اصل
(تغییرمسیر از اصول)
اصل در لغت به معنای ریشه و بن است دربرابر فرع که شاخه وبر است [۱]
تعریفویرایش
قانون یا قاعده‌ای حقوقی است که باید از آن پیروی شود، یا معمولاً باید از آن پیروی شود، یا می‌توان به دلخواه از آن پیروی نمود، یا نتیجه گریزناپذیر چیزی‌ست، نظیر قوانین مشاهده شده در طبیعت یا شیوه‌ای که سیستمی ساخته می‌شود. اصول چنان سیستمی را کاربران آن مشخصات ذاتی سیستم، یا بازتاب دهندهٔ هدف طراحی شدهٔ سیستم می‌دانند، و عملکرد مؤثر یا استفاده از آن در صورت بی‌توجهی به هر یک از اصول غیرممکن خواهد بود.[۲]
مثال‌هایی از اصول:
- یک قانون، آموزه یا فرضیهٔ توصیفی کامل و بنیادین،
- یک قاعده یا ضابطهٔ رفتاری اصولی،
- یک قانون یا واقعیت طبیعت که اساس کار یک ابزار مصنوعی باشد.
انواع اصول در علوم گوناگونویرایش
آمارویرایش
اخترشناسیویرایش
اخلاقویرایش
حقوق بین‌المللویرایش
- اصل ولادت مطهر
- اصل عدم توسل به زور
- اصل حل مسالمت‌آمیز اختلافهای بین‌المللی
- اصل عدم مداخله در امور داخلی
- اصل همکاری بین‌المللی
- اصل برابری حقوق و خودگردانی خلقها
- حق خلقها برای تعیین سرنوشت خویش
- اصل برابری حاکمیت دولتها
- اصل اجرای صادقانهٔ تعهدات بین‌الملل
- اصل تمامیت ارضی کشورها
- اصل خلل ناپذیری مرزها
- اصل احترام به حقوق بشر
حقوقویرایش
ریاضیویرایش
ژنتیکویرایش
فقهویرایش
فلسفهویرایش
- اصل انسان‌نگر
- اصل عدم ( یادآوری : این اصل در نظر بسیاری از فلاسفه پذیرفته نیست ؛ چرا که چیزی از نیستی ، هست نمی شود . )
فیزیکویرایش
- اصل احتیاطی
- اصل برهم‌نهی
- اصل پلی‌فیر
- اصل تمام‌نگاری
- اصل عدم قطعیت
- اصل فرما
- اصل لانداوه
- اصل نسبیت
- اصل هم‌خوانی
- اصل هم‌ارزی
- اصل هویگنس
کیهان‌شناسیویرایش
معرفت‌شناسیویرایش
منطقویرایش
هندسهویرایش
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ فرهنگ معین
- ↑ Alpa, Guido (1994) "General Principles of Law," Annual Survey of International & Comparative Law: Vol. 1: Is. 1, Article 2.[۱] بایگانی‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Archive.today,
- ↑ اصول ١ تا ٧ در منشور ملل متحد (دیباجه، مادۀ ١ و ٢ منشور، به ویژه مادۀ ٢)
- ↑ اعلامیۀ مجمع عمومی ملل متحد درسال ١٩٧٠
- ↑ سه اصل ٨، ٩ و ١٠ در سند نهای همایش هلسینکی دربارۀ امنیت و همکاری در اروپا سال ١٩٧٥ تثبیت یافته اند
پیوند به بیرونویرایش
معنای principle را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.