌های ارتعاش[۴] اعمال شده در آزمایشگاه‌ها معمولاً ارتعاشات سینوسی و تصادفی هستند.

با اینکه در حقیقت ارتعاشات در تمام محورها همزمان وارد می‌شود اما در آزمایشگاه معمولاً ارتعاشات هر محور جداگانه و تک به تک مطالعه می‌شود.

Spring mass undamped
Spring mass underdamped
Spring mass critically damped
Spring mass overdamped
در این جدول مودهای ارتعاشی مختلف یک تیر یک سردرگیر نشان داده شده اند. مود‌های دیگری نیز وجود دارند که در آن تیر فشرده شده و کشیده می شود.
The mode shapes of a cantilevered I-beam
 
 
 
 
 
 

جستارهای وابسته ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش

  1. "Vibration". Wikipedia (به انگلیسی). 2019-05-26.
  2. Tustin, Wayne. Where to place the control accelerometer: one of the most critical decisions in developing random vibration tests also is the most neglected, EE-Evaluation Engineering, 2006
  3. "Polytec InFocus 1/2007" (PDF). Archived from the original (PDF) on 24 July 2019. Retrieved 12 اكتبر 2021. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  4. جانبلاغی، محمد (۲۰۱۹-۰۲-۰۲). «قانون ارتعاش چیست؟ و روش های قدرتمند فرستادن ارتعاش». محمد جانبلاغی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۲.