تایفون

این مقاله دربارهٔ شخصیت اسطوره‌ای یونانی است. برای دیگر کاربردها، تایفون (ابهام‌زدایی) را ببینید.

تایفون (به یونانی: Τυφῶν) که تایفوئیوس (Τυφωεύς) هم نامیده می‌شود نام هیولایی در اساطیر یونان بوده‌است که در مورد منشأ آن روایت‌های گوناگونی وجود دارد.

زئوس نیزه‌ای از رعد و برق به سوی تایفون پرتاب می‌کند، نقاشی روی ظرف مربوط به ۵۵۰ قبل از میلاد

تایفون، اژدهایی با نفس آتشین، صدسر و خستگی‌ناپذیر بوده‌است. گایا، در اوج ناامیدی او را به دنیا آورد تا از تایتانها در مقابل المپیان محافظت کند. او تا حد زیادی موفق می‌شود و تعدادی از خدایان المپ را فراری داده و زئوس را به بند می‌کشد. هرمس به نجات زئوس می‌آید و زئوس هم با استفاده از تیرهای آذرخش، تایفوئیوس را از بین می‌برد. گفته می‌شود که تایفوئیوس زیر کوه اتنا (Etna) در سیسیل دفن شده‌است.

روایت هزیود

روایت هزیود که راجر لنسین گرین هم در کتاب اساطیر یونان خود به آن اشاره کرده‌است، تایفون زادهٔ گایا بود. گایا او را پس از رانده‌شدن تیتان‌ها و بندی کردن آن‌ها، بدون یاری اورانوس از خود پدیدآورد تا انتقامی از خدایانی که فرزندان او را رانده بودند بگیرد.

روایت هومری

هرا در برابر این امر که زئوس به‌تنهایی آتنا را پدیدآورده بود (آتنا فرزند زئوس و همسر دیگر وی متیس بود) بسیار خشمناک شد و اراده کرد که او نیز بی‌یاری زئوس فرزندی پدیدآورد. هرا می‌خواست این فرزند هماورد زئوس باشد، او با کمک تیتان‌ها محبوس، زمین و آسمان در شکل مینوی خود او را پدیدآورد که در کارش به هیچ عنوان موفق نشد و تیفون را زاد که نه به ایزدان و نه به آدمیان شبیه بود، بلکه تازیانه ابناء بشر به‌شمار می‌رفت.

توصیف تایفون

حدفاصل میان یک موجود بشری و یک حیوان بود، از حیث قامت و قدرت بر همه فرزندان زمین فزونی داشت و از همه کوهستان‌ها بزرگ‌تر بود و سر او اغلب به ستارگان برمی‌خورد و وقتی دست‌هایش را باز می‌کرد یکی به مشرق و دیگری به مغرب می‌رسید و به‌جای انگشتان یکصد سر اژدها داشت، از کمر به پایین بدن او از افعی‌ها پوشیده شده و دارای بال بود و از چشمانش آتش بیرون می‌زد و تیفون آن‌قدر وحشتناک بود که وقتی خدایان متوجه حمله او به آسمان شدند از ترس همه به مصر گریخته و شکل حیوان‌ها را به خود گرفتند.

او تا حد زیادی موفق می‌شود و تعدادی از خدایان المپ را فراری داده و زئوس را به بند می‌کشد و پی‌های مفصل‌های او را بیرون می‌کشد و او را رها می‌کند تا پس از استراحت، او را از بین ببرد. هرمس به نجات زئوس می‌آید، به صورت نوازنده‌ای دوره‌گرد نزدیک او می‌شود و تایفون را فریب می‌دهد و پی‌ها را برای تعمیر سازش از او می‌گیرد؛ و زئوس هم با استفاده از تیرهای آذرخش، تایفوئیوس را از بین می‌برد. در روایتی دیگر آپولوست که هیولا را می‌فریبد.

منابع

• گروه سرگرمی تایفون
• برگرفته از دانش‌نامه ع. ت. ف.
• وبگاه سیمرغ
• دانشنامه ویکی‌پدیا
• اساطیر یونان، راجر لنسین گرین، ترجمه عباس آقاجانی، انتشارات سروش