ام ایمن (عربی: اُمِّ اَیمَن) با نام اصلی برکة بنت ثعلبه بن عمرو بن حصن بن مالک بن سلمة بن عمرو بن نعمان و با کنیه ام‌الظباء زنی اهل حبشه بود که قبل از اسلام کنیز آمنه بنت وهب مادر محمد و پس از مرگ او کنیز خود او بود تا آنکه محمد او را آزاد کرد.

زندگی ویرایش

ارتباط وی با پیامبر اسلام ویرایش

ام ایمن از زنان صحابی، در دوران جاهلیت کنیز آمنه بنت وهب بود. پس از فوت آمنه، وی به محمد به ارث رسید.[۱][۲] پس از مرگ آمنه در ابواء[۳] وی مسئولیت نگهداری از محمد را تا بزرگ شدنش بر عهده گرفت.[۲] عبدالمطلب به وی گفته بود از پسرم غفلت نکن، اهل کتاب گمان می‌کنند که او پیامبر این امت است.[۴] محمد بسیار او را دوست داشت و دربارهٔ او گفت: «ام ایمن امی بعد امی.» یعنی «بعد از مادرم ام ایمن مادر من است.»[۵]

ازدواج‌ها و فرزندان ویرایش

محمد پس از ازدواج با خدیجه او را آزاد کرد. در ابتدا او با عبید بن زید خزرجی ازدواج کرد که ایمن حاصل این ازدواج بود. پس از درگذشت عبید بن زید خزرجی، با زید بن حارثه پسرخوانده محمد ازدواج کرد که حاصل این ازدواج اسامه بن زید بود.[۱]

ارتباط با اسلام ویرایش

او از نخستین گروندگان به اسلام بود و بعدها به مدینه هجرت کرد.[۲] گفته شده‌است که او از مهاجرین به حبشه نیز بوده‌است.[۶]

ام ایمن در دو جنگ احد و خیبر نیز حضور دشته است.[۷] محمد از وی به عنوان یکی از زنان اهل بهشت یاد کرده‌است. او به همراه علی ابن ابی طالب تنها کسانی بودند که در قضیه فدک شهادت دادند که محمد فدک را به فاطمه زهرا بخشیده‌است.[۸]

درگذشت ویرایش

در برخی منابع آمده‌است که وی پنج ماه پس از مرگ محمد، فوت کرده‌است، اما در برخی دیگر آمده‌است که وی تا زمان خلافت عثمان زنده بوده‌است.[۹]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ابن سعد، محمد. الطبقات الکبری جلد ۸. بیروت: دارصادر. صص. ۲۲۳.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ بلاذری، احمد. انساب الاشراف جلد ۱. قاهره. صص. ۹۶.
  3. ابن قتیبه، عبدالله. المعارف. قاهره: به کوشش ثروت عکاشه. صص. ۱۵۰.
  4. ابن کثیر. البدایة والنهایة، جلد ۲. بیروت: دار احیاء التراث العربی. صص. ۳۴۳.
  5. العسقلانی، ابن حجر، تحقیق علی محمد البجاوی. الإصابة فی تمییز الصحابة جلد ۸. دار نهضة مصر للطبع والنشر، قاهره. صص. ۱۶۹.
  6. ابن اثیر، علی. اسدالغابة، جلد ۵. صص. ۵۶۷.
  7. واقدی، محمد، به کوشش مارسدن جونز. المغازی. لندن.
  8. الطبرسی. الاحتجاج جلد ۱. النجف الاشرف: دارالنعمان. صص. ۱۲۱،۱۲۲.
  9. طبرانی، سلیمان. المعجم الکبیر. به کوشش حمدی عبدالمجید سلفی.