بالکان

شبه‌جزیره‌ای در جنوب قارۀ اروپا

بالکان منطقه‌ای و شبه جزیره‌ای جغرافیایی در جنوب شرقی اروپا با تعاریف مختلف جغرافیایی و تاریخی است. این منطقه نام خود را از کوه‌های بالکان گرفته‌است که در سراسر بلغارستان امتداد دارند. شبه جزیره بالکان از شمال غربی با دریای آدریاتیک، از جنوب غربی به دریای ایونی، از جنوب به دریای اژه، از شرق به تنگه‌های ترکیه و از شمال شرقی به دریای سیاه همسایه است. مرز شمالی شبه جزیره به گونه‌های مختلفی تعریف شده‌است. بلندترین نقطه بالکان کوه مصلی با ارتفاع ۲۹۲۵ متر (۹۵۹۶ فوت) در رشته کوه ریلا، بلغارستان است.

بالکان
محدوده بالکان بر اساس دانشنامه بریتانیکا
  محدوده بالکان در دانوبرود ساواسوچا (رود)
Map
جغرافیا
مکاناروپای جنوب شرقی
مختصات۴۲° شمالی ۲۲° شرقی / ۴۲°شمالی ۲۲°شرقی / 42; 22
مساحت۴۶۶٬۸۷۷ کیلومتر مربع (۱۸۰٬۲۶۲ مایل مربع)
بیشترین ارتفاع۲٬۹۲۵ متر (۹٬۵۹۶ پا)
بلندترین نقطهقلهٔ مصلی (بلغارستان)
کشور
بالکان
جمعیت‌شناسی
جمعیت۵۵ میلیون نفر (۳۲ میلیون نفر فقط در بخش شبه‌جزیره‌ای)
شبه‌جزیرهٔ بالکان
در بالکان فرهنگ یونانی حاکم است و در شمال بالکان، معمولاً فرهنگ لاتین رایج است.

کشورهای دربرگیرندهٔ خاک بالکان عبارتند از:[۱]

پهنهٔ منطقهٔ بالکان ۷۲۸٬۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن بیش از ۶۰ میلیون نفر است.

ریشهٔ نام ویرایش

نام بالکان از رشته کوه بالکان گرفته شده که از مرکز بلغارستان تا بخش شرقی صربستان کشیده شده‌است. باور بر این است این رشته کوه نیز نام خود را از زبان ترکی گرفته‌است. در ترکی «بالکان» به معنی رشته‌کوه‌های پوشیده از درخت است[۲][۳] و باید زمانی که قبایل ترک در سدهٔ ۱۱ و ۱۲ میلادی به این ناحیه وارد شدند، اطلاق شده باشد.[۴] این نام هنوز در آسیای مرکزی در رشته‌کوه‌های بلخان و استان بلخان در ترکمنستان حفظ شده‌است.[۵]

تاریخچه ویرایش

انقلاب بالکان علیه حکومت امپراتوری عثمانی از سال ۱۸۷۵ تا ۱۸۷۷ میلادی صورت گرفت، در نتیجه یوگسلاوی و بلغارستان استقلال خود را بدست آوردند.[۶]

جغرافیای محیطی ویرایش

شبه‌جزیرهٔ بالکان واقع در جنوب‌شرقی اروپا و شمال‌غربی کشور ترکیه و جنوب‌غربی روسیه است. شبه‌جزیرهٔ بالکان با دریای آدریاتیک در شمال غربی، دریای یونان در جنوب غربی، دریای اژه در جنوب و جنوب شرقی و دریای سیاه در شرق و شمال شرقی احاطه شده‌است. مرز شمالی شبه‌جزیره به‌طور متفاوت تعریف شده و معمولاً گفته می‌شود که شبه‌جزیره بالکان در شمال توسط کوه‌های آلپ مرزبندی شده‌است. بالاترین نقطهٔ بالکان قلهٔ مصلی با ۲٬۹۲۵ متر (۹٬۵۹۶ فوت) ارتفاع در کوه ریلا است.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی دارای چند کشور دیگر شد. امروزه کشورهای این شبه‌جزیره عبارت است از: آلبانی، یونان، کوزوو، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، مقدونیه، صربستان، مونته‌نگرو، رومانی و ترکیه (بخش اروپایی).

زبان ویرایش

این شبه جزیره دارای اقوامی با زبان‌های عمدتاً هندواروپایی همچون مقدونی، رومانیایی، بلغاری، اسلوونیایی، صربی، آلبانیایی، کرواتی، بوسنیایی، ترکی و یونانی است.

وسعت و مساحت ویرایش

شبه‌جزیره بالکان دارای وسعتی به اندازهٔ ۷۲۸ هزار کیلومتر مربع است. مساحت هر یک از کشورهای شبه‌جزیره بالکان عبارتند از:

۱. یونان ۱۳۱ هزار کیلومتر مربع

۲. آلبانی ۲۸ هزار کیلومتر مربع

۳. بلغارستان ۱۱۰ هزار کیلومتر مربع

۴. کوزوو ۱۰ هزار کیلومتر مربع

۵. بوسنی و هرزگوین ۵۱ هزار کیلومتر مربع

۶. کرواسی ۵۶ هزار کیلومتر مربع

۷. اسلوونی ۲۰ هزار کیلومتر مربع

۸. مقدونیه ۲۸ هزار کیلومتر مربع

۹. صربستان ۸۸ هزار کیلومتر مربع

۱۰ مونته‌نگرو ۱۳ هزار کیلومتر مربع

۱۱. مجارستان ۹۳ هزار کیلومتر مربع

۱۲. رومانی ۲۳۸ هزار کیلومتر مربع؛ که بزرگ‌ترین کشور شبه‌جزیره بالکان است.

۱۳. ترکیه (بخش اروپایی)

منابع ویرایش

  1. Wikipedia contributors, "Balkans," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Balkans&oldid=182668612 (accessed January 9, 2008)
  2. "Balkan". Encarta World English Dictionary. Microsoft Corporation. Archived from the original on 12 April 2009. Retrieved 2008-03-31.
  3. "balkan". Büyük Türkçe Sözlük (به ترکی استانبولی). http://www.tdkterim.gov.tr/bts/: Türk Dil Kurumu. Sarp ve ormanlık sıradağ {{cite encyclopedia}}: External link in |location= (help)
  4. Todorova, Maria N. (1997). Imagining the Balkans. New York: Oxford University Press, Inc. p. 27.
  5. "Balkhan Mountains". World Land Features Database. Land.WorldCityDB.com. Archived from the original on 28 February 2008. Retrieved 2008-03-31.
  6. اختریان، محمود (۱۳۸۵). اطلاعات عمومی پیام. تهران: عالمگیر. شابک ۹۶۴-۹۳۶۰۸-۰-۸.