ای رقیب
ای رقیب (به کردی: ئەی ڕەقیب) که در زبان فارسی آن را «ای دشمن» ترجمه میکنند، یک سرود ملیگرایانۀ کردی و در حال حاضر سرود رسمی حکومت اقلیم کردستان عراق است.[۱]
ئەی ڕەقیب | |
![]() نشان خورشید کُردی و میترا | |
سرود ![]() سرود ملی پیشین ![]() | |
ترانهسرا | دلدار، ۱۹۳۸ |
---|---|
تاریخ رسمیت | ۱۹۴۶ (جمهوری مهاباد) ۱۹۹۱ (اقلیم کردستان عراق) |
بیاستفاده شده | ۱۹۴۷ (جمهوری مهاباد) |
نمونهٔ صوتی | |
این سرود در سال ۱۹۳۸ توسط شاعر کرد یونس رئوف دلدار (۱۹۱۸–۱۹۴۸) در زندان حکومت وقت عراق سروده شدهاست.[۲] اصل این سرود به زبان کردی میانی (سورانی) سروده شده، ولی با گذشت زمان به دیگر زبان های کردی نیز درآمده و ترجمه شده است.
سرود ای رقیب نخستین بار به صورت رسمی در جمهوری مهاباد به عنوان سرود ملی مورد استفاده قرار گرفت.[۳]
اهمیت این سرود به حدی است که طی چند دهه گذشته اکثر احزاب ملیگرای کُردی در هر در هر چهار بخش کردستان در ترکیه، عراق و سوریه آن را به عنوان سرود ملی پذیرفتهاند. با این وجود احزاب احزاب اسلامی کُردستان هنوز در برابر آن مقاومت میکنند.[۴]
تاریخچهویرایش
این سرود را شاعر و کنشگر سیاسی کرد، یونس رئوف دلدار (۱۹۱۸–۱۹۴۸) در سال ۱۹۳۸ میلادی، در حالی که در زندان بود، نوشت. "ای رقیب" (به فارسی: "ای دشمن!")، اشارهای به نگهبانان زندان در زندانی است که دلدار در آن زندانی و شکنجه شده بود و همچنین نماد کشورهای اشغالگر خاک کردستان به شمار میآید. این سرود و ترانه در ابتدا به زبان کردی میانی (سورانی) نوشته شده بود که امروزه به همه زبان های کردی از جمله کردی جنوبی (کرماشانی و لکی)، کردی میانی (سورانی)، کردی شمالی (کرمانجی)، و زبانهای زازاکی و هورامی ترجمه شده است.
در سال ۱۹۴۶ میلادی، این سرود به عنوان سرود رسمی جمهوری مهاباد، یک جمهوری کوتاهمدت در قرن بیستم میلادی در ایران که به مدت یک سال عمر داشت، تصویب شد.[۵][۶]
"ای رقیب" توسط دولت اقلیم کردستان عراق بهعنوان سرود اقلیم کردستان عراق تصویب شدهاست[۷][۸]
متن سرودویرایش
ای رقیب
- ای رقیب، قوم کُرد همچنان با نشاط و سرزنده است
- گردش چرخ زمانه نمیتواند او را به تسلیم وا بدارد.
- چه کسی میگوید کُرد مرده است؟ کُرد زنده است.
- زندهایم و پرچممان هرگز فرونخواهد افتاد.
- جوانان کُرد دلیرانه بپا خاستهاند
- تا با خون خود تاج زندگی را رنگین نمایند
- چه کسی میگوید کُرد مرده است؟ کُرد زنده است.
- زندهایم و پرچممان هرگز فرونخواهد افتاد.
- کُرد و کُردستان، دین و آیین ما است
- چه کسی میگوید کُرد مرده است؟ کُرد زنده است.
- زندهایم و پرچممان هرگز فرو نخواهد افتاد
- ما فرزندان رنگ سرخ و انقلاب ایم
- بنگر که چگونۀ گذشتۀ ما خونین است.
- چه کسی میگوید کُرد مرده است؟ کُرد زنده است.
- زندهایم، و پرچممان هرگز فرو نخواهد افتاد
- فرزندان کُرد حاضر و آمادهاند
- جان فدای اند و جان فدا باقی خواهند ماند
- چه کسی میگوید کُرد مرده است؟ کُرد زنده است.
- زندهایم و پرچممان هرگز فرو نخواهد افتاد.
به کردی میانی (سورانی) | به کردی میانی (سورانی) و الفبای لاتین | به کردی شمالی (کرمانجی) | به کردی شمالی (کرمانجی) و الفبای لاتین |
---|---|---|---|
|
|
|
|
به زازاکی | به زازاکی و الفبای لاتین | به گورانی | به گورانی و الفبای لاتین |
---|---|---|---|
|
|
|
|
به کردی جنوبی | به کردی جنوبی و الفبای لاتین | به لکی | به لکی و الفبای لاتین |
---|---|---|---|
|
|
|
Ey reqîb(homał) her memînê qeom kurd zûn
|
منابعویرایش
- ↑ "Ey, Reqîb!" - National Anthem of Kurds, retrieved 2021-09-07
- ↑ "The poet Dildar, writer of the Kurdish national anthem "EY REQÎB" (his life and struggle)-ARK NEWS". www.arknews.net (به انگلیسی). Retrieved 2021-09-07.
- ↑ "Ey, Reqîb!" - National Anthem of The Republic of Mahabad, retrieved 2021-09-07
- ↑ «واکنش وزارت اوقاف اقلیم کردستان به مناقشه بر سر سرود ای رقیب». کردپرس. ۱۷ آبان ۱۳۹۲.[پیوند مرده]
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ اكتبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۷ آوریل ۲۰۲۱. تاریخ وارد شده در
|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ "Ey, Reqîb!" - National Anthem of The Republic of Mahabad, retrieved 2021-09-07
- ↑ Flag and national anthem بایگانیشده در ۲۰۱۲-۱۰-۲۵ توسط Wayback Machine, KRG's Official Website.
- ↑ "Ey, Reqîb!" - National Anthem of Kurds, retrieved 2021-09-07
- ↑ وهرگیرانی بوو زمان لهکی: ڕهقیب=هؤماڵ ..... زۆن=زمان(lang) .... کورد=کورد نمهڕمنتێ=تسلیم و شکست نمیخورد … نمهچهمنتێ=کمرش را خم نمیکند و شکست نمیخورد … خڕ ڕووژگارۆن=چرخ روزگار (خڕ له زمان لهکی یانی چهرخ و دور و دوره و دایره)...... ههریژ =همیشه هم، هرگز… ئهسگهتهمۆن=ڕابردهمان، گذشتمان، پیشینهمان… هێزگرتێه= ههستایه، بپاخواسته
جستارهای وابستهویرایش
پیوند به بیرونویرایش
سرود زیبای «ای رقیب» کهس نهڵێ کورد مردوه، کورد زیندوه / همراه با ترجمه انگلیسی، آلمانی و عربی
پرونده صوتی ای رقیب با صدای حماسهسرای کرد، «شوان پرور» به کرمانجی و نیز به صورت جمعی