کابل

کابل، پایتخت جمهوری اسلامی افغانستان مطابق تخمین سال ۲۰۱۵–۲۰۱۶ با جمعیتی حدود ۳٬۶۷۸٬۰۳۴ نفر و مساحتی حدود ۲۷۵ کیلومتر مربع است که در ولایت کابل (استان کابل) واقع شده‌است. مرکز این شهر، شامل بافت کهنه و قدیمی ان می‌باشد که مناطق پل خشتی، خوابگاه، کاه فروشی، مرادخانی، ده افغانان، چنداول، شوربازار، سراجی و باغ علیمردان را در بر می‌گیرد. کابل همراه با دیگر توابع (ولسوالی‌ها)، جمعیتی بالغ بر ۴٬۳۷۲٬۹۷۷ میلیون نفر و مساحتی در حدود ۴۲۵ کیلومتر مربع دارد و در آن از همه قومیت‌های اصلی افغانستان زندگی می‌کنند. بر اساس شواهد رشد شهرنشینی حکایت از مهاجرت گسترده از سایر نقاط افغانستان به این شهر دارد. بر این اساس کابل شصت و چهارمین کلان‌شهر جهان و در ردهٔ پنجمین شهر جهان از نظر سرعت رشد جمعیت قرار دارد.

کابل
کلان‌شهر و شهرداری
جهت عقربه های ساعت از بالا: یک رشته‌کوه هندوکش پشت محله‌ای از شهر؛ نمایی از دریای کابل؛ میدان عبدوالحق و مناطق مسکونی؛ نمایی از باغ بابر؛ نمایی از مسجد عبدالرحمان
کابل موقعیت کابل در نقشه کابل کابل (آسیا)
مختصات: ۳۴°۳۲′ شمالی ۶۹°۱۰′ شرقی
کشور	افغانستان
ولایت	ولایت کابل
No. of districts	۲۲
Capital formation	۱۷۷۶
حکومت
• نوع	شهرداری
• شهردار	عبدالله حبیبی
مساحت
• کل	۱٬۰۲۳ کیلومتر مربع (۳۹۰ مایل مربع)
ارتفاع	۱۷۹۱ متر (۵٬۸۷۶ پا)
جمعیت (۲۰۱۵)
• جمعیت	۴٬۶۳۵٬۰۰۰
• تراکم	۴٬۵۰۰/km۲ (۱۲٬۰۰۰/sq mi)
	منطقه شهری کابل
نام اهلیت	کابلی
منطقهٔ زمانی	ساعت رسمی افغانستان (یوتی‌سی +۴:۳۰)
Postal code	100X, 101X, 105X, 106X
پیش‌شماره(های) تلفن	(+93) 20
سامانه طبقه‌بندی اقلیمی کوپن	اقلیم نیمه‌خشک
وبگاه	km.gov.af

کابل مرکز اداری و سیاسی افغانستان می‌باشد و در ۱٬۸۰۰ متری بالای سطح دریا در دره‌ای دراز و باریک بین کوه‌های هندوکش را شکافته و در طول دریای کابل امتداد یافته‌است. این شهر همراه با قندهار، هرات و مزار شریف توسط بزرگراه‌های حلقوی که در سرتاسر کشور امتداد یافته وصل شده‌است. کابل همچنین مسیر اصلی شاهراه جلال‌آباد که به سوی پیشاور پاکستان می‌رود می‌باشد.

محصولات اصلی کابل شامل میوه تازه و خشک، قالیچه افغان، چرم و محصولات پوست گوسفند، لباس‌ها و اسباب محلی و نسخه‌های محصولات باستانی می‌باشد. جنگ‌های ۱۹۷۸–۲۰۰۱ این صنعت را مختل کرد و به اقتصاد صدمه بسیاری وارد کرد.

شهر کابل قدمتی ۳٬۵۰۰ ساله دارد؛ پادشاهان بسیاری سالها روی شهر به خاطر موقعیت استراتژیکی آن که در طول مسیرهای جنوب و مرکز آسیا قرار گرفته جنگ می‌کردند. کابل در طول تاریخ توسط امپراتوری‌های بزرگ زمان خودش حکومت می‌شده‌است. در حدود ۵ قرن قبل از میلاد مسیح توسط هخامنشیان و بعدها توسط سلوکیان، پادشاهی موریا، کوشانیان، سلسله مغولان، صفویه، غزنویان و غوریان اداره و کنترل می‌شده‌است. از سال ۱۵۰۴ تا ۱۵۲۶ میلادی، کابل به عنوان مرکز رسمی بابر، سازنده امپراتوری گورکانیان بود. بعد از آن تا سال ۱۷۳۸ زیر سلطنت دهلی بود، که نادر شاه و نیروهای افشاریان به گورکانیان حمله کردند. بعد از مرگ نادرشاه در ۱۷۴۷، شهر به دست احمد شاه درانی افتاد که بسیار سریع آن را در کشور تازه تاسیس افغانستان اضافه کرد. در ۱۷۷۶، تیمورشاه درانی کابل را به پایتخت افغانستان مبدل ساخت.

از سال ۱۹۸۰، با شروع جنگ بر ضد اتحاد جماهیر شوروی از سوی مجاهدین، شهر به دست گروه‌های جنگ‌طلب متفاوتی افتاد. در بین سال‌های ۱۹۹۲–۱۹۹۶ که جنگ داخلی میان گروه‌های مسلح رقیب و مخالف یکدیگر درگرفت و منجر به حکومت چهار ساله طالبان شد؛ هزاران نفر از شهروندان کابل و مردم غیر مسلح کشته شدند و باعث وارد آمدن صدمات جدی به زیر ساخت‌های کابل و مهاجرت گسترده مردم از کابل و سایر نقاط افغانستان به کشورهای همسایه شد. پس از سقوط طالبان در نوامبر ۲۰۰۱، پس از حمله نیروهای نظامی آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) به افغانستان، حکومت وقت با همکاری سایر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیت خود را جهت بازسازی زیر ساخت‌های از دست رفته کابل آغاز کرده‌است؛ اگرچه حملات انتحاری طالبان و دیگر شبه‌نظامیان روند بازسازی کابل و افغانستان را کند کرده‌است و شهر کابل هر از چندگاهی شاهد حملات انتحاری با هدف ضربه زدن به حکومت که جان شماری از شهروندان بی گناه را می‌گیرد، است. شهر در حال حاضر در حال توسعه‌سازی جدید است.

محتویات

تاریخ

قدمت

دره کابل قدمتی ۵٬۰۰۰ ساله دارد. واژه "کابها" (به انگلیسی: Kubhā) در حدود ۵٬۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در ریگ‌ودا و اوستا یاد شده‌است که از دریای کابل یاد کرده‌است. ریگ‌ودا این شهر با عنوان شهری ایدئال تحسین می‌کند و تصویری از بهشت در کوه‌های آن مجسم شده‌است. نظریه‌های دیگری اظهار می‌کنند که این شهر در بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تشکیل شده‌است. جایی که کابل واقع شده‌است، پیش از آن که توسط امپراتوری پارس‌ها، هخامنشیان فتح شود بخشی از امپراتوری مادها بوده‌است. مرجعی به نام "کابورا" وجود دارد که به‌واسطه فرمانروایان امپراتوری هخامنشی (داریوش بزرگ، داریوش دوم و داریوش سوم) تألیف شده، که بعدها پایه‌ای برای استفاده نام کابورا (Κάβουρα) توسط بطلمیوس شد. آنجا مرکز مزدیسنا بود که بعدها با آیین بودا و آیین هندو همراه شد. اسکندر مقدونی این شهر را بعد از غلبه بر امپراتوری هخامنشیان در ۳۳۰ پیش از میلاد تجسس کرده بود اما هیچ نگارشی از آن ثبت نشد زیرا کابل در آن وقت شهری کوچک بود که در مورد آن کسی چیزی نمی‌نوشت. این ناحیه پیش از اینکه به دست شاهنشاهی مائوریا بیفتد، قسمتی از امپراتوری سلوکیان محسوب می‌شد.

اسکندر اینها را از آریاییها گرفت و زیست‌گاهی متعلق به خودش ایجاد نمود، اما سلوکوس نیکاتور آنها را به ساندروکوتوس (چاندراگوپتا) در شروط ازدواج مختلف-نژادی و ۵۰۰ فیل سپرد.

— استرابون، ۶۴ پ. م–۲۴ ب. م

پادشاهی هیاطله در ۵۶۵ بعد از میلاد

در دومین سده پیش از میلاددولت یونانی بلخ کابل را از ماوریان گرفته بتصرف خویش درآورد. پس از آن زیردستان آن‌ها امپراتوری هندویونانی شهر را در اواسط سده دوم پیش از میلاد به دست خود گرفتند. باختری‌ها شهر پاروپامیز را نزدیک کابل بنیاد کردند، اما در سده اول پیش از میلاد این شهر به ماوریان افتاد. سیتی‌ها (سکاها) در اواسط دهه اول پیش از میلاد هندویونانی‌ها را از شهر بیرون انداختند اما ۱۰۰ سال بعد با روی کار آمدن شاهنشاهی کوشان شهر را از دست دادند.

مطابق به تاریخ‌نویسان، نام سانسکریتی کابل کمبوجه می‌باشد. این نام در نوشته‌هایی باستانی در کوفس و کوفن ذکر شده‌است. در سده هفتم پس از میلاد ژوانزونگ این نام را به عنوان کافو (به انگلیسی: Kaofu) بررسی کرده بود و اعلام کرد که این به خاطر لقب یکی از چهار قبیله یوئه‌ژی است که آن‌ها در اوایل مسیحیت در طول کوه‌های هندوکش به سوی دره کابل مهاجرت کرده بودند. این شهر توسط شاهنشاه کوشان، کوجولا کادفیزس در سال ۴۵ میلادی فتح شد و جزو مایملاک امپراتوری کوشان تا اواخر سده سومین پس از میلاد محسوب می‌گردید.

در اطراف سالهای ۲۳۰ پس از میلاد، کوشانی‌ها توسط شاهنشاهی ساسانی شکست خوردند و به همراه با هم بیعت‌های ساسانی معروف به هندو-ساسانیان تبدیل شدند. در دوران ساسانیان، شهر با نام «کاپول» در خط پهلوی نامیده می‌شد. در ۴۲۰ میلادی هندو-ساسانیان توسط قبیله خیانیان که با نام «کیدارایتز» نیز شناخته می‌شدند، به بیرون رانده شدند که پس از آن در ۴۶۰ با هیاطله تبدیل شدند. آنجا به بخشی از باقی‌مانده پادشاهی آشینا از کاپیسا که با نام کابل‌شاهان نیز شناخته می‌شود، تبدیل شد. مطابق با تاریخ الهند اثر ابوریحان بیرونی، کابل توسط شاهزادگانی که از تبار ترک‌ها (عثمانی‌ها) بودند اداره می‌شد که برای ۶۰ نسل ادامه پیدا کرد.

ترک‌های کابل و هندوها دیوار بزرگ دفاعی را در اطراف شهر به علت محافظت از مهاجمان آینده ساختند. این دیوار تا به امروز باقی‌مانده و همچنین به عنوان یک ساحه تاریخی شناخته می‌شود.

حمله مسلمانان

در سال ۸۱ هجری وقتی مسلمانان به شهر حمله کردند شهر را از طرف ده‌مَزنگ شگافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را بدست آوردند. پس از آن کابل شاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراطوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمرانهای افغانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند. پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت اداره کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ و کابل از شهرت افتاد.

مقارن ضعف صفاریان از کوهستان شرقی کابل یک قوم دیگر بنای سلطنت را در کابل گذاشت که سرکرده‌شان را کالاله می‌گفتند و تا به عصر غزنویان باقی بودند، تا این‌که در سال ۳۴۴ ه‍.ق ضمیمه سلطنت غزنوی شد. با شروع سلطنت غزنویان شهر غزنه بتدریج اهمیت یافت و کابل عقب ماند. در لشکرکشی‌های چنگیز کابل نیز دست‌خوش چور و چپاول گردید.

معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا و دقیق است و یکی از شهرهایی است که علی‌رغم قدمت بسیار، حساسیت زیادی در شهرسازی آن به کار رفته‌است.

بخش‌های غربی شهر کابل که در اثر جنگ‌های داخلی نابود شده‌است.

بعد از آن کابل بدست تیمور و حکم‌داران او بود تا آن‌که دولت تیموری هرات قوت گرفت. بعد از سقوط تیموریان، بابر در این‌جا مستقر گردید و کابل دوباره رونق یافت و تا سال ۹۲۳ پایتخت بود و به تعمیر و آرایش آن پرداخت. بابر به کمک مردم این شهر، هندوستان را فتح کرد و پایتخت خود را از کابل به آگره نقل داد و کابل مرکز ولایت شد. آرامگاه این پادشاه هم در همین شهر است.

وقتی که سلطنت به احمدشاه درانی رسید، وی توجه به کابل نمود. وی در سال ۱۱۴۴ امر احداث یک دیوار بزرگ را در شهر داد. این دیوار در ظرف ۴ ماه آباد گردید. تیمورشاه پس از تنظیم قندهار در سال ۱۱۹۵ ه‍.ق کابل را پایتخت ساخت و از آن تاریخ تا امروز کابل مرکز و پایتخت افغانستان است.

کابل یکی از قدیمی‌ترین شهرهای دنیاست. در کتاب مقدس ویدا به نام کبه Kabha و در پارچه‌های اوستا از آن به نام کوب‌ها Kobaha یاد می‌شود. نویسندگان کلاسیک یونانی آن را کوفن Kophen یا کوفس Kophfs و کووا ثبت کرده و هم‌چنان مردم فارس و ارستو این شهر را خوسپس Khoaspes خواندهاند.

ساختمان مرکز تجارتی، در شهر نو کابل

نقشه پروژهٔ ۹ میلیارد دلاری توسعه شهری

در قرن هفتم میلادی، یک پژوهش‌گر چینی به نام شونگ چونگ، در نبشته‌های خویش مشهور به هیوان سانگ این شهر را کاوفو Kaofu نوشته و چنین برداشت می‌کند که در حقیقت این شهر زیبا مسما به دریای کاوفو می‌باشد که از قلب آن می‌گذرد، وی می‌افزاید که آریاییان قدیم از لحاظ دینی اهمیتی ویژه به این شهر داده و آن را کوب‌ها اردهستانه Kobaha Urddhastana یا محل بلندپایه گفتهاند. کابل از دیدگاهی کتاب مهاباراتا هندوان، بهشت و جایگاهی تفکر برای خداوندان خوبی بوده و آن را در سانسکریت به نام اردهستانه یا عبادت‌گاهی مقدس حفظ کرده‌اند.

تاریخ نویسان دوره سکندر، کابل را به نام ارتوسپانه Artospana که همان اردهستانه Urddhastana سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسان‌ها (بعدها) در قرن دوم میلادی این شهر را به نام کابورا Kabura یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. در دوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته می‌شده، که آهسته آهسته به کابورا مسما گردید تا آن زمان که کابل شاهان از آن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین قرن پیش و پس از دورهی مسیح، از بامیان و قندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر می‌گرفت، که این خطه وسیع به ده علاقه‌داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پیشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می‌گرفته‌است.

از تاریخ یونان چنین برداشت می‌شود که ارتوسپانه یا کابل مرکزی عمده و اصلی در منطقه بوده، که پسان در دورهی تسلط یونان، هرات که سکندریهٔ افغان بود جای آن را اشغال کرد که پسان‌ها (بعدها) شاه‌زادگان هندوساک آن را بار دیگر احیا کردند. تا آن‌که در عصر زنبیلک‌شاه و زنبورکشاه، لشکر عرب بعد از فتح برق‌آسای ترکیه و ایران به دروازه‌های این شهر کوبی، شاهان و کابلیان برای دفاع، دیوار بزرگی به نام شیردروازه در درازنای کوه آسمایی یا آسه‌ماهی بنا کردند که حکایت‌های آن تا امروز سینه‌به‌سینه حفظ گردیده. تاریخ مصر به وضاحت می‌نویسد که لشکر بزرگ اسلام بعد از فتح نیم جهان در شیردروازه‌های کابلستان به مرتبه بیستوسه بار شکست مطلق دید تا آن‌که به مرور زمان کابلیان خود به دین اسلام گرویدند.

کابل در درازنای تاریخ، در احساس چکامه‌سرایان، در چشم تمدن، در قلب آسیا، در خاطره‌های اشغال‌گران و در ایمان بسا مردم، شهر باارزش و دارنده ویژگی‌های مقدس بودهاست. کابل در طول تاریخ بارها زیر تهاجم بیگانه قرار گرفت و به گشت‌های متمادی، ویران و آباد گردید، تا بالاخره در سال ۱۷۷۶ تسلط خاندان درانی در قلم‌رو افغانستان جاگیر شد و تیمورشاه پسر احمدشاه ابدالی، مرکز امپراتوری خود را از قندهار به کابل انتقال داد که پس از آن کابل تا امروز به صفت خانهٔ مشترک و مرکز یگانگی تمام افغان‌ها پابرجا می‌باشد.

جغرافیای شهر کابل

نمایی از شهر کابل از فراز تپهٔ بی‌بی مهرو در منطقه اعیان‌نشین وزیر اکبرخان.

منطقهٔ کابل عبارت از مجموعه‌ای از وادی‌های سرسبز و شاداب و پر نفوس است که ارتفاع آن از سطح دریا از هزار تا دو هزار گز (۳۳۰۰ تا ۶۵۰۰ فوت (پا) تفاوت می‌کند. شهر کابل در میان این وادی‌های حاصل‌خیز به عرض ۳۴درجه و ۳۰ دقیقهٔ شمالی و طول ۶۹ درجه و ۱۸ دقیقهٔ شرقی در دامنهٔ کوه‌های «آسمائی» و «شیردروازه» به ارتفاع شش هزار فوت قرار گرفته‌است. در میان کوه آسمائی (۶۷۹۰ فوت) و شیر دروازه (۷۱۶۶ فوت) شهر کابل شکل مثلثی را گرفته که رأس آن به‌جانب غربی، جائی که دو کوه با هم بسیار نزدیک می‌شوند، قرار دارد. بین دو کوه گذرگاهی است که وادی چهاردهی (نوی کابل) را به کابل قدیم می‌پیوندد و رودخانهٔ کابل از آن عبور می‌کند. در زمان قدیم اطراف شهر را حصار مستحکمی احاطه می‌کرد که به‌وسیلهٔ هفت دروازه با خارج ارتباط داشت. تماشای این دیوار اهمیت تاریخی شهر را به‌خوبی می‌نمایاند. از قله کوه منظرهٔ باشکوه و شاداب وادی، با سلسلهٔ کوه‌هایی که اطراف آن را احاطه کرده به‌نظر می‌آید. رود کابل از میان آن با پیچ و خم جلب توجه می‌کند. شهر کابل که در دو طرف این رودخانه بنا شده محیطی قریب ۸ میل دارد و چون دو طرف آن محدود می‌شود طبعاً شهر به وسعت خود در طرف شمال و جنوب شرقی رودخانه افزوده‌است.^[۱]

«شیرپور» از گران‌ترین مناطق کابل است و امروزه بسیاری از مقامات دولتی در آن برای خود خانه ساخته‌اند. هم‌چنین شش‌درک منطقه‌ای مرفه‌نشین و پررفت‌وآمد در مرکز شهر کابل است. منطقه «وزیراکبرخان»، از نواحی دیپلماتیک‌نشین پایتخت و در نزدیکی ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان است. سفارت‌های نروژ، کانادا و تاجیکستان در منطقه وزیراکبرخان واقع شده‌اند.

از مناطق پرازدحام شهر کابل می‌توان به مناطق پل خشتی، مرادخانی و «ده افغانان» اشاره کرد که محل توقف‌گاه وسایط نقلیه شهری است. آرشیو ملی افغانستان در این منطقه واقع شده‌است.

«دریاچه قرغه» از مناطق تفریحی واقع در حومه کابل است.

منطقه پغمان در غرب کابل واقع شده‌است.

چنداول، مرادخانی، افشار دارالامان، کارته سخی، افشارسیلو، دشت برچی، تیمنی و قلعه شهاده و وزیرآباد از مناطق شیعه‌نشین این شهر هستند.

بلوچ‌های کابل در «قلعه وکیل»، «بی‌بی مهرو»، «وزیرآباد» و «پغمان» زندگی می‌کنند و به صورت عموم ساکنان کابل به زبان‌های پشتو ودری صحبت می‌کنند.

مردم‌شناسی

کابل ۲٫۸ میلیون نفر جمعیت دارد. شهر کابل ۸۰٪ جمعیت ولایت کابل را شامل می‌شود. کابل شهر چند قومیتی و چند فرهنگی است و با اینکه آمار رسمی از سوی دولت افغانستان دربارهٔ ترکیب قومیتی مردم کابل ارائه نشده‌است ولی بر پایه تخمین انجمن جغرافیای ملی پارسی گویان اکثریت مردم شهر کابل را شامل می‌شوند. بیشتر پارسی زبان‌های کابل از دو قوم تاجیک و قزلباش هستند. اگر چه زبان اصلی قزلباشان ترکی بوده اما رفته رفته همه قزلباشان کابل فارسی‌زبان شدند. قزلباشان در هسته اصلی شهرکابل در گذر چنداول، مرادخانی، زنده بانان، افشار نانکچی، افشار تیبه، زنده بانان، قلعه فتوح، نه برجه شهرآرا، وزیرآباد، عباس قلی، باغ علیمردان و قلعه علیمردان خان و ریکا خانه سکونت داشتند. در دیگر محلات فارسی زبانان تاجیک ساکن بودند و در این میان تاجیک‌ها اکثریت جمعیت را با ۴۵٪ درصد دارند. پس از آن دیگر قوم پارسی گو یعنی هزاره‌ها با ۲۵٪ و پس از آن‌ها پشتون‌ها با ۲۵٪ قرار دارند. ترک زبانان مانند ترکمن‌ها ۲٪ و ازبک‌ها با ۱٪ در مقام بعدی هستند و بلوچ‌ها با ۱٪ و سایر گروهای قومی نیز مانند اویماق‌ها و پشه‌ای‌ها نیز با ۱٪ دیگر ساکنین شهر کابل را تشکیل می‌دهند.

تقریباً تمام مردم کابل مسلمان هستند. شامل ۷۵٪ سنی و ۲۵٪ شیعه. عده کمی از هندوها نیز در کابل زندگی می‌کنند.

آب و هوای کابل

کابل
نمودار آب و هوا (راهنما)
ژ ف م آ م ژ ژ آ س اُ ن د     ۳۴   ۵ ۷−     ۶۰   ۶ ۶−     ۶۸   ۱۳ ۱     ۷۲   ۱۹ ۶     ۲۳   ۲۴ ۹     ۱   ۳۰ ۱۲     ۶٫۲   ۳۲ ۱۵     ۱٫۶   ۳۲ ۱۴     ۱٫۷   ۲۹ ۹     ۳٫۷   ۲۲ ۴     ۱۹   ۱۵ ۱−     ۲۲   ۸ ۵− میانگین بالاترین و پایین ترین دما به مقیاس سانتیگراد بارندگی به مقیاس میلی‌متر
مقیاس فارنهایت و اینچ ژ ف م آ م ژ ژ آ س اُ ن د     ۱٫۴   ۴۰ ۱۹     ۲٫۴   ۴۲ ۲۲     ۲٫۷   ۵۵ ۳۳     ۲٫۸   ۶۷ ۴۳     ۰٫۹   ۷۶ ۴۸     ۰   ۸۶ ۵۴     ۰٫۲   ۹۰ ۶۰     ۰٫۱   ۹۰ ۵۸     ۰٫۱   ۸۳ ۴۹     ۰٫۱   ۷۲ ۳۹     ۰٫۷   ۵۹ ۳۰     ۰٫۹   ۴۷ ۲۴ میانگین بالاترین و پایین ترین دما به مقیاس فارنهایت بارندگی به مقیاس اینچ

آب و هوای کابل تابع وضع عمومی کشور افغانستان است. از آنجا که این کشور تقریباً در وسط آسیا واقع است پس عرض و طول جغرافیائی، ارتفاع، امتداد کوه‌ها و دوری از دریا از عواملی هستند که در آب و هوای افغانستان تأثیرگذار هستند. با وضع جغرافیائی که افغانستان دارد مناطق مختلف آن آب و هوای گوناگون دارد و کابل هرچند از دریا بسیار دور و تابع آب و هوای بری است، اما توازن در فصول چهارگانه آن برقرار است و هر سه ماه تغییر فصل به صورت منظم پیدا می‌شود. فصل بهار از ماه حمل (مارس، آوریل) آغاز می‌شود و تا پایان جوزا (می، ژوئن) منظماً ادامه دارد. در این فصل می‌توان آن را فصل نمو و انبساط خواند. از ماه سرطان (ژوئن، ژوئیه) تا آخر سنبله (اوت، سپتامبر) و هنگام تابستان گرم‌ترین ایام کابل به‌شمار می‌رود. در ماه میزان (سپتامبر و اکتبر) خزان آغاز می‌گردد و تا پایان ماه قوس (نوامبر، دسامبر) ادامه دارد. خزان فصل برداشتن محصول و جمع‌آوری میوه‌است و کابل از این حیث در این فصل امتیاز فراوانی دارد. سه ماه اخیر سال، جدی (دسامبر، ژانویه)، دلو (ژانویه، فوریه) و حوت (فوریه، مارس) فصل زمستان کابل است که سرمای بسیار و بارش برف تا پایان آن ادامه می‌یابد.

کابل در جنگ‌های داخلی

بر اساس تخمین سازمان ملل متحد، ۹۰ درصد شهر به ویرانه مبدل گشت و بیش از شصت‌وپنج هزار از اهالی شهر کشته و ده‌ها هزار تن دیگر زخمی شدند. این جنگ کوچه به کوچه در شهر کابل تا تسخیر شهر وسیلهٔ طالبان در سال ۱۹۹۶ بلاوقفه ادامه یافت. بعد از فروپاشی حکومت کمونیستی در افغانستان گروه‌های رقیب افغان برای تحکیم موقعیت خویش و تصرف پایتخت وارد نبرد شدند که خسارات زیادی بر جای گذاشت و قسمت‌های عمدهٔ شهر بر اثر راکت‌باران گروه‌های مختلف آسیب جدی وارد گردید.

کابل جدید

به علت کمبود فضا و منابع شهر فعلی کابل که جوابگوی شهروندان یا باشندگان آن نیست قرار است پایتخت افغانستان به شهر جدیدی که با نام کابل جدید که در شمال شهر کنونی کابل است انتقال یابد.

پروژه ساخت کابل جدید در ماه مارس سال ۲۰۰۹ به تصویب شورای وزیران رسید. این شهر به مساحت پانصد کیلومتر مربع خواهد بود و گنجایش سه میلیون نفر جمعیت را دارد. کشور ژاپن تهیه نقشه این شهر را به عهده گرفته‌است.

جستارهای وابسته

• کابل در شاهنامه

نگارخانه

• عکسهایی از شهر کابل
• 

  قصر تاج بیگم

• 

  غروب کابل

• 

  طلوع خورشید از شهرک حاج نبی

• 

  هتل اینترکانتینانتال کابل

• 

  هتل سرنا

• 

  باغ بابر در کابل

• 

  پارک باغ بالا

• 

  پارک گلف کابل، بیرون از شهر

• 

  قصر دارالامان

• 

  بازار پرندگان کابل

باغ بابر در فصل تابستان

سراسرنمایی از شرق شهر کابل

کوته سنگی

پیوند به بیرون

• نقشه شهر کابل
• عکس‌های تاریخی کابل
• داستان کابل
• کابل کاروان
• کابل، شهر نور؛ پروژه ۹ میلیارد دلاری توسعه شهری
• راهنمای سفر به کابل از ویکی‌سفر
• مردم کابل؛ گزارش از رادیوی بین‌المللی فرانسه به انگلیسی