تنگه خیبر

دره‌ای در جنوب خاوری افغانستان

تنگه خیبر یا گردنه خیبر گذرگاهی معروف در رشته کوه هندوکش است که در مرز میان افغانستان و پاکستان قرار دارد. این گردنه که قرن‌ها محل عبور از آسیای مرکزی بوده اینک راه اصلی بین پیشاور (پاکستان) و کابل (افغانستان) می‌باشد.

تنگه خیبر
تنگه خیبر لندی کوتل را به دره پیشاور در پاکستان متصل می‌کند
ارتفاع۱۰۷۰ متر (۳٬۵۱۰ پا)
موقعیتافغانستان/پاکستان
Rangeسفیدکوه (کوه)
مختصات۳۴°۰۴′۳۳″شمالی ۷۱°۱۲′۱۴″شرقی / ۳۴٫۰۷۵۷۰°شمالی ۷۱٫۲۰۳۹۴°شرقی / 34.07570; 71.20394

گردنهٔ خیبر یکی از راه‌های اصلی حرکت به هند بوده‌است. ظاهراً اسکندر مقدونی قسمتی از سپاهیان خود را که تحت فرماندهی هفایستیون و پردیکاس بود از این راه گذر داد و خود راه ساحل شمالی رود کابل را پیش گرفت. سلطان محمود غزنوی، تیمور لنگ، بابر و نادرشاه افشار در لشکرکشی به هند از این راه گذشتند.

گذشته از دشواری‌های طبیعی، گذر از خیبر به سبب قبائل سرسخت پیرامونش نیز دشوار بود. از جملهٔ این قبائل، قبیلهٔ اَفریدی است که مردمی رزم‌جو بودند و در برابر هرگونه نفوذ خارجی برمی‌ایستادند. انگلیسیها نخستین بار در ۱۸۳۹ م. در اولین جنگ افغانستان و بریتانیا از خیبر گذشتند و دشواری‌های بسیار دیدند. در دومین جنگ افغانستان و بریتانیا به موجب پیمان گندمک ۱۸۷۹ م. خیبر تحت نظارت بریتانیا قرار داده شد.

نگارخانه ویرایش

منابع ویرایش

  • دائرةالمعارف فارسی
  • ویکی‌پدیای انگلیسی