هندوکش

برای روستایی در استان اصفهان، هندوکش (بوئین و میاندشت) را ببینید.

هندوکُش رشته‌کوهی به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر در نواحی مرزی افغانستان و پاکستان است که از مرکز افغانستان تا شمال پاکستان امتداد یافته‌است. این رشته‌کوه به دنباله رشته کوه‌های هیمالیا از نواحی پامیر داخل افغانستان می‌باشد که از جنوب بدخشان گذشته در دره بامیان که آغاز کوه دیگری است به نام کوه بابا، ختم می‌گردد.

هندوکش
Hindu Kush range
بلندترین نقطه
قله	تیریچ میر
ارتفاع	۷٬۷۰۸ متر (۲۵٬۲۸۹پا)
مختصات	۳۶°۱۴′۴۵″ شمالی ۷۱°۵۰′۳۸″ شرقی
جغرافیا
موقعیت هندوکش در نقشه
کشورها	List افغانستان پاکستان جمهوری خلق چین تاجیکستان
منطقه	آسیای جنوبی-آسیای مرکزی
رشته‌کوه مادر	هیمالیا

ارتفاع قله این کوه در افغانستان ۶۶۵۰ متر بوده که به نام تیراج معروف است و از سطح آب دریا ۸۳۰۰ متر ارتفاع دارد. نواحی مرتفع این کوه تقریباً همیشه پوشیده از برف است و دره‌های بیشمار در دامنه این کوه به وجود آمده که معروف‌ترین آن‌ها از این قرار است: دره واخان، شغنان، منجان، جرم، درایم، کشم، ارسج، فرخار، دره اشکمش، خوست، فرنگ، سمندان اندراب، حنجاب، دو آب و سر اب در شمال و از طرف جنوب دره پنج، دره نور، دره کرم، دره پشال، باندول، اشپی، اسکین، پنجدره نجراب، دره هزاره، بازارک، پاران ده، شتل ، سالنگ، اشاوه، شکاری، کپچاق، چهارده بامیان، سیغان، کهمرد.

طول هندوکش در حدود ۶۰۰ کیلومتر است که به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می‌شود، هندوکش غربی نسبت به هندوکش شرقی کوچک‌تر است و دره معروف پنجشیر در دامنه جنوب شرقی آن موقعیت دارد. علت این نام‌گذاری می‌گویند این بوده‌است که اسرای هندو هنگام جابجایی چون به این منطقه می‌رسیدند از شدت سرما تلف می‌شدند. به همین علت این منطقه به هندو کش معروف شد. به نقل از کتاب هزار و یک حکایت تاریخی.

محتویات

ريشه شناسى نام کوه هند و يا هندو کوه يا کوه هند و ايرانى

فردوسى بزرگ در شاهنامه يازده بار از کوه هند ويا هندو کوه نام گرفته است که در زبان آلمانى از سوى فردريک رويکرت يک بخش ازشاهنامه به آلمانى ويک بخش کوچک به زبان انگليسى به نظم بردگردان شده است :

پدر بود در ناز و خز و پرند
مرا برده سیمرغ بر کوه هند
نیازم بد آنکو شکار آورد
ابا بچه‌ام در شمار آورد
همی پوست از باد بر من بسوخت
فردوسی » شاهنامه » منوچهر » بخش ۱۰
https://ganjoor.net/index.php?s=%D9%87%D9%86%D8%AF+%DA%A9%D9%88%D9%87&author=4

من امروز در دفتر هندوان
همی‌بنگریدم بروشن روان
چنین بدنبشته که بر کوه هند
گیاییست چینی چور و می پرند
]]

ز آواز شیپور و هندی درای
همی کوه را دل برآمد ز جای

زمین همچو دریا بد و گرد کوه
ز خفتان وز خنجر هندوان

ز پستی برآمد به کوهی رسید
یکی بی‌کران ژرف دریا بدید
بفرمود کز روم و وز هندوان

ريشه شناسى نام هندى

در متون هند باستان پيش از سانسکريت که هند به پا رسى سهند سند سیند ناميده مى شد. سیندخت در شاهنامه (11 بار) در شجره خانواده مادرى رستم بانو مهرا ب شاه هند وکابل و مادر رودابه کابلى ناميده شده درحاليکه در متون آلمانى به دهه ها بار Sindocht نگاريده شده است

فرست کوه در زبانهاى هندوايرانى وتورانى)

زبانها	کوه	کله کوه	( خم کوه )	(پشته کوه)
اوستا in بندهشن	Har يا ال	کوه ; برز = بلند منار برج	آلپ	تاورس
زبان فارسی باستان	(الگو:کوپ ),({{|که }}
زبان فارسی میانه oder پهلوى	(الگو:FaS )		(الگو:FaS
زبان فارسی	گار غار	کوه	که
زبان آلمانى قديم زبان آلمانى ميانه زبان نو يا آلمانى بلند	Kup	Kopf	Berg	Burg
پشتو شباهت پهلوى	(الگو:FaS
کوردى شباهت (کرمانجى) پهلوى	, کيو, کس, کش, ,
بلوچى	کش	غره
زبان هندى		پہاڑ
اردو		پہاڑ
زبان پنجابى	پارا	بنگالى|
سانسکريت	| پروارتا
زبانتورانى التايى تورکستانى مينگ]]	کش	شان
ريگودا	کش

ريشه شناسى نام کوه هند و يا هندو کوه يا کوه هند و ايرانى

فردوسى بزرگ در شاهنامه يازده بار از کوه هند ويا هندوکوه نام گرفته است که در زبان آلمانى از سوى فردريک رويکرت يک بخش ازشاهنامه به آلمانى ويک بخش کوچک به زبان انگليسى به نظم بردگردان شده است :

پدر بود در ناز و خز و پرند مرا برده سیمرغ بر کوه هند نیازم بد آنکو شکار آورد ابا بچه‌ام در شمار آورد همی پوست از باد بر من بسوخت فردوسی » شاهنامه » منوچهر » بخش ۱۰ https://ganjoor.net/index.php?s=%D9%87%D9%86%D8%AF+%DA%A9%D9%88%D9%87&author=4 من امروز در دفتر هندوان همی‌بنگریدم بروشن روان چنین بدنبشته که بر کوه هند گیاییست چینی چور و می پرند۱

ز آواز شیپور و هندی درای همی کوه را دل برآمد ز جای

زمین همچو دریا بد و گرد کوه ز خفتان وز خنجر هندوان

ز پستی برآمد به کوهی رسید یکی بی‌کران ژرف دریا بدید بفرمود کز روم و وز هندوان ريشه شناسى نام هندى

در متون هند باستان پيش از سانسکريت که هند به پا رسى سهند سند سیند ناميده مى شد. سیندخت در شاهنامه (11 بار) در شجره خانواده مادرى رستم بانو مهرا ب شاه هند وکابل و مادر رودابه کابلى ناميده شده درحاليکه در متون آلمانى به دهه ها بار Sindocht نگاريده شده است [۲] [۳] [۴]

کوه در زبانهاى هندو ايرانى و هندو اروپايى وتورانى تاجگورگانى وچين

ريشه شناسى نام هندى

گذرگاه‌های شناخته شده هندوکش

۱- کوتل خاواک به ارتفاع ۳۶۰۰متر

۲- کوتل بازاک به ارتفاع ۵۰۰۰ متر

۳-کوتل نکسان به ارتفاع ۵۰۵۰ متر

۴- کوتل کانچین به ارتفاع ۴۹۰۰ متر

۵-کوتا مراشتراک به ارتفاع ۵۷۶۰ متر

۶- کوتل سالنگ به ارتفاع ۴۳۰۰ متر

۷-کوتا اق رباط به ارتفاع ۳۶۰۰ متر

۸-کوتل کوشان به ارتفاع ۴۳۰۰ متر

۹- کوتل چهار در به ارتفاع ۴۲۳۶ متر

۱۰- کوتل پیلو به ارتفاع ۳۶۰۰ متر

۱۱-کوتل دندان شکن به ارتفاع ۲۷۰۰ متر

۱۲-کوتل دالن سنگ شتل به ارتفاع ۳۵۶۰ متر

رودهای هندوکش

هندوکش سمت چپ از پایین به سمت مرکز این عکس ماهواره‌ای را دربرگرفته‌است.

۱- رودخانه غوربند: از شرق کوتل شیبر سر چشمه می‌گیرد و از غرب به طرف شمال شرق به فاصله ۸۰ کیلومتر بین هندوکش و اطراف کوه پغمان امتداد دارد و سر انجام به دریای پنجشیر ملحق می‌شود.

1. رودخانه سرخ: از غرب به شمال شرق جریان دارد و سر انجام با معاون خود دریای سیغان به دریای باماین می‌ریزد.
2. رودخانه اندراب :از کوتل خاواک سر چشمه گرفته از شرق به غرب جریان دارد وقراء ده صلاح اندراب، سنگ پیران، بنودشت، امرد، باجکگاه، خنجان، گازان را سیرآب می‌کند؛ و در حد بنو، آب آرزو را با خود گرفته در نواحی دوشی با دریای سرخ یکجا می‌شود و به نام دریای غور از پلخمری می‌گذرد و از وسط بغلان به دریای قندوز می‌گذرد و با دریای خان آباد بکجا شده در قله زال به دریای آمو می‌ریزد.
3. رودخانه پنجشیر: از کوتل خاواک سر چشمه گرفته نا گلبهار و کوهدامن امتداد دارد.
4. رودخانه شتل: از کوهای آرزو و مرغی شروع شده و در گلبهار به رودخانه عمومی پنجشیر می‌پیوندد.
5. رود علیشنگ والینگار: از قسمت جنوب شرق هندوکش سر چشمه گرفته و به طرف جنوب به حرکت خود ادامه می‌دهد و نورستان را آبیاری می‌کند.
6. رودخانه کنر: از پشه خونی قلعه بلور داغ یا بنداب پامیر برآمده در ثمر خیل با دریای کابل یکی می‌شود

نگارخانه

• 
• 
• 
•